İnsancılık

Alm Humanismus, Fr humanisme, İng humanism, Lat humanus=insanca, insana özgü, insana ilişkin


İnsanlığa, insana yaraşır bir yaşam ve düşünmeye ulaşmak için çabalamak Bu bağlamda:


1- (Genellikle) Kavramın en geniş anlamında, insanın değer ve saygınlığına, insan olmaya , insanlığa olan us inancı


2- Batı kültürünün ve eğitiminin Eski Yunan kültürüne dayanmasından yola çıkarak bu kültür kalıtının bilimsel olarak yeniden canlandırılması düşünüşü //


Roma'da Yunan kültürü bir eğitim kaynağı olmuştur (Cicero) Ortaçağ'da da Yunan ve Romalı yazarların çalışmalarını yenileme çabaları sona ermedi, bu çabalar Doğuş- çağında (Renaissance) büyük ölçüde geliştirildi Böylece bilim ve eğitim skolastikten ve kilisenin yetkesinden kurtularak yeni bir kültür ülküsü gerçekleşmeye başladı (Bu ülkü Erasmus'la doruğuna erişti);


XVIII yüzyıl sonu ve XIX yüzyıl başında insancılık yeni bir biçim kazandı, özellikle Herder, Winckelmann, W`von Humboldt ve Goethe'nin temsil ettikleri bu evreye "yeni insancılık" adı verilir Birinci Dünya Savaşından sonra Werner Jeager'in yönetiminde, Antikçağa olan ilişkileri yeniden belirleme çabalarına da "üçüncü insancılık" denir


3- (Yukarıdaki görüşlerle hiç bir bağlantısı olmadan) Yararcılığın belirli -özellikle İngiliz filozofu F S Schiller'in canlandırdığı- biçimi için kullanılan özel felsefe terimi: Protagoras'ın "İnsan her şeyin ölçüsüdür" formülünü çıkış noktası olarak alan; insanda, insanın gereksinme ve ereklerinde, bilginin ve doğruluğun ölçeğini bulan anlayış


TDK Felsefe Terimleri Sözlüğü