Kan Şekeri

Kan şekeri, insan vücudunda hassasiyet gösterilen düzenlemelerden bir tanesidir Belirli hastalıkların takibinde son derece önemli bir kriteridir Düşük olması da yüksek olması da sağlık sorunlarına neden olabilir Ancak günümüzde daha çok kan şekeri yüksekliği ciddi bir sorundurKan şekeri nedir?Kan şekeri vücudu dolaşan Hastalıklar Alm Krankheiten (fpl), Leiden (npl), Fr Maladies, affections (fpl), mals, troubles (mpl), İng Diseases Vücudun yapı, işleyiş veya fonksiyonlarında bozukluk ortaya çıkaran durumlar Hippokrat, hastalıkların tanrıların bir gazabı olarak ortaya çıktığını ve bu cezanın iklim şartları ve vücûdu işgal eden nesneler vasıtasıyla uygulandığını iddia etmişti O zamanın hekimleri vücutta dengede bulunan dört sıvının (kan, balgam, safra, sevdâ) olduğunu sanıyorlardı Bu devird

kan aracılığı ile tüm hücrelerin kullanımına sunulan Kan, atardamar ve toplardamardan oluşan damar ağının içinde dolaşan; akıcı plazma ve hücrelerden (alyuvar,akyuvar ve plaket) meydana gelmiş kırmızı renkli bir sıvıdır Kan ile ilgili tıbbi terimler genellikle hemo- ve hemoto- sözcükleri ile başlar Bu sözcükler eski Yunanca'da kan sözcüğünü karşılayan "haima" dan türetilmiştir

enerji verici bir maddedir; bu madde Alm Energie (f), Fr Energie (f), İng Energy İş yapabilme kâbiliyeti Enerji kelimesi "kudret" yerine kullanılmaktadır Bir sistemin enerjisi, o sistemin yapabileceği âzamî iştir İş, fizikte bir cisme, bir kuvvetin tesiri ile yol aldırma, yerini değiştirme şeklinde târif edilir İş (W), kuvvet (F) ve kuvvet etkisiyle cismin aldığı yol (x) ile gösterilirse, W= Fx olur Kuvvet tatbik edilen cisimlerin hızları değişir Bütün hareketli cisimler, hıza sâhip oldukları için, aynı zamanda yukarıdak

glikoz olduğu için, kan şekeri yerine kan glikozu tabiri de sıklıkla kullanılır Normal değerleri 70-110 (mg/dl) arasındadır Düşmesine hipoglisemi, yükselmesine hiperglisemi denirKan şekeri niçin önemlidir?İnsan vücudundaki tüm Basit bir şeker (veya monosakkarit) olan Glikoz yaşam için en önemli karbonhidratlardan biridir Hücreler onu bir enerji kaynağı ve metabolik reaksiyonlarda bir ara ürün olarak kullanırlar Glikoz fotosentezin ana ürünlerinden biridir ve hücresel solunum onunla başlar Doğal biçimine (D-glucose) gıda sanayisinde dekstroz olarak da değinilir Bu maddede glikozun D-biçimine değinilmektedir (molekülün ayna görüntüsü L-glikoz olarak adlandirilir İzomerler bölümüne bakınız)

hücreler yaşamlarını devam ettirebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar Enerjinin bittiği yerde önce hücre yaşamı sonra da o hücrenin ait olduğu canlının yaşamı sona erer Vücudumuz sadece şekerden değil, yağlardan ve proteinlerden de enerji elde edebilir Ancak birkaç nedenle enerji kaynağı olarak kan şekeri çok önemlidir;


? Bazı hücrelerimiz enerji kaynağı olarak sadece glikozu kullanabilir ve daima kanda belirli miktarda glikoz bulunmasını arzu ederler Bu hücrelerin başında sinir hücrelerimiz (yaklaşık 1 trilyon), oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerimiz (yaklaşık 25 trilyon), erkek üreme hücreleri (spermler) gelir Kan şekerimiz düştüğünde ortaya çıkan bayılmanın asıl nedeni sinir hücrelerinin kandan yeterince şeker alamaması ve ihtiyaç duydukları enerjiyi elde edememesidir Böylece düzgün çalışamazlar ve vücudu yönetmede zaafiyet ortaya çıkar, kişi bayılır


? Vücudumuzda en çok enerji tüketen hücreler bizi hareket ettiren kas hücreleridir Ağırlık olarak yaklaşık vücudumuzun yarısını oluştururlar Bu hücreler tüm kaynaklardan enerji elde edebilmelerine rağmen, mümkünse glikozu tercih ederler Bir otomobil ile benzerlik kurmayı denersek; glikoz süper benzin, yağlar ise normal benzin gibidir


? Vücudumuz ve özellikle kaslarımız, hızla ve çok fazla enerji üretmeye ihtiyaç duyduğunda (ör koşma- kaçma, spor yapma vs) glikozdan çok daha hızlı bir şekilde enerji elde edebilir Yani süper benzin örneğinde olduğu gibi glikoz yağlardan daha kolay ve daha hızlı yakılır ve daha çabuk, daha çok enerji ortaya çıkabilir Yağların yakılması ve enerjinin ortaya çıkarılması biraz daha uzun zaman alırKan şekeri nasıl ayarlanır?Vücudumuzda kan şekerini ayarlayan hormonlar vardır Bunlardan en önemlileri; yükselmesini önleyen ve kan şekerini düşüren insülin, ikincisi düşmesini önleyen ve kan şekerini yükselten glukagon hormonlarıayrıca glukagona yardım eden ve özel durumlarda salınan kortizol ve adrenalin de kan şekerini yükseltirNiçin açlık kan şekeri ölçülür?Yemeklerden sonra kan şekeriniz geçici süreliğine normalin üzerine çıkabilir ve kan şekeriniz yediğiniz yemeğin karbonhidrat içeriğine göre ciddi değişkenlik gösterir Ancak insülin gerekli miktarda salgılanarak, bu yüksekliği düzeltir Belirli bir süre açlıktan sonra ise kan şekerinizin normal olmaması için bir neden kalmaz Böylece açlık durumunda ölçülen şeker düzeyinin hem düşük hem yüksek olması anormallik olarak kabul edilirKan şekerinin ayarlanmasında en önemli organlar hangileridir?Kan şekeri ayarlanmasında yukarıdaki iki hormonu salgılayan pankreas ile bir şeker deposu (ya da süngeri) olarak çalışan karaciğer en önemli organlardır Karaciğer insülinin getirdiği mesaj ile kandan glikozu toplar (emer) ve depo eder, böylece kan şekeri düşer Glukagon ise karaciğere depo ettiği glikozu kana verdirtir; eğer yeterince depo glikoz yoksa ürettirir ve kan şekerini yükseltirKan şekeri yüksekliği ne demektir?Kan şekeriniz örneğin 120 (mg/dl) ise ve size bir hastalık teşhisi konmamışsa, bu bir sorun olmadığı anlamına gelmez Kan şekeri yüksekliği kabaca (en sık karşılaşılan) iki ana problemden birinin habercisi olabilir Ya insülin salgısı yeterli değildir, ya da özellikle karaciğeriniz salgılanan insüline cevap olarak kandan glikozu uzaklaştıramıyor ve içinde depo edemiyordur (sünger gibi ememiyordur) Anlaşılacağı üzere iki durum da şeker hastalığını çağrıştırmaktadır


Yeterince insülin salgınız olmasına rağmen özellikle karaciğerin insülinin getirdiği mesaja sağır olması durumu "insülin rezistansı" olarak bilinir ve pekçok hastalığın kapısını aralayabilir Yüksek kan şekeri, zararlıdır ve vücudunuzdaki pekçok hücreyi adeta "oksitleyerek" hasara uğratır Bu hasarı en çok damarlarımızda yapar ve kan basıncı yükselmesine neden olur Ayrıca insülin salgılayan pankreasın da zamanla yorulmasına ve daha da az insülin salgılamasına neden olur


Tamamen sağlıklı olsanız bile kan şekerinize daima dikkat etmelisiniz Az miktarda yüksekliği bile ileride hastalığa neden olabilir Peki bu durumda olan bir insan ne yapabilir? Yapılacak en iyi iş, zayıflamaktır Az miktarda kilo vermek bile (eğer mümkünse göbek çevresinden) karaciğerin insüline olan sağırlığını azaltmada son derece etkindir Eğer zaten zayıf iseniz o zaman biraz egzersiz yapmayı denemelisiniz Ayrıca diyetinize dikkat etmeniz ve dengeli-düzenli-yeterli beslenmeniz de size yardımcı olur Şu noktayı sakın unutmayın; karbonhidrat yemeyerek ya da az karbonhidrat yiyerek (Atkinson diyeti gibi) kan şekeri sorununuzu çözemessiniz Önemli olan alınan kalorinin kaynağından ziyade ne kadar kalori alındığıdır Kaynaklar http://wwwhekimcecom/konuphp?konu=2823