Jan Van Eyck

Jan Van Eyck, Flaman ressamıdır (1390'a doğru-1441) Jan Van Eyck, büyük bir olasılıkla, Liege yakınlarındaki Maaseik'te doğdu Kendisi kadar ünlü bir ressam olmayan ağabeyi Hubert Van Eyck'ın etkisiyle resim yapmağa başladığı sanılıyor

Genç yaşta Bayernli Johann'ın sarayına, daha sonra Bourgogne dükü iyi Philippe'in hizmetine girdi Dostu olan İyi Philippe, ona İspanya ve Portekiz'de önemli diplomatik görevler verdi Sonrada Brugge'ye yerleşen Van Eyck, Mistik Kuzu diye anılan mihrap arkalığını o tarihlerde yaptı (1432) Kısa sürede servete ve üne kavuşan sanatçı, ölünceye kadar zengin ve gösterişli bir büyük burjuva hayatı yaşayacaktı

Tarihçi Vasari'nin, yağlıboya resmin icadını Van Eyck'a mal etmesi büyük bir yanılgıdır Yalnız Van Eyck'ın bu resim tekniğini geliştirdiği kesin bir gerçektir Reçineyle karıştırdığı boyayı ince tabakalar halinde üst üste sürerek, ışık oyunlarını ve renklerin açıklığını-koyuluğunu büyük bir kesinlik ve gerçeklikle vermeyi başarmış, sonradan bütün Flaman ressamları onun bu ustalığından yararlanmışlardır

Fakat Van Eyck'ın en büyük özelliği, Ortaçağ geleneklerinden ayrılan ilk ressam oluşudur; o zamana kadar dinsel tabloların şaşmaz bir özelliği olan simgelerle anlatımı bir yana bırakmış, resimde ilk defa günlük hayata yer vermiştir Doğa, kişiler, her gün kullanılan ev Eşyası onun fırçasında büyük bir önem kazanır; hem içten, hem de esrarlı yönleriyle yakalayıp tablolarına aktardığı bu öğeleri inanılmayacak bir kusursuzlukla işler Bu bakımdan, portre ve «günlük yaşantıdan tablolar» (aile ve toplum hayatından alınmış sahneler) ressamı Van Eyck, Flaman okulunun kurucusu kabul edilebilir

Bazı Eserleri

Şansölye Rolin'in Bakiresi, Karanfilli Adam, Meryem Triptiği, Sarıklı Adam, Üç Meryem İsa'nın Mezarı Başında

Jan Van Eyck

Van Eyck'in adı çevresindeki gizem günümüzde ortadan kalkmıştır Artık Gand Katedrali'ndeki çokkanatlının Jan Van Eyck ile ağabeyi Hubert Van Eyck (Maaseik ?, 1370'e doğru- Gand ?, 1426'ya doğru) tarafından yapıldı­ğı kanıtlanmıştır Genç yaşta büyük üne kavuşan Jan Van Eyck, İyi Philippe'in ressamı ve mabeyincisi olduktan sonra diplomatik görevlerle Portekiz'e gitti Bu uzak ülkelere yolculuk, doğa­yı doğrudan doğruya incelemesine ve geleneksel Ortaçağ anlayışından uzaklaşmasına yardımcı oldu

GİZEMLİ KUZU
Van Eyck, Uccello'nun çağdaşıdır, ama Floransalı sanatçıda zihinsel iş­lemler sonucunda ortaya çıkan resim sanatı, Flaman sanatçıda gerçeğin tek uyumlu denkliği olmaya yönelmiş­tirGerçekten de Van Eyck her şeyden ön­ce yaşam "gösterisi"ni eksiksiz algı­lamaya çalışmış ve görüş biçimi bir çeşit dünya kaleidoskopuna dönüş­müştür
Ağabeyi Hubert'in başlamış olduğu Gizemli Kuzu 'da (ya da Mistik Kuzu) sanatçı yer ve gök âleminin geniş bir bireşimini oluşturdu İki yüz elli figür­le Hıristiyan anlayışına göre insanlı­ğın kurtuluşunu anlatan kompozisyo­nun tam ortasında, İsa'yı simgeleyen kuzu, insanları Yaratıcı'ya bağlar; ar­ka planda göz alabildiğine kentler ve kırlar uzanır Gizemli Kuzu, o tarihe kadar bir Flaman ressamının ilk kez minyatürcü kökeninden uzaklaşarak gerçek şövale tablosu biçiminde oluş­turduğu bir yapıttır Van Eyck'in an­latım yolları da yenilikçidir; artık yal­dızlı fonlar ortadan kalkmış, gölgeler saydamlaşmıştır; İtalyanların tersine, desen renge bağımlı kalmıştır Yapıt­ta yer alan kişilerin ruhsal durumla­rı pek anlaşılamamaktadır ama her yüz bir portre sayılacak niteliktedir; bu varlıkları bireyselleştirme isteği, Arnolfinileri ve piskoposluk kurulu üyesi Van der Paele'yi konu alan re­simlerin de habercilik ettiği kuzey ül­keleri portre geleneğinin kökeninde yer alır Dinsel konulu tablodaki gizi biraz hafifleten bu gerçekçilik kaygı­sı laik ve hümanist bir düşünceyi yan­sıtır Van Eyck'in adı yalnızca simge bir yapıt sayılan Gizemli Kuzu çokkanatlısına bağlı olmakla kalmaz, ama, XV yy, Avrupa resmini değiştirecek olan yeni bir görme biçiminin doğru­laması olarak belirir Van Eyck'in ge­tirdiği yeniliklerin anlaşılabilmesi için birkaç yüzyılın geçmesi gerekmiş­tir