Kütahya - Eskişehir Savaşı

İkinci İnönü Zaferi'nden bir süre sonra, Refet Paşa'nın, komutası altındaki birlikler üzerinde etkisinin azaldığını ve birliklerin kendisine karşı güvenlerinin sarsıldığının anlaşılması üzerine Fevzi Paşa ve İsmet Paşa Refet Paşa'nın karargahına gittiler Mustafa Kemal Paşa da buraya geldi Başkomutan bu cephenin birleştirilmesini belirtti Güney Cephesi Batı Cephesi'ne bağlandı ve Komutanlığına İsmet Paşa getirildi M Kemal Paşa bundan sonra bir formül bularak bu işi çözmeye çalıştı Buna göre, İsmet Paşa yalnızca Batı Cephesi Komutanı olacak, Genelkurmay Başkanlığı'nı bırakacaktı Fevzi Paşa Genelkurmay Başkanı olacak ve Milli Savunma Bakanlığı'nı bırakacaktı Bu Bakanlığa da Refet Bey getirilecekti Fakat Refet Bey Genellkurmay Başkanı olmayı istedi ve Bakan olmayı kabul etmedi

Yunanlılar Birinci ve İkinci İnönü Savaşları'nda uğradıkları yenilgiden sonra kaybolan prestijlerini ve daha önce de gördüğümüZ, Türkler'i Sevr'i kabule zorlamak için daha güçlü bir saldırıya hazırlandılar General Papulas II İnönü Savaşı öncesi, saldırı için elindeki kuvvetin yeterli olmadığını bildirmişti Bu savaşlar Yunanlılara, Türk Ordusu'nun, sandıkları kadar zayıf olmadığını, disiplinli ve dirençli olduğunu ve her geçen gün daha da kuvvetlendiğini göstermişti Ayrıca uyguladıkları strateji de yanlıştı Yunan Genelkurmayı yeni bir strateji hazırladı Yunan Kralı seferberlik ilan etti ve Yunanistan bütün kaynaklarını, varını yoğunu ortaya koyarak iki ay süreyle yeni saldırıya hazırlandı Yeni saldırı planına göre Yunan ordusu, Uşak ve Bursa gruplarınu, kuşatıcı bir ilerleyişle, meydan savaşı sahasında birleştirecek ve Türk Ordusu iki ateş arasına alınıp, yok edilecekti İnönü Savaşlarında denedikleri cepheden taarruzdan vaz geçtiler Bu yeni plânla ve seferberlik sonucu elde edilen kuvvetlerle Türk Ordusu'nu yok edeceklerine kesinlikle inanıyorlardı Bu amaçla daha Haziran başından itibaren önlemler almaya başaladılar Bir Yunan savaş gemisi 9 Haziran'da, Türk Ordusu'un önemli bir ikmal limanı olan İnebolu'yu topa tuttu Diğer yandan Yunan Kralı Konstantine, yanında prensler ve danışmanlarıyla Atina'dan hareket ederek, "Yunanlılık fikrinin yenilmez kuvvetine" güvenerek 13 Haziran'da İzmir'e geldi İzmir'de "Bizans'a ve Ankara'ya" tezahüratıyla karşılandı Bu arada İtilaf Devletleri arabuluculuk yaparak, İzmir'in Türklere verilmesini önerdiler Fakat Yunanistan, kabul edilmiş bulunan Sevr'i savunacağını belirterek öneriyi red etti Genel seferberlik sonucu Yunanlıların kuvveti Anadolu'da 11 tümene ulaştı Genel seferberlik sonucu bu büyük kuvvetle Türkleri yok edeceklerine kesinlikle inanıyorlardı Kral bu inançla 7 Temmuz'da cepheye hareket etti

Yunanistan bu hazırlıkları yaparken Türkiye seferberlik ilan edemedi Kısıtlı kaynakları dolayısıyla ordunun *****, cephane, giyecek, yiyecek, ilaç, taşıt gereksinimlerini karşılayamıyordu Almanya ve İtalya'dan ***** alınması için girişimde bulunuldu, fakat parasızlık yüzünden işler gecikiyordu Amerikalılar ise ***** satmaya yanaşmıyorlardı Türk Ordusu dört grup halinde toplanmıştı

Yunan Ordusu'nu gücü, son duruma göre, 10 piyade tümeni, bir bağımsız tümen bir bağımsız süvari tugayı, 7 bağımsız piyade alayı ve lojistik ve muharip kuvvetlerden oluşuyordu Bu kuvvet 136142 insan, 66300 tüfek, 825 makinalı, 460 top ve 3100 süvari idi Ayrıca deniz kuvvetleri ve hava kuvvetleri de oldukca iyi durumda idi

Türk Ordusu'nun insan mevcudu 120000 kadardı 60103 tüfek, 423 ağır makinalı tüfek, 162 top, 4 uçak vardı Nakliye işleri kağnı arabasıyla yapılıyordu İkinci İnönü Savaşı'nda elde edilen ***** ve cephane de Türk Ordusu tarafından kullanılıyordu Orduyu Sevk ve idare yetkisi Genelkurmay Başkanlığı'na verilmiş idi Meclis Başkanı M Kemal ise, bütün *****lı kuvvetlerin başı idi

Yunan saldırısı 10 Temmuz 1921 tarihinde başladı Türk Ordusu'nun sol kanadına yapılan bu saldırıları başarıyla genişledi Afyon (13 Temmuz), Kütahya (17 Temmuz), Eskişehir (19 Temmuz) Yunanlıların eline geçti Yunan Ordusu'na 2l Temmuz'da yapılan Türk karşı saldırısı ise başarısızlıkla sonuçlandı M Kemal ordunun daha iyi şartlarda döğüşmesi için, İsmet Paşa'ya "Sakarya'nın doğusuna çekilebilineceği" tavsiyesinde bulundu Savaş Türk Ordusu'nun aleyhine gelişiyordu Ordunu yeniden düzenlenmesi için on günlük bir zamana gereksinim vardı Batı Cephesi Komutanlığı Yunan Ordusu'nun *****, cephane, ateş gücü bakımından ve insanca üstün olduğunu belirterek Genelkurmay Başkanlığı'na, ordunun Sakarya'nın batısına çekilmesi gerektiğini bildirdi 17 Temmuz'da cepheye gelen Mustafa Kemal Paşa'nın direktifine uyularak, Türk Ordusu daha fazla yıpranmadan Sakarya'nın batısına çekilmeye başladı Böylece M Kemal'in, ordunun yeniden düzenlenmesi için on günden fazla bir zaman kazanması ve büyük toprak kayıplarına rağmen Yunan Ordusu ile aranın açılması ve Yunanlıların bu açığı kapamak için düzenlerinin bozulmasını hazırlayan düşüncesi gerçekleşti Böylece Eskişehir-Kütahya Savaşları 15 Temmuz'da Yunan başarısıyla sonuçlandı Fakat 14 Ağustos'ta Yunanlıların Sakarya'dan yeniden saldırıya geçtiği tarihe kadar Türk Ordusu zaman kazanmış oluyordu

Yunanlılar Türk Ordusu'nun işinin bittiğini, geriye kalan enkazının tamamen yok edilmesinin uzun sürmeyeceğini zan ediyorlardı Yunan Kralı gerçek durumu ancak 29 Temmuz'da Kütahya'da yapılan toplantıda öğrendi General Populos "Türkler yok edilmemiştir, yalnız kayıpları çoktur Amacın elde edilmesi için Ankara ve Kızılırmak'a kadar ilerlemek lazımdır Türkler Eskişehir'den çekildikten sonra barış istemediler" diyerek gerçeği anlattı Bir çok Yunan generali Türk Ordusu'nun bozularak kaçtığını düşünürlerken Prens Andreas, Türklerin düzenli bir şekilde çekildiklerini belirtiyordu

Türk Ordusu'nun yenilgisi ve geri çekilmesi çok pahalıya mal oldu Yunan Ordusu yine Türk köylesini yakarak, halkı süngüleyerek, kadınlara tecavüz ederek, yaralı Türk askerlerinin karınlarını deşerek, sağlamlarını ise birbirlerine bağlayıp, yakarak, halkın elindeki yiyecek ve her şeyini alıp açlığa ve sefalete mahkum ederek ilerledi Türk Ulusu'nu yıldıracağını sandığı bu şiddet, tam tersine Türk Ulusu'nun kin ve nefretle dolmasını hazırladı

Bu yenilgi ve geri çekilme ile büyük arazi parçasının düşmana kaybedilmesi ve Yunan Ordusu'nun burada yaptığı katliam halk ve ordu üzerinde büyük moral çöküntü yarattı Seferberlik ve ikmal bakımından verimli topraklar elinden çıkmış oldu Orduda asker kaçagı olayları artmaya haşladı Ordunun savaş gücü azaldı Artık savaşlar topyekün savaşa dönüşmüştü Türk Ulusu ölüm kalım savaşı vermekteydi

Fakat tarihe Fevzi Paşa 'nın 22 Temmmuz 1921'de "İlerleyen Yunan Ordusu mezarına yaklaşıyor" demesi bile Meclisteki heyecanı engelleyemedi Ordunun başarılı bir savaş verdiği günlerde, Meclis'teki hava nasıl yumuşuyor, hoşgörü ve cömertlik artıyorsa, yenilgi karşısında ise sert eleştiriler, suçlamalar, komutanlar aleyhinde suçlamalar başlıyordu Bu yenilgi İstiklal Savaşı'nın en kritik anlarından birinin yaşanmasına yol açtı M Kemal'in 24 Temmuz'da gizli oturumda Meclis kürsüsünden Ankara'nın gerekirse boşaltılacağından söz etmesi büyük heyecan yarattıM Kemal Paşa'ya karşı olanlar "Ordu nereye gidiyor, ulus nereye götürülüyor? Bu hareketin elbette bir sorumlusu vardır; o nerededir? Onu göremiyoruz Bugünkü acı ve feci durumun gerkek sorumlusunu ordunun başında görmek isterdik" diyorlardı Fevzi Paşa Genelkurmay Başkanı olarak tek sorumlunun kendisi ve hesap vermeye hazır olduğunu söylemesine rağmen Meclis'te ki heyecan yatışmadı



Bu yazı Türk Ulusal Kurtuluş Savaşı serisinin bir parçasıdır: Türk Kurtuluş Savaşı serisi aşağıdaki aşamalardan / başlıklardan oluşmaktadır:

30 Ekim 1918 tarihinde Osmanlı hükümetince imzalattırılan Mondros Ateşkes Antlaşması İtilaf devletlerince yalnız savaş sonrasında yapılan gizli antlaşmalarda belirtilen yerleri işgal hakkını vermemekte, aynı zamanda şu iki önemli hükmü de öngörmekteydi


(i)Boğazlar bölgesi işgal altına alınacak ve

(ii)İtilaf devletleri güvenliklerini tehlike altında gördükleri bölgeleri de işgal edebileceklerdi İşta I Dünya Savaşı'nın galip devletleri, anlaşmalarda sözkonusu edilen "[

İngiliz işgalleri

Fransız işgalleri

İtalyan işgalleri

Yunan işgalleri

İzmir'in işgal edilmesi

İzmir'in işgaline tepkiler

Ermeni ve Gürcü işgalleri

Mustafa Kemal'in İstanbul'a gelmesi

Mustafa Kemal'in Anadolu'ya gönderilmesi Amasya Genelgesi Erzurum Kongresi Balıkesir Kongresi Alaşehir Kongresi Sivas Kongresi Amasya Protokolü Kuvay-i Milliye Mustafa Kemal ve Temsil Heyeti Ankara'da Son Osmanlı Meclisi İstanbul'un işgali TBMM'nin kuruluşu Düzenli ordunun kurulması İlk anayasanın kabulü İstiklâl Marşı'nın kabulü Cephelerin kurulması İç Cephe - Ayaklanmalar Doğu Cephesi Trakya Cephesi Güney Cephesi Batı Cephesi Ordunun teşkilatlandırılması I İnönü Savaşı II İnönü Savaşı Kütahya - Eskişehir Savaşı Sakarya Meydan Muhaberesi Büyük Taarruza hazırlık Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi Paris Konferansı Gümrü Barış Anlaşması Londra Konferansı Moskova Antlaşması Kars Antlaşması Ankara Antlaşması Mudanya Ateşkes Antlaşması Lozan Barış Antlaşması Kurtuluş Savaşı'nın yöntemi Kurtuluş Savaşı'nın kaynakları Başkomutanlık Kanunu Büyük Millet Meclisinin yapısı Tekalif-i Milliye Emirleri Kurtuluş Savaşı ve dış ilişkiler İstiklal Mahkemeleri Azınlık Dernekleri Zararlı Dernekler Yararlı Dernekler Misak-ı Milli İstanbul Hükümeti'nin Mustafa Kemal'e karşı mücadele kararı