Pablo Neruda

Pablo Neruda

Şilili şair Neruda, toplumsal ve siyasal şiirleriyle Latin Amerika edebiyatının dünyada itibar kazanmasını sağladı Canto General adlı epik şiir dizisiyle kendi kıtasının tarihini ve şimdiki zamanını yansıttıLatin Amerikanın şiirsel sesi Neruda, Neftali Ricardo Reyes Basoalto adıyla 12 Temmuz 1904de Güney Şilide dünyaya geldi

Babası lokomotifçi, doğumundan hemen sonra ölen annesiyse öğretmendi Neruda henüz 15 yaşındayken yurdunun taşra gazetesindeki edebiyat eklerini düzeltmekle görevlendirildi Bu dönemde, Çekoslovakyalı şair Jan Nerudaya olan hayranlığından dolayı Pablo Neruda takma adını aldı 1924te ilk şiirleriyle bir edebiyat yarışmasını kazanarak bir bursa layık görüldü Santiagoda üç yıl Fransız edebiyatı öğrenimi gördükten sonra gazeteci olarak çalışmaya başladı 1924Veinle poemas de amorNerudanın ilk şiir derlemesi Crespıısctılario adı altında 1923 yılında çıktı Bir yıl sonra yayınlanan Veinte poemas de amour y una cancion desesperada (Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı) Latin Amerikanın en çok satış yapan şiir kitabı oldu Neruda bir aşk öyküsünü fon alarak aynı anda bir şehvet objesi, sığınılabilecek bir liman ve kozmik bir güç olan kadına bir od yazdı 1927-36Diplomat1927de diplomatlık kariyerini seçen Neruda, altı yıl boyunca Güneydoğu Asyada konsolosluk yaptı Bu bölgedeki toplumsal sorunlar yüzünden ömrünün en çok acı veren dönemi olarak nitelendirdiği bu zaman içinde Kesidencia en la tierra (Yeryüzünde Konaklama, 1935) adlı iki ciltlik yapıtını verdinbsp; Eski şiirlerinin melankolisi dünyadaki acıların doğrudan doğruya anlatımına yer verdi burada Kendine özgü metriği ve dili de ana konusu olan yozlaşmaya uygundu Neruda, katı mısra ve şiir biçimlerine yer vermeyip her şiiri kendine özgü bir ritimle yazmıştı 1934te İspanyaya giden Neruda, burada sembolizm, sürrealizm ve füturizm etkisinde kalan 1927 Nesli adlı şair topluluğuna katıldı İç Savaş patlayınca Neruda Francoya karşı çıktığı için diplomatik hizmetten çıkarıldı nbsp;İç Savaşın üzüntüsü içinde 1937de Espana en el corazon (İspanya Gönüllerde) adlı şiir kitabını yayınladınbsp;1950Canto General1939da diplomatlık mesleğine geri dönen Neruda, başkonsolos olarak Meksikaya gitti ve bu görevini 1943e kadar sürdürdü Altı yıl sonra Şili Komünist Partisine girerek senatör oldu Başkan Gonzalez Videlayı eleştirmesi üzerine hükümeti tarafından 1948de devlet düşmanı ilan edildi ve gıyabi bir tutuklama emriyle arandı Rahip kılığında Arjantine kaçmayı başardı İzleyen yıllarda Batı Avrupada, Sovyetler Birliğinde ve Çinde yaşamını sürdürdü 1950de Canto general (Evrensel Şarkı) adlı şiirler dizisi çıktınbsp;Suçlama ile duygudaşlığın egemen olduğu bu ilahi havalı yapıtıyla Neruda, Latin Amerikayı mitleri ve tarihiyle, doğası ve politiksosyal durumlarıyla bir bütün olarak yansıtmaya çalıştı Tarihe Marksist bir görüş açısı getirerek Staline olan hayranlığını da hiç saklamadınbsp;5Olinbsp;YıllarBilinçlinbsp;Birn bsp ;Yalınlık 1952de Şiliye dönen Neruda başka bir ad altında Los versos del Capitanı (Kaptanın Dizeleri) adlı şiir kitabını yayınladı Ancak on yıl sonra bu yapıtın yazarı olduğunu açıkladı Bunun nedeni, 1955 yılında üçüncü evliliğini yaptığı Matilde Urrutiaya aşkını şiirlerle ilan ederken bir önceki karısını incitmek istememesidir Neruda yapıtlarında giderek daha önce kullandığı, anlaşılması güç mecazlardan (simgelerden) vazgeçti Böylelikle insanın var oluşunun bir envanteri olan Odas elementares (Temel Odlar, 1954), Nuevas odas elementares (Yeni Temel Odlar, 1956) ve Tercer libro de las odas (Üçüncü Odlar Kitabı, 1957) adlı yapıtlarındaki dizeler çoğunlukla bir ve iki heceli sözcüklerden oluşmaktadırStalin terörünün boyutu açıklanınca Nerudanın dünya görüşü sarsıldı Estravaganzio (Acayiplikler, 1958) ve beş ciltlik Memorial de Isla Negra (Karaada Defteri, 1964) adlı otobiyografik yansıtmalarında kuşkularını dile getirdi1971Nobel Edebiyat Ödülü1969 yılında Komünist Parti tarafından başkan adayı gösterilen Neruda, Salvador Allendenin ulusal cephesine katılmak üzere 1970te adaylığını geri aldı Arkasından Allende tarafından Fransaya büyükelçi olarak atandı Bir yıl sonra Neruda, Nobel Edebiyat Ödülüne layık görüldü Incitation al nbconcidio y alabanda de la revolution chilena (Nixonu Devirmeye Çağrı ve Şili Devrimine Övgü, 1973) adlı şiir kitabında ABDnin solcu hükümetin dengesini bozmaya yönelik çalışmalarını eleştirdi 1973te kansere yakalanan Neruda, Allendeye karşı düzenlenen askerî darbeden birkaç gün sonra, 23 Eylül 1973de, 69 yaşında Santiagoda hayata gözlerini kapadı Anıları Confieso que ho Livido (Yaşadığımı İtiraf Ediyorum) adı altında ölümünden sonra yayınlandı