İlkkurşun, Ödemiş |
08-21-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
İlkkurşun, Ödemiş300pxİlkkurşun köyü İlkkurşun köyü (eski adıyla Hacı İlyas köyü); İzmir ili İzmir, Türkiye'nin nüfus, sanayi, ticaret, turizm ve kültür yönlerinden üçüncü büyük şehridir Tarihi ve tabii güzellikleri ile de Türkiye'nin en güzel llerinden biridir 37° 45' ve 39° 15' kuzey enlemleri ile 26° 15' ve 28° 20' doğu boylamları arasında yer alır Balıkesir, Manisa, Aydın ve Ege Denizi ile çevrilidir İzmir, renkli bir tabiata, zengin bir tarihi mirasa ve bol ürün veren topraklara sahip bir ildir Trafik plaka numarası 35'tir Ödemiş ilçesinin 10 km batısında yer alan; kuzey, güney ve batı tarafındaki küçük küçük üç tepenin eteklerinde kurulmuş, doğu tarafı açık, Ödemiş Ovası`na bakan bir Çerkes köyüdür Genel İlkkurşun köyü, Kuzey Kafkasya`nın Otokhton (yerli) halklarından olan Adigelerin Şapsığ boyundandır Köyde nüfusun tamamı Adigelerden oluşmaktadır Dışarıya göç vermesine rağmen dışarıdan göç almamış olan köyde halen Adige örf ve adetleri uygulanmaktadır Yaklaşık 100 haneden oluşan köyde, ancak 200-250 kişilik yaşlı bir kesim yaşamlarını sürdürmektedir Çalışan kesim ve gençler, yoğunlukla Ödemiş ilçe merkezi ve İzmir ili olmak üzere ülkenin birçok yerine dağılmışlardır Köy dışında yaşayan birçok insan olmasına rağmen İlkkurşunluların büyük çoğunluğu köylerinden uzak kalmamış ve bayram, düğün ve cenazelere katılarak köy ile olan bağlarını koparmamışlardır Bu tür özel günlerde köyün nüfusu bir anda 500`leri bulmaktadır Tarihçe Kuruluşu 1870 li yıllara dayanan İlkkurşun köyünün kurucuları Adigelerin Şapsığ boyundandır Köyün kurucuları olan Şapsığlar, kıyı boyu Şapsığlarından olup (XI`UŞE ŞAPSIĞEXER) Kuzey Kafkasya`nın Tshemez bölgesindendir (Novorossisk) Adigeler Çerkes Sürgünü`nde (21 Mayıs 1864) anavatanlarından çıkmışlardır Köyün kurucuları olan Şapsığlar sürgün sonucunda direkt olarak Anadolu`ya gelenlerden değil; Çerkez Sürgünü Bulgaristan`ın Bulgaristan Demokratik Halk Cumhuriyeti Türkiye'nin kuzey batı komşusu olup, kuzeyden Romanya, batıdan Yugoslavya ve güneyden Yunanistan ile sınırlandırılır Kuzeyde Tuna ve doğuda Karadeniz tabii sınırlarını teşkil eder Ekonomi ve ideolojik bakımdan Sovyetler Birliğine bağlıyken, 1989da Rusyada başlayan yeniden yapılanma ve batıya açılma politikası, Bulgaristanda da hızla yayıldı ve komünizm eski hakimiyetini büyük ölçüde kaybetti Varna ve TownBG Romanya`nın Romanya Türkiyenin kuzeybatısında ve Balkan Yarımadasının kuzeydoğusunda 20°15 - 29°42 doğu boylamları ile 43° 37 48°16 kuzey enlemleri arasında bir Doğu Avrupa ülkesi Doğuda Karadeniz, Ukrayna ve Moldovya, kuzeyde Ukrayna, batısında Macaristan ve Yugoslavya, güneyinde Bulgaristan ile çevrilidir Köstence limanlarına getirilip Köstence (Romence: Constanţa) Romanya'nın Dobruca bölgesinde, Karadeniz kıyısındaki en büyük liman şehri Balkan ülkelerindeki Hıristiyanlar ve Müslümanların arasındaki tampon bölgelere yerleştirilenlerdendir Şapsığ aksanıyla Wormelij veya Wormeli diye andıkları Rumeli topraklarında 12 yıl kadar hayatlarını devam ettiren Şapsığlar, 93 Harbi olarak tabir edilen 1877-78 Osmanlı-Rus harbinden hemen önce Anadolu topraklarına göçe zorlanmışlardır 1878 yılının yaz ayında Fethiye ilçesine yerleştirilen halk, bir yaz mevsimi boyu Fethiye`de kalmış, Fethiye dolaylarında yaz mevsiminin çok sıcak ve bunaltıcı geçmesinden dolayı 100`ü aşkın ölü vererek, yaz mevsimi bitiminde Fethiye`yi terketmiştir 1878 yılının sonbahar aylarında Küçük Menderes deltasına gelerek, 1878 yılının son aylarıyla 1879 yılının ilk aylarında şu anki İlkkurşun köyünü kurmuşlardır Köyü kuran Şapsığ kafilesinin ``thamatesi`` (önderi-lideri-büyüğü) ``Mamıj Musajiyekodur Mamıj Musajiyeko`nun ifadesinden, Kafkasya`dan çıktıklarında 789 kişi oldukları, ancak köye ulaştıklarında 680 kişi kaldıkları anlaşılmaktadır Köyün ilk resmi ismi, ilk yerleştikleri Fethiye ilçesinden esinlenerek ``Fethiye`` veya ``Fethiyar`` olarak anılmıştır İkinci resmi ismi ``Burhaniyedir 15 Mayıs 1919 tarihinde Yunanlılar`ın İzmir`e çıkışlarından sonra Küçük Menderes deltasında ilerleyen Yunan Efzon Birliklerini Ödemiş`e sokmamak için Ödemişli vatanperverlerle köy halkı arasında varılan mutabakat sonunda köy sırtlarında bir cephe kurulmasına kara verilmiştir Köyün küçük mescidi ecza malzemeleriyle doldurulup, cephede yaralananları tedavi etmek amacıyla küçük bir sahra hastanesine dönüştürülmüştür Yine köy halkından Thı-xujıko Kamil Bey`in iki katı ve bodrum katı yedek cephane olarak mermilerle doldurulmuş, Thavvşe Bekir Bey`in evi de levazım deposu olarak yiyecek-içecek doldurulmuştur Bütün hazırlıklar 30-31 Mayıs tarihlerinde bitirilmiştir Ancak 1 Haziran sabahı 5-6 saat süren çatışmalardan sonra köy öğleden sonra Yunanlılar tarafından işgal edilmiş, köyün doğu tarafından başlanarak evler ve yapılar tek tek yakılmış ve yıkılmıştır Kurtuluş Savaşı`nın ilk direnişlerinden sayılan bu mücadele sonunda, ``Hacı İlyas`` olan köy ismi, ``İlkkurşun`` olarak değiştirilmiştir 1925 yılında köyün girişindeki çamlık alana İlkkurşun Anıtı dikilmiştir ve her yılın mayıs aynının son haftasında İlkkurşun Bayramı adı altında kutlamalar yapılmaktadır Sülaleler250px1925`te dikilen İlkkurşun Anıtı # Bat`e # Bcauş`te # Fauge # Hagur # Mamıj # Miş`e # Natkho # Psavko # Ratuk # Ş`avo # Şhalakho # Şowoeş # Taymaz # T`eşu # Thauvşe # Thavkho # Tlepşuk # Tl`ıxuguj # Wuşıy # Xuace # Yeuftalh # Hatko (Abzakh) # Xokon (Abzakh) Ulaşım İzmir`e uzaklığı 100 km civarında olan İlkkurşun köyüne kara yolu ile iki ayrı yönden ulaşım mümkündür Birincisi İzmir-Aydın karayolu üzerinden; ikincisi ise İzmir-Ankara karayolu üzerinden, Salihli ilçesindeki Gölcük-Bozdağ yol ayrımından sapılarak, Bozdağ üzerinden Ödemiş`e geçen yoldur Ayrıca köye İzmir`den tren yolu ile ulaşım da mümkündür Kaynak [http://wwwilkkursunnet İlkkurşun Köyü Tanıtım Sitesi] Dış bağlantılar [http://wwwtcddgovtr/yolcu/basmaneodemishtm İzmir - Ödemiş Tren Seferleri] Ödemiş beldeleri ve köyleri Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki İlkkurşun, Ödemiş maddesinden kopyalanmıştır Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir |
|