Küriyum

Küriyum Sentetik olarak elde edilen gümüşümsü metalik bir element Aktinitler serisinden olup, "Cm" kimyasal sembolüyle gösterilir Küriyum tabii halde bulunmaz İlk defa 1944 yılında çekirdek kimyası üzerine çalışan Amerikalı ilim adamı GT Seaborg ve arkadaşları tarafından elde edildi Elementin ismi, radyoaktifi ilk bulan Pierre Curie ve Marie Curieye izafeten verildi


Küriyumun atom numarası 96dır Kütle numarası 238den 250ye kadar sıralanan 13 tane izotopu vardır Kütleleri 245ten 250ye kadar olanların (249 hariç) yarılanma ömürleri 5000 yıldan fazladır Dünyada tedarik edilmiş bütün küriyumun mikdarı yarım kilo kadar bile yoktur Bu yüzden özellikleri çok iyi tanınmış değildir Erime noktası 1300-1380°C arasındadır Davranışları toryumunkine benzer Bilinen yegane değerliği 3+ dır Havada kolayca oksitlenir Metali, küriyum florürden (CmF3) elde edilir Bunun için küriyum florür baryum ile 1300°C civarında bir sıcaklıkta ısıtılır, elementel küriyum elde edilir Mühim bir izotop olan Cm-242 plutonyum-239un heliyum iyonu ile bombardıman edilmesiyle elde edilir Mühim olan diğer bir izotop da Cm-244tür Bu izotop aynı zamanda 18,1 senelik yarılanma ömrüyle izotopların içinde en stabil (kararlı) olanıdır Küriyum-244, amerikyum-243 ve amerikyum-244ün nötron bombardımanı ile elde edilebilir


Küriyumu diğer 3+ değerlikli aktinitlerden iyon değiştiricilerle ayırmak mümkündür Keza nadir toprak elementlerinden ayrılması da yine iyon değiştirici veyahut ekstraksiyon metodunu kullanmakla sağlanabilir


Cm-242 ve Cm-244ün termoiyonik ve termoelektrik cihazlar yardımıyla bozundurulup meydana gelen ısının elektriğe dönüştürülmesi suretiyle bir elektrik kaynağı elde edilir Bu güç üniteleri, boyutca küçük ve hafif oldukları için uzayda ve bazı yeryüzü şartlarında da uzun ömürlü bir güç kaynağı olarak çok uygundur


Kaynak: Rehber Ansiklopedisi