Prof. Dr. Sinsi
|
Latince
Latince, Hint-Avrupa ailesine mensup antik bir En büyük dil ailelerinden biridir Tüm kıtalarında kullanılmakta olan bu aile dillerini konuşanların sayısı 2,5 milyar kişi civarındadır
dildir
Dünyadaki dillerin hemen hepsini az çok etkilemiş olan Latince ayrıca Dil, insanlar arasında iletişimi sağlayan sesli ya da yazılı simgeler sistemi Dil simgelerine "gösterge" adı verilir Bu göstergeler, saymaca bir nitelik taşır; anlamlan doğal bir bağlantıdan kaynaklanmayıp toplumsal bir anlaşmadan, bireyler arasında üstü kapalı bir uzlaşmadan doğar Bu tanıma göre dil, yalnızca insan toplumlarında bulunan bir yetenektir Hayvan türleri de sesler ve beden hareketlerinin yardımıyla birbirleriyle iletişim kurar, hatta birçokları bir noktaya kadar insan dil
Vatikan'ın Vatikan (Pontificio), İtalya'nın Roma şehrinde bulunan, Hristiyanlık dininin Katolik mezhebinin yönetim merkezi olan devlet 1000 kişi nüfusa sahiptir
resmi dilidir Bunun dışında günümüzde eğitimi sürmesine ve çoğunlukla kimi Resmi dil bir ülkede kanunla kabul edilen dile verilen isim Resmi dil devlet dairelerinde kullanılır Türkiye'nin resmi dili Türkçe'dir Her ülkenin resmi dili yoktur Örneğin İngiltere'de resmi dil yoktur
tarih, Tarih, geçmişin olaylarını kaynak malzemelerin eleştirel bir incelemesine dayanarak kronolojik tutarlılık içinde irdeleyen ve genellikle bunların nedenleri konusunda açıklamalarda bulanan bilim dalı 19 yüzyıl sonlarında çağdaş profesyonel tanımına kavuşmuş, amaç ve yöntemleri belli, özerk bir disiplindir Doğa bilimleri gibi dolaysız gözleme dayanmak yerine, eksik ve kusurlu belgesel kayıtlardan ya da anlatılanlardan yola çıkarak akıl yürütme yoluyla geçmişte olanların çıkarsanmasını ve
sanat ve 1- Bir etkinliğin gerçekleştirilmesi veya belli bir işin yapılmasıyla ilgili yöntem, bilgi ve kuralla*rın tümü 2- Bir işi belli bir estetik duyguyu yansıtacak bir biçimde gerçekleştirme tarzı Doğada olmayan bir şeyi yaratma ama*cına yönelmiş rasyonel faaliyet 3- Sanat eserlerinin yaratılmasını mümkün kılan doğal yeteneğe dayalı ya da deneyim yoluy*la kazanılmış beceri ya da ustalık Birtakım fiziki araçları, arzu edilen sonuçlara ulaşmak üzere, sezgi ya da bilgi yoluyla öğrenilen estetik ilke
din araştırmacıları tarafından konuşulmasına rağmen artık ölüdür TarihiDin, insanın kutsal saydığı gerçeklikle ilişkisi; bu ilişkinin çerçevesini oluşturan inançlar, öğretiler, değer yargılan, davranış kuralları, tapınma biçimleri ve kurumsal yapılar Dinlerin temelini oluşturan kutsal gerçekliğin doğaüstü ya da kişileşmiş bir varlık, bu anlamda bir "tanrı" biçiminde tasarımlanması zorunlu değildir; bu tür bir "tanrı" kavramını bütünüyle ya da büyük ölçüde dışlayan dinler de vardır Dolayısıyla din kavramı, insanın Tanrı'yla ya da tanrılarla ilişkisinden çok
İlkçağda İlk Çağ
İtalya yarımadasında İtalya Cumhuriyeti ya da kısaca İtalya (İtalyanca:Repubblica Italiana) Avrupa'nın güneyinde, çizme biçimli bir yarımadanın ve Akdeniz'de Sicilya ve Sardinya adalarının üzerine kurulmuş bir ülkedir Kuzeyinde Fransa, İsviçre, Avusturya ve Slovenya ile komşudur San Marino ve Vatikan şehir-devletleri de bütünüyle İtalyan topraklarıyla çevrilidir İtalya devleti vatandaşı olanlar ya da soyu İtalya ile bağlantılı olan kişilere İtalyan denir
Roma'nın içinde bulunduğu Latium bölgesinde konuşulan Latince, Roma İmparatorluğu'nun resmi dili olduktan sonra sınırlarının genişlemesiyle Latince önce İtalya yarımadasında sonra özellikle Gallia (bugünkü Fransa), Hispania ( İspanya), Helvetia ( İsviçre), Lyricum ( Dalmaçya, Arnavutluk), Pannonia ( Macaristan), Dacia ( Romanya)'ya yayılmış, bunun dışında egemen olduğu Macedonia ( Makedonya), Trachia ( Trakya), Anadolu, Syria ( Suriye) ile Kuzey Afrika'da resmi dil kimliğiyle benimsenmiştir
Latince Yunan dilini örnek alarak ilerleme göstermiştir Latin yazını da hep Yunan yazınının etkisi altında kalmıştır Latince, Yunanca ile birlikte İlkçağın başlıca kültür ve uygarlık dillerini oluşturmuştur
Latince yayıldığı ülkelerde yerel dillerin yanı sıra yaşamını sürdürürken özellikle okur-yazarlarca kullanılmış, gitgide çeşitli katmanlardan insanların dilini etkisi altına almış, onların dillerini teker teker ortadan kaldırmış, böylece ''neo-latin'' dillerinin doğmasını sağlamıştır Dillerin bu başkalaşım sürecinde, Ortaçağda bilimsel çalışmalar Latince ile yürütülmüş, yapıtlar Latince yazılmıştır Diplomaside yazışma dili yine Latince dir Kilise, inançlılar ile iletişim kurmak için Latince kullanmıştır
Batı Dilleri ve LatinceLatince yaşayan batı dillerinden Fransızca, İspanyolca, Portekizce, italyanca, Romence'nin birinci derecede anasıdır İngilizce Latin kökenli olmamasına karşın, sözcük ve kavramlarıyla yarı yarıya bu dile bağlıdır Almanca, yapısındaki Fransızca kökenli sözcükler dolayısıyla Latince'ye çok şey borçludur Bu nedenle Slav dilleri dışındaki batı dilleri için Latince öğrenimi önemlidir Bilim Dili olarak LatinceGünümüzde hukuk, tıp, diş hekimliği, veterinerlik, eczacılık, botanik, zooloji, jeoloji, v b gibi bilim dallarında, özellikle terminoloji konusunda Latince öğrenmek zorunludur
Sosyal bilimlerden özellikle Eskiçağ ve Ortaçağ tarihi, bir ölçüde de Yeniçağ Tarihi, Felsefe, Arkeoloji alanında kaynaklara Latince olmadan başvurulamaz Geçmişin kalıntılarının gömülü olduğu, buluntularla dolu ülkemizde Latince öğrenimi bunların değerlendirmesi açısından büyük önem taşımaktadır Kimi Osmanlı arşivlerini okuyup değerlendirebilmek için Latince'ye gereksinim vardır Batı düşüncesinin ve uygarlığının Klasik yazına dayanması nedeniyle batıyla ilgili sosyal bilimler üzerinde araştırmada bulunacak kişiler için Latin dili ve yazını özellikle gereklidir Latin Dili ve EdebiyatıLatin Dili ve Edebiyatı ile Yunan Dili ve Edebiyatı iç içe iki ana bilim dalıdır ve Klasik filoloji olarak bilinmektedir Latince'nin günümüzdeki önemi bilim dalı olmasıdır; bu nedenle batı dillerinin ve yazınlarının yanı sıra Eskiçağ ve Ortaçağ Tarihi, felsefe tarihi, epigrafi, tiyatro tarihi, Roma Hukuku gibi bir çok alanda, ayrıca Osmanlı arşivlerinde bulunan Latince yazılmış belgeler üzerinde bilimsel araştırma yapmak için gereklidir Latin Dili ve Edebiyatı programı bu ve benzeri alanlarda araştırma yapabilmeleri için öğrencilere gerekli dil, bilgi ve yetenekleri kazandırma amacını taşımaktadır
İlkçağda İtalya yarımadasında Roma'nın içinde bulunduğu Latium bölgesinde konuşulan Latince, Hint-Avrupa dil ailesinin bir üyesidir Roma devletinin sınırlarının genişlemesiyle Latince önce İtalya yarımadasında sonra özellikle Gallia (bugünkü Fransa), Hispania ( İspanya), Helvetia ( İsviçre), Lyricum ( Dalmaçya, Arnavutluk), Pannonia ( Macaristan), Dacia ( Romanya)'ya yayılmış, bunun dışında egemen olduğu Macedonia ( Makedonya), Trachia ( Trakya), Asia Minor (Anadolu yarımadası), Syria ( Suriye) ile Kuzey Afrika'da resmi dil kimliğiyle benimsenmiştir
Latince Yunan dilini örnek alarak ilerleme göstermiştir Latin yazını da hep Yunan yazınının etkisi altında kalmıştır Latince, Yunanca ile birlikte İlkçağın başlıca kültür ve uygarlık dillerini oluşturmuştur
Latince yayıldığı ülkelerde yerel dillerin yanı sıra yaşamını sürdürürken özellikle okur-yazarlarca kullanılmış, gitgide çeşitli katmanlardan insanların dilini etkisi altına almış, onların dillerini teker teker ortadan kaldırmış, böylece ''neo-latin'' dillerinin doğmasını sağlamıştır Dillerin bu başkalaşım sürecinde, Ortaçağda bilimsel çalışmalar Latince ile yürütülmüş, yapıtlar Latince yazılmıştır Diplomaside yazışma dili yine Latince dir Kilise, inançlılar ile iletişim kurmak için Latince kullanmıştır
Latince yaşayan batı dillerinden Fransızca, İspanyolca, Portekizce, Romence'nin birinci derecede anasıdır İngilizce Latin kökenli olmamasına karşın, sözcük ve kavramlarıyla yarı yarıya bu dile bağlıdır Almanca, yapısındaki Fransızca kökenli sözcükler dolayısıyla Latince'ye çok şey borçludur Bu nedenle Slav dilleri dışındaki batı dilleri için Latince öğrenimi önemlidir
Günümüzde hukuk, tıp, diş hekimliği, veterinerlik, eczacılık, botanik, zooloji, jeoloji, v b gibi bilim dallarında, özellikle terminoloji konusunda Latince öğrenmek zorunludur
Sosyal bilimlerden özellikle Eskiçağ ve Ortaçağ tarihi, bir ölçüde de Yeniçağ Tarihi, Felsefe, Arkeoloji alanında kaynaklara Latince olmadan başvurulamaz Geçmişin kalıntılarının gömülü olduğu, buluntularla dolu ülkemizde Latince öğrenimi bunların değerlendirmesi açısından büyük önem taşımaktadır Kimi Osmanlı arşivlerini okuyup değerlendirebilmek için Latince'ye gereksinim vardır Batı düşüncesinin ve uygarlığının Klasik yazına dayanması nedeniyle batıyla ilgili sosyal bilimler üzerinde araştırmada bulunacak kişiler için Latin dili ve yazını özellikle gereklidir Klasik Latince Alfabesi
;A, B, C, D, E, F, G, H, I, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, V, X, Y, Z: (J, U ve W yoktu)Ayrıca Bakınız
Latince okunuş kuralları
Latin alfabesi
Latince deyişler listesiKaynaklar Linkler http://www ankara edu tr/yazi php?yad=1256 Ankara Üniversitesi
|