Arkitas

Tarentumlu Arkitas


Arkitas, Pythagorasçıdır ve Platon'un arkadaşıdır; Tarentum'un önde gelen bilginlerinden ve yöneticilerindendir; yasalar, kumandanlığı bir yılla sınırlamış olmasına rağmen, yedi yıl boyunca kent güçlerinin kumandanlığını yapmıştır Söylendiğine göre, yazmış olduğu bir mektupla Platon'u Dionysius'un elinden kurtarmıştır


İki tane mekanik araç yaptığı bildirilmektedir; bunlardan birisi, tahtadan imal edilmiş uçabilen bir kuş, diğeri ise çocukları oyalayacak bir çıngıraktır


Arkitas, matematik bilimlerini, aritmetik, geometri, astronomi ve müzik bilimleri olmak üzere dört grupta tasnif etmiştir; bu bilimler sonraki dönemde quadrivium diye adlandırılacak ve triviumla, yani gramer, retorik ve diyalektik bilimleriyle birlikte Rönesans sonrasına kadar eğitimin esasını oluşturacaktır


Geometri alanında teorem sayısını arttırmıştır Bunlardan yalnız birinin bir parçası günümüze kadar gelebilmiştir Delos problemine ilişkin olan bu teorem, dönemi için oldukça ilginçtir ve bir dik koninin, bir silindirin ve bir torun, üç boyutlu bir ortamda döndürülmesi sırasında oluşan bir eğri yardımı ile gerçekleştirilen bir çözümdür


Sphaeric adlı yapıtında matematikçilerin, gökcisimlerinin hareketlerine, doğuş ve batış zamanlarına ilişkin çok doğru bilgiler verdiklerini söylediğine bakılacak olursa, Arkitas döneminde, astronominin matematiksel bir bilim olarak görüldüğü (veya görülmeye başlandığı) anlaşılır Bu yapıtta kürenin özellikleri, gökcisimlerinin hareketlerini açıklamak için incelenmiştir


Evrenin sınırlı olup olmadığı tartışmasını açmıştır ve bir yerde, "eğer ben sabit yıldızlar küresinin dışında olsaydım, kolumu veya bastonumu dışarı doğru uzatabilir miydim yoksa uzatamaz mıydım? Uzatamayacağımı söylemek saçmadır Eğer uzatabilirsem, bu kürenin dışında da bir şeylerin veya bir boşluğun olması gerekir Bu kez onun üstünde bulunsam, aynı soruları yine sorabilirim Daima bastonumu uzatabileceğim yeni bir mekan bulunacağına göre, evren sınırsız bir yayılım içinde olacaktır Bu şekilde yayılan bir cisim ise"


Dairenin Dörtgenleştirilmesi

Bu problemin çözümüyle uğraşanların başında, yukarda adı geçen Kioslu Hipokrates gelmektedir Hipokrates, çok basit bir yolla, bir hilalin alanını dörtgenleştirmiştir


O merkezli bir yarım daire içine ABC yarım karesi çizilsin ve bunun AB kenarı, başka bir yarım dairenin çapı olsun İki yarım dairenin birbirine oranı, çaplarının karelerinin birbirine oranı gibi olduğundan, AC = 2AB eşitliği elde edilir; yani büyük yarım daire, iki küçük yarım daireye eşittir Eşit alanlardan eşit alanlar çıkarıldığında, kalanlar da eşit olduğundan, AB hilali AOB üçgenine eşit olacaktır


Hipokrates, ilk defa olarak, matematiksel çizimlerinde harf kullanmıştır ve bu uygulama şekillerin yeniden oluşturulması açısından çok önemlidir Ancak çizimlerinin Eukleides'deki kadar açık olmadığı görülmektedir Matematik alanında yapmış olduğu çalışmalar, onun matematiğin babası olarak nitelendirilmesine neden olmuştur