Basiretçi Ali Efendi

Osmanlı Devletinin son devir gazetecilerinden 1838de doğdu Babası ilmiye sınıfındandı Basiret Gazetesini çıkardığı için Basiretçi Ali ismi ile meşhur oldu Enderunda tahsil görerek, saray hizmetlerinde bulundu 1863te Maliye Nezareti tahsilat memuru oldu Basiret Gazetesini çıkarmak için hükümete 1866da başvurdu ise de, çıkan Girit İsyanı iznin gecikmesine sebeb oldu İsyanın bastırılmasından sonra yayın izni alan Ali Efendiye, hükümet 300 altın yardım etti Gazete Cuma ve Pazar hariç haftada 5 gün yayınlanmaya başladı (23 Ocak 1870)


Geniş yazar kadrosuyla Basiret, kısa zamanda zamanının en çok alaka gören gazetesi oldu Fransa-Prusya Savaşı sırasında gazetesinde Almanya'nın kazanacağını yazan Ali Efendi, savaş bitiminde Almanyanın galip gelmesi üzerine Başvekil Prens Bismark tarafından Almanyaya davet edildi Ziyareti sırasında Prens Bismarck, Ali Efendiye bir matbaa makinası hediye etti Dönüşünde ayrıca Kahkaha adında bir mizah dergisi çıkarmaya başladı Çırağan Vakasından birgün önce Ali Süavinin bir yazısını yayınlandığı için gazetesi kapatıldı ve kendisi de tertibe dahil olduğu kanaati ile gözaltına alındı (1878) Mahkeme neticesinde diğer suçlularla birlikte Kudüse gönderildi 1884te gazete çıkarmamak şartı ile İstanbula gelmesine izin verildi Bir süre sonra Suriyede bir nahiyeye müdür olarak tayin edildi Daha sonra sırasıyla Ladik, Hayfa, Karaburun, Söke ve Erdekte kaymakamlık yaptı İkinci Meşrutiyetin ilanı üzerine kaymakamlık vazifesinden istifa ederek, İstanbula geldi ve tekrar Basiret'i çıkarmaya başladı Fakat artan gazete sayısı ve devrin şartları yüzünden tutunamadı ve yayın hayatından çekildi 1912de Kalamıştaki evinde öldü


Ali Efendinin, çıkardığı gazeteden başka iki küçük eseri vardır Bunlar bir layiha olan Yıldızın Hatası, Devlet-i Aliyye-Rusya Muharebesi (1293) ile İstanbulda Yarım Asırlık Vekayi-i Mühimmedir


Kaynak: Rehber Ansiklopedisi