Mustafa Abdülhalik Renda

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-23-2012

Osmanlı Devleti'nin son döneminde ve genç Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında bürokrasinin ve siyasetin çok çeşitli kademelerinde görev yapmış ve Mustafa Kemal'in yakın çalışma arkadaşı ve tam bir görev adamı olarak tanınmış bir Türk devlet ve siyaset adamıdır

29 Kasım 1881'de Yanya'da Yanya eşrafından Rendazade Aslan Efendi'nin oğlu olarak doğdu

Yanya İdadisi Rüştiyesi ve İstanbul İdadisinde orta öğrenimini tamamlayarak 25 Temmuz 1903'te Mülkiye Mektebinin Yüksek Bölümünden diploma aldı

27 Temmuz 1903'te Ziraat Bankası Muhasebe Kalemi Mukayyit Refiki unvanı ile göreve başladı

27 Ekim 1903'te Rodos İdadisi matematik, geometri, tarım, sağlık ve Fransızca öğretmenliğine atandı

11 Ağustos 1904'te Cezayir Bahri Sefit (Ege Adaları) Vilayeti Maiyet Memurluğuna görevlendirildi

11 Mart 1906'da Tepedelen, 14 Kasım 1908'de Pogon, 18 Ocak 1909'da Delvine Kaymakamlıklarında bulundu

İki kez Berat Mutasarrıflığına, 4 Şubat 1911'de Kavala Kaymakamı iken Çamlık Mutasarrıflığına, 18 Haziran 1911'de Ergir Mutasarrıflığına vekaleten görevlendirildi ve aynı tarihte açığa alındı

8 Mayıs 1913'te Siirt Mutasarrıflığına, 20 Aralık 1914'te Bitlis Valiliğine, 14 Ekim 1915'te Halep Valiliğine, 29 Nisan 1917'de Dahiliye Vekaleti Müsteşarlığına, 6 Mayıs 1918'de yeniden Halep Vilayeti Valiliğine atandı

Halep'in işgali üzerine 12 Kasım 1918'de Bursa Valiliğine getirildi

Bu göreve gitmeden Damat Ferit Paşa Hükümetince azledildi ve tutuklandı, altı ay sonra Malta'ya sürüldü

Malta dönüşünde 4 Ocak 1922'de İktisat Vekaleti Müsteşarlığına, 20 Ocak 1922'de Dahiliye Vekaleti Müsteşarlığına, 29 Nisan 1922'de Konya Valiliğine atandı

19 Eylül 1922'de düşman işgalinden kurtarılan İzmir'in yeni Türkiye devleti adına ilk valisi oldu

30 Temmuz 1923'te Çankırı'dan Milletvekili seçildi

2 Ocak 1924'te I

İsmet İnönü Hükümetinde Maliye Bakanlığına getirildi

II

İsmet İnönü Hükümetinde de 21 Mayıs 1924'e kadar aynı görevini sürdürdü

III

İsmet İnönü Hükümetinde üçüncü kez Maliye Bakanlığını üstlendi

IV

İsmet İnönü Hükümetinde Milli Savunma Bakanlığına getirildi, V

İsmet İnönü Hükümetinde de aynı bakanlığını korudu

25 Aralık 1930'da 3

kez Maliye Bakanlığına atandı

TBMM 2

, 3

, 4

, 5

, 6

, 7

, ve 8

Dönemlerde de Çankırı'dan milletvekili seçildi

1 Mart 1935 ile 5 Ağustos 1946 tarihleri arasında TBMM Başkanlığı yaptı

En uzun süre görevde kalan TBMM başkanıdır

1 Ekim 1957'de İstanbul Erenköy'de vefat etti

08-23-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Mustafa Abdülhalik Renda Osmanlı Devleti'nin son döneminde ve genç Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında bürokrasinin ve siyasetin çok çeşitli kademelerinde görev yapmış ve Mustafa Kemal'in yakın çalışma arkadaşı ve tam bir görev adamı olarak tanınmış bir Türk devlet ve siyaset adamıdır 29 Kasım 1881'de Yanya'da Yanya eşrafından Rendazade Aslan Efendi'nin oğlu olarak doğdu Yanya İdadisi Rüştiyesi ve İstanbul İdadisinde orta öğrenimini tamamlayarak 25 Temmuz 1903'te Mülkiye Mektebinin Yüksek Bölümünden diploma aldı 27 Temmuz 1903'te Ziraat Bankası Muhasebe Kalemi Mukayyit Refiki unvanı ile göreve başladı 27 Ekim 1903'te Rodos İdadisi matematik, geometri, tarım, sağlık ve Fransızca öğretmenliğine atandı 11 Ağustos 1904'te Cezayir Bahri Sefit (Ege Adaları) Vilayeti Maiyet Memurluğuna görevlendirildi 11 Mart 1906'da Tepedelen, 14 Kasım 1908'de Pogon, 18 Ocak 1909'da Delvine Kaymakamlıklarında bulundu İki kez Berat Mutasarrıflığına, 4 Şubat 1911'de Kavala Kaymakamı iken Çamlık Mutasarrıflığına, 18 Haziran 1911'de Ergir Mutasarrıflığına vekaleten görevlendirildi ve aynı tarihte açığa alındı 8 Mayıs 1913'te Siirt Mutasarrıflığına, 20 Aralık 1914'te Bitlis Valiliğine, 14 Ekim 1915'te Halep Valiliğine, 29 Nisan 1917'de Dahiliye Vekaleti Müsteşarlığına, 6 Mayıs 1918'de yeniden Halep Vilayeti Valiliğine atandı Halep'in işgali üzerine 12 Kasım 1918'de Bursa Valiliğine getirildi Bu göreve gitmeden Damat Ferit Paşa Hükümetince azledildi ve tutuklandı, altı ay sonra Malta'ya sürüldü Malta dönüşünde 4 Ocak 1922'de İktisat Vekaleti Müsteşarlığına, 20 Ocak 1922'de Dahiliye Vekaleti Müsteşarlığına, 29 Nisan 1922'de Konya Valiliğine atandı 19 Eylül 1922'de düşman işgalinden kurtarılan İzmir'in yeni Türkiye devleti adına ilk valisi oldu 30 Temmuz 1923'te Çankırı'dan Milletvekili seçildi 2 Ocak 1924'te I İsmet İnönü Hükümetinde Maliye Bakanlığına getirildi II İsmet İnönü Hükümetinde de 21 Mayıs 1924'e kadar aynı görevini sürdürdü III İsmet İnönü Hükümetinde üçüncü kez Maliye Bakanlığını üstlendi IV İsmet İnönü Hükümetinde Milli Savunma Bakanlığına getirildi, V İsmet İnönü Hükümetinde de aynı bakanlığını korudu 25 Aralık 1930'da 3 kez Maliye Bakanlığına atandı TBMM 2, 3, 4, 5, 6, 7, ve 8 Dönemlerde de Çankırı'dan milletvekili seçildi 1 Mart 1935 ile 5 Ağustos 1946 tarihleri arasında TBMM Başkanlığı yaptı En uzun süre görevde kalan TBMM başkanıdır 1 Ekim 1957'de İstanbul Erenköy'de vefat etti