Koku İle Tedavi

Koku ile Tedavi
İsmail DENİZ

İnsanoğlu, kendinde dercedilen güzellik duygusu sebebiyle kâinat sarayındaki güzelliklere içten ilgi duyar Meselâ çeşit çeşit renk ve şekillerdeki çiçekler onu adeta mest eder İnsana, hayret ve hayranlık ufkunda tefekküre kapı açan diğer bir unsur da “koku”dur Güzel kokular kalbi ferahlatır, ruhu genişletir ve insanı apayrı manevi iklimlere götürür Güzel koku ile temiz ruh arasında yakın bir alaka bulunduğu eskiden beri kabul edilmektedir Nitekim Resülullah (say), dünyada kendisine sevdirilen üç şeyden birinin güzel koku olduğunu ifade etmektedir

Binlerce yıldan beri çeşitli kültürlere mensup insanlar, baharat esanslarının mikrop öldürücü, kramp giderici, ağrı kesici ve iltihap iyileştirici tesirlerini keşfetmişlerdi Nitekim Mısırlılar, ölülerini mumyalarken katran ve mür ağacının anti bakteriyel özelliklerinden faydalanmışlar; başka milletler ise, hasta odalarını biberiye ve kekik otu tütsüleyerek dezenfekte etmişlerdir 17yy’da batıda vebadan korunmak için çeşitli baharatlardan hazırlanmış özel bir karışım kullanılmıştır

Günümüzde halk hekimi diye anılan kişiler, özellikle batı dünyasında, çiçek ve baharattan elde edilen güzel kokunun insan üzerindeki müsbet tesirlerini dikkate alarak hastaları tedavi etmeye çalışmaktadırlar Bu tedavinin gayesi, organik dengenin yeniden tesisini sağlamaktır

Batı dünyasında, özellikle Fransa’da uçucu yağların anti bakteriyel özelliklerinden faydalanıldığı bilinmektedir Fransa’da koku ile tedavi metodu, bitkilerle tedavi sınıfına dahil edilmekte, 1500 hekimin bu gaye ile kurutan cemiyete (derneğe) kayıtlı olduğu bilinmektedir

Halk hekimi, bir bakteri kültüründe 10-15 esansı tahlil ederek en yüksek bakteri öldürme gücüne sahip üç veya dört bitki esansını tablet halinde kullanıma sunar

Kokularla tedavide uçucu yağlar ya teneffüs edilir, ya ilaç olarak bünyeye alınır veya masaj ve banyo esnasında cilde sürülür Mesela masaj anında kullanılan uçucu yağın bir miktarı kana nüfuz eder Böylece koku maddeleri, saniye hızıyla ruhi gerginlikleri ve vücuttaki acıları azaltır

Kokuların, vücut üzerine müsbet tesir göstermesi bekleniyorsa, bunların sürekli alınması önem arz etmektedir Her hastanın, belirli bir süre için yarım saat boyunca teneffüs ettiği çeşitli yağlardan oluşan özel bir koku programı vardır Özel bir cihaz ile kokuların etrafa yayılması sağlanır Bu esnada rahatlatıcı hareketler eşliğinde koku, bizzat teneffüs edilir Mesela lavanta kokusu, yoga yaparken derin bir rahatlamayı temin eder

Hekimler sadece bu şekildeki tedavi usulü ile iyileşmenin gerçekleşemeyeceğini, koklamanın yanısıra şahsın bizzat hayatına çeki düzen vermesi, dengeli beslenmesi ve her türlü kötü alışkanlıklarından vazgeçmeği (mesela sigarayı bırakması) icap ettiğini bilinmektedirler

Martin Henglein şifalı kokular üzerine bir teori geliştirmiştir Buna göre “ıtır çiçeği biberiye, bergamot ve tefarik” temel kokular olarak kabul edilmektedir Bundan yola çıkarak bu dört temel kokunun farklı fonksiyonları icra ettiği belirtilmektedir Itır çiçeği, bir alışkanlığı kabul etmeye veya bunu terk etmeye yardımcı olur Mesela sigarayı bırakmada ıtır çiçeği kokusunun rolü inkâr edilemez Sigaraya olan iştiyak dayanılmaz şekilde artarsa, bir kerelik koklama bu arzuyu gidermektedir Bu durum önceden on kere denenmiş dahi olsa, yine tesirli olmaktadır Henglein’e göre biberiye, kişiyi kendini ispatlamaya ve aktif olmaya sevk ederken bergamot zihni canlılığı ve öğrenme şevkini artırır, tefarik ise kişiyi daha enerjik kılar, mekanizmasını harekete geçirir

Koku ile tedavide tecrübenin çok önemli rolü vardır Çünkü bu tecrübeye dayanılarak kokuların seçimi yapılır Batı ülkelerindeki eczaneler de ve kozmetik dükkanlarında, 200-350 çeşit uçucu yağın (esans) satıldığı belirtilmektedir Hekimler bazen aynı koku hakkında farklı özellikler bildirmektedirler Mesela bazıları, temiz olmayan cilt için kekik otu tavsiye ederken, bazıları bundan sakınılması gerektiğini söylemektedirler Çoğu kere esansın ağız yoluyla mı alınması, yoksa koklanması mı gerektiği hususunda bir açıklık getirilmemektedir Aynı şekilde esansın dozu ile ilgili kesin bilgi bulunmamakla beraber bu doz umumiyetle yüksek tutulmaktadır

İngiltere’de bir tedavi merkezini işleten Robert Tisserand, kokularla ruhî hastalıkların tedavi edilebileceği görüşündedir Tisserand, bu esansların sinir hücreleri arasındaki iletişimi sağlayan sinyal moleküllerin (nörotransmitter) üretimine tesir ettiklerinden, rahatsızlıkları gidermeye de yardımcı olduğunu bildirmektedir Koku morfine benzeyen “endorfin”in salgılanmasını uyararak kişide ferahlama sağlar Bu sebeple yasemin, adaçayı, kananga, tefarik, greyfurt ve gül yağı kokusu depresyon, kendine güvensizlik ve cinsî fonksiyonların arızalanması durumlarında tavsiye edilmektedir Aynı şekilde diğer esanslar da teskin edici veya kuvvetlendirici veyahut bağışıklık sistemini güçlendirici rol oynamaktadırlar Bilim adamları bugüne kadar uçucu yağların tesiri hakkında çok az bilgi ortaya çıkarmışlardır Kokuların rahatlatıcı özelliği dikkati bir yerde toplayabildiği müşahedelerden anlaşılmaktadır Ancak beyinde nasıl ve nerede tesirli olduğu hususu ise hala muammadır

Münih’li Prof Hanns Hatt da, kokuların ruh ve davranış üzerine tesirini, beyindeki koku alma bölgelerinin özelliklerine bağlamaktadır

Koku ile tedavinin zorlukları da vardır Su buharı destilasyonu ile elde edilen bu kokular için, çok fazla bitki kullanıldığı ve bu sırada zararlı ilaç kalıntılarının bu destilat içine geçebileceği belirtilmektedir Mesela korku ve depresyonu gidermede kullanılan nerolin yağının 1 litresi için 1-1,5 ton portakal çiçeğine ihtiyaç vardır Ayrıca bu kokuların, bünyelerinde çok fazla sayıda (yaklaşık 400) madde ihtiva etmesi ve bunların da yıldan yıla ve yetiştiği bölgeye göre farklılıklar göstermesi de koku ile tedavinin zorluğunu ortaya koymaktadır