İdeal Toplum Nedir, Nasıl Olmalıdır?

İdeal Toplum Nedir, Nasıl Olmalıdır?
İdeal toplum nedir, nasıl olmalıdır? Bu soru yüzyıllardır filozofların yanıt bulmaya çalıştıkları sorular arasında yer almaktadır Bu nedenle birçok filozof teorisinde ideal toplum ve ideal yönetim biçiminin ölçütlerine yer vermiş, bununla da yetinmeyip uzun uzadıya betimlemiştir kendi varsayımsal ideal toplumunu Bunlardan biri de Yunanlı filozof Platon'dur (MÖ 427-347) İdealizm bir felsefe öğretisi olarak nesneleri ve olayları düşünceye öncelik vererek acıklarBaşka türlü söylersek,bir yanıyla Maddecilik bir yanıyla da Gerçekçilik öğretilerinin karşıtı olaraki idealizm insanıinsanı düşüncesinden bağımsız bir nesnelerdünyasının ya da bağımsız gerçekliğin olmadığını ileri sürerİlk büyük idealist filozof Platon'durOna göre nesneler dünyası idea'larla yani düşüncelerle ve kavramlarla zihinsel olarak algılanırPlaton felsefesi bir yönüyle gerçekçi ,bir yönüyle idealisttir ve bunu ideal devlet anlayışına yansıtmıştır
Platon'a göre ideal devlet ahlak, adalet ve erdemin hüküm sürdüğü bir düzendir O, "Devlet" adlı eserinde, insan bedeni ile devlet arasında bir paralellik kurmaya çalışır Bu doğrultuda, üç sınıfın varlığından söz eder: Yöneticiler, koruyucular ve üreticiler (çiftçiler ve zanaatkarlar) Bunlardan yöneticiler insandaki aklın, koruyucular (cesur savaşçılar) yüreğin, üreticiler de duyguların (istek ve arzuların) devletteki karşılıklarıdır


Platon, kişisel menfaatlerin gözetilmesi egiliminin devletin iyi yönetilmesini engelleyici oldugunu görmüş ve kendi ideal devletinde bunu önleme yollarini aramiştir:
İnsanı yöneten akıl gibi, toplumu da yönetecek bir akıla gereksinim vardır, düşüncesinden hareket ederek, yöneticilerin bu işlevlerini hakkıyla yerine getirebilmeleri için filozof olmalarını gerekli görür Platon Bir başka deyişle, ya filozoflar kral olmalı ya da mevcut kral bir filozof gibi eğitilmelidir Felsefe ahlak, güzellik, iyilik ve doğruluk bilimi olduğuna göre, filozofların, olması gerekenin bilgisine erişerek, devleti buna göre yönetmeleri en rasyonel çözümdür ona göre
Her ne kadar, filozof krallar, doğruluğun, iyiliğin, ahlakın ve erdemin bilgisine sahip iseler de, yine de bunların alacakları kararlarda kişisel çıkarlarını devlet çıkarlarına yeğleme riski henüz tam anlamıyla ortadan kalkmamıştır Bunun için, en radikal önerilerinden birini getirir Platon: İdeal devletinde filozof kralın (ve koruyucuların) aile kurmasını ve mülk edinmesini yasaklar Ailesi olan bir yönetici, ailesinin yararını toplumukine tercih etme eğiliminde olur Bu ise, devlette bulunması gereken uyum ve istikrarı bozar Mülkiyete gelince, mülkiyet kişisel çıkarlar doğuran, ihtirasları körükleyen bir etkiye sahiptir; bütün bunlar toplumsal çıkarların ikinci plana itilmesine yol açabilir Özetle, Platon'un ideal devletinde, filozof kralın ne bir ailesi olmalıdır ne de tek bir dikili ağacı


Platon'un ideal devlet modeli ve filozof krallar önerisi, yöneticilerin kişisel çıkarlarini toplumsal çıkarlarin önünde tutma eğiliminin, geçmişte de bugün oldugu gibi özlemi duyulan toplumsal düzenin önündeki en büyük engel oldugunu gösteriyor Bu engeli aşabilmek için, varsayimsal ideal toplum modelleri üretmek mümkün; ama bunlari gerçek yaşama uyarlamak hiç de kolay görünmüyor Anlaşılan ideal toplumsal düzen arayışlari insanlık var oldukça sürüp gidecek

Hepimiz için "iyi bir yaşam" diliyorum, Roma'li şair ve düşünür Horatius'un dizeleriyle:

"Yürekli ol! Gir bu yola seve seve!
İyi yaşamayı sonraya bırakan kimse
Yolunda bir ırmakla karşılaşıp da akıp gitmesini bekleyen köylüye benzer
Oysa ırmak hiç durmadan akıp gidecektir"