08-21-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Forfaiting Nedir?
Forfaiting Nedir?
Latincede alacak hakkının kayıtsız ve şartsız olarak teslim edilmesi anlamındadır Vadeli mal ve hizmet ihracatından doğan ve belirli bir ödeme planına bağlı olarak tahsil edilecek olan alacakların daha önce bu hakkı elinde bulunduranlara rücu edilmeksizin (kayıtsız şartsız ve vazgeçilmez olarak), bir banka veya bu alanda uzmanlaşmış bir finans kuruluşu (forfaiter) tarafından satın alınarak iskonto edilmesidir Forfaiting işleminde satıcı, poliçeyi forfaiting şirketine satarak tüm tahsilat risklerinden kurtuluyor ve belli bir maliyet karşılığı poliçesini iskonto ettirmiş oluyor Ayrıca bu yöntemle rücusuz olarak forfaiter şirketine satan işletme, bilançosunun likiditesini az tutmaktadır Forfaitingi kullanmak nakit akışını hızlandırmak, alıcının ödememe riskinden ve ülke riskinden kurtulmak açısından son derece faydalıdır Forfaiting'de 3 aydan başlayarak 10 yıla kadar olan alacaklar kullanılabilmektedir Forfaiting işleminde genelde ithalatçının borcu karşılığında ihracatçıya verdiği emre yazılı senet ve poliçeler kullanılmakta, işlem gerçekleştikten sonra ihracatçının hiçbir yükümlülüğü kalmamaktadır Her çeşit alacak forfaiting işlemine konu edilebilse bile, uygulamada emre yazılı senet ve poliçe şeklindeki ticari alacaklar daha güvenli olduklarından tercih edilmektedirler Alacağın belgelendirilmiş olması ve borçlu itibar yönünden bilinmiyorsa, bir garantör banka tarafından garanti edilmesi gerekmektedir Forfaiting'de ithalatçının itibarı çok önemlidir Dolayısıyla, forfaiter'ler güvenilir, bildikleri, tanıdıkları ülkelerin tanınmış firmalarına ait borç araçlarını satın almak istemektedirler Forfaiting işleminde dört taraf bulunmaktadır;1) İhracatçı işletme (forfaitist), 2) İthalatçı işletme, 3) Alacağı garanti eden garantör banka, 4) Alacak hakkını satın alan finans kurumu (forfaiter) Bu dört taraf arasındaki ilişki mal, senet ve para akışı şeklinde gerçekleşmektedir Örnek olay; Bir Alman firmasının Türkiye'deki tekstil kuruluşlarından birine elektronik aygıt satmak istediğini varsayalım Söz konusu makineler ileri teknoloji getiren, pahalı, ekonomik ve ömürleri uzun sayılabilecek yatırım malları özelliğindedir Bu nedenle alış bedelini makinenin ömrüne yayma isteminde olan Türk şirketi fatura bedelinin*% 15'ini peşin, geri kalanını da beş (5) yıl vadeli senet ile ödeme teklifini sunar Alman üretici de bu teklifi kabul eder Bundan sonraki aşamada, banka garantör olup, senetleri emanete alacak ve makinelerin teslimi gerçekleşince üreticinin kullanımına sunacaktır Alman ihracatçı bu aşamada iki seçenek ile karşı karşıyadır Senetleri vadesine kadar tutabilir veya forfaiting hizmeti veren bir kuruma satıp nakde kavuşabilir Forfaiter kurumu sabit bir oran kullanarak bu senetleri iskontolayarak ödemede bulunacaktır Forfaiter elde ettiği ticari senetleri elinde tutabileceği gibi yatırımcılara yönlendirme olanağına sahiptir Forfaiting işleminin başlıca dezavantajı; sağlanan tüm avantajlara ve risklerin üstlenilmesine bağlı olarak maliyetlerin nispeten artmasıdır Türkiye ve dünyada forfaiting; Dünyanın önde gelen forfaiting kuruluşları arasında ilk sırada yer alan Landon Forfaiting tarafından düzenlenen bir listeye göre; 115 ülkeye vadeli mal satışının poliçeleri iskonto edilebilmektedir Bu ülkelere yapılacak vadeli satışların iskonto edilebilme süreleri de ülkeden ülkeye göre bir (1) ila on (10) yıl arasında değişmektedir Örneğin; ABD, Kanada, Japonya; Almanya, Fransa, İsviçre ve İngiltere gibi ülkelere yapılacak 10 yıllık vadeli satışların poliçelerini iskonto ettirebilmek mümkün iken bu süre Hollanda, Norveç, Portekiz, İspanya, İsveç ve Polonya gibi ülkelerde 7 yıla inerken, Türkiye, Slovakya, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Tunus gibi ülkeler için poliçelerin iskonto süreleri 5 yıla kadar inmektedir Söz konusu sürelerin tayininde, bu ülkelerin ekonomik ve siyasal yapılarından kaynaklanan riskler rol oynamaktadır Ülkemizde henüz istenilen yaygınlığa kavuşmayan forfaiting, ağırlıklı olarak ihracatçılar tarafından kullanılmakta olup, kullanım genellikle, demir-çelik, çimento, petro-kimya, elektronik sanayi ve ilaç sektöründe yoğunluk kazanmaktadır Ancak, ihracat dışında inşaat taahhüt alacakları da iskonto edilerek nakde çevrilebilmektedir Özellikle, Rusya, Orta Asya ülkeleri, Tunus, Irak ve İran'da faaliyette bulunan Türk inşaat firmaları tarafından forfaiting yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır Bu ülkelerde faaliyetlerini sürdüren firmalar, bu ülkelerin taşıdıkları ekonomik ve siyasal riskler nedeniyle, vadeli alacaklarını iskonto ettirerek nakde çevirmektedirler (z çıkık)http://tr wikipedia org/wiki/Forfaiting
|
|
|