Kas Sistemi

Yürüme, konuşma, besinlerin çiğnenmesi, kan dolaşımı gibi tüm vücut hareketleri kasların aktivasyonuna bağlıdır


Kas dokusu, kontraksiyona uyarlanmış hücrelerden meydana gelir Kas hücreleri kasıldığı zaman, kalınlaşır ve kısalır Kasılma esnasında, tutundukları vücut kısmını hareket ettirirler Kas hücreleri uzun ve dar olduklarından kas lifi olarak ta isimlendirilirler Genellikle kas liflen kendilerini çevreleyen bağ dokusu tarafından sarılırKas Dokusu TipleriGenel olarak kas denildiği zaman ilk akla gelen yürüme, koşma gibi hareketleri sağlayan iskelet kasıdır Bu gibi hareketler kemiklere tutunan çizgili kasın görevidir İskelet kası lifleri şerit veya çizgili şekilde görünür Sinirler tarafından uyarıldığında kas lifleri kontraksiyona geçerler


Bir iskelet kası, yüzlerce kas hücresinden (veya liflerinden) meydana gelen bir organdır Kasların hem sinir desteği, hem de kan damarlarından oluşan bir damar desteği vardır Kasın ihtiyaç duyduğu oksijen ve gıda, damar sistemi sayesinde taşınırken, aynı zamanda artık maddeler de bu sistemle kastan uzaklaştırılır


Kalp kası, kalp duvarında bulunur İrade dışı çalışır Çalışmasına biz karar veremediğimiz gibi, kontrol da edemeyiz


Düz kas, sindirim kanalının duvarlarında, uterus, kan damarları ve diğer iç organlarda bulunur Düz kas liflerinde çizgilenme yoktur ve kontrolü irade dışı olurKas Tonusu ve Kasılma Şekilleriİstirahat halinde bile kaslarımız belli bir tonda çalışırlar Buna kas tonusu adı verilir Kas tonusu sinir sisteminin çalışmasına bağlıdır Vücudumuzda iki türlü (kas kasılma kontraksiyon) söz konusudur:


1- İzometrik kasılma: Bu kasılma şeklinde, kasılan kas lifi uzunluğunda bir değişme olmamasına karşın, kas tonusunda bir artış vardır Örneğin, ayakta duran bir kişinin bacak kasları elle yoklandığında, hareket olmamasına rağmen bu kasılmanın varlığı kolayca görülür


2- İzotonik kasılma: Bu tür kasılma hareket esnasında ortaya çıkar Kasılma esnasında kasın boyu kısalır Örneğin; koşma, yürüme, yük kaldırma vs hareketi gerektiren durumlarda izotonik kasılma görülürKas dokusunu çevreleyen zarlarKitabın bu bölümünde, iskelet kası anlatılacaktır Yaklaşık altıyüzden fazla iskelet kası vardır Her bir kas epimisyum (epimysium) adı verilen bir bağ doku ile çevrilidir Kas lifleri, fasikıılus ismini alan demetler halinde bir araya gelirler Her fasikülü yine bağ dokusundan yapılı bir zar çevreler Buna da perimisyum (peritnysium) denir Tek başına bir kas lifini ise endomisyum (endomysium) çevreler


Epimisyum, perimisyum ve endomisyum birbirinin devamı şeklindedirler Epimisyumun uzantısı, çok sağlam bir bağ dokusu olan tendonu oluşturur Tendonlar kası kemiklere bağlarlarOrigo ve insertio noktalarıKasları tanımlarken origo ve insertio noktalarından bahsedilir (Şekil 3-1) Bu iki nokta kasın hareketine göre değişen noktalardır Kasın kontraksiyonu esnasında hareketsiz kalan kısım, kasın başlangıç kısmı ya da origo olarak değerlendirilir Hareket eden kısım ise kasın sonlandığı yer veya insertio olarak bilinir Örneğin iki kemiğe tutunan bir çizgili kasın kontraksiyonu esnasında kemiklerden biri, diğerine yaklaştırılır Bu durumda kasın kemik üzerindeki hareketsiz kısmı origo, hareket eden kısmı da insertio adını alır


Kaslar

Bir kasın kemik üzerindeki tutunma yerleri

Kasların isimlendirilmesiKaslar; şekline, bulundukları yere, yaptıkları işe göre isimlendirilirler Örneğin; şekline göre sınıflama da, dörtgen şekilli bir kasa m quadratus, üç başlı m triceps, iki başlı m biceps, dört başlı kaslara m quadriceps ve iki karınlı kasa m digastricus gibi isimler verilmiştir


Bulundukları yere göre isimlendirmede; hyoid kemiğinin üstünde ise suprahyoid, altında ise infrahyoid adları örnek olabilir Yaptıkları işe göre isimlendirme de ise; ön kola pronasyon yaptıran kasa m pronator, supinasyon yaptırana m supinator olarak adlandırılması örnek verilebilir


Bazen bu isimlendirmede hem şekil, hem fonksiyon birlikte kullanılarak, m pronator quadratus denilmiştir


Kaslar yaptırdıkları harekete göre 5 grup içinde incelenirler Bu gruplandırma, fleksiyon, ekstansiyon, abduksiyon, adduksiyon ve rotasyon yaptırmalarına göre yapılmıştır Bu hareketleri yaptıran her bir kasa, yukarıda geçen fonksiyon sırasına göre, fleksor, ekstansor, abduktor, adduktor ve rotator (pronator-supinator) kaslar adı verilir