Dönemleştirme

Tarihsel ve sosyolojik araştırmaların ya da daha doğru bir deyişle bu alanlarda çalışan ve düşünen araştırmacı ya da düşünürlerin olay dizilerini, çoğunluk bir ölçüte dayanarak ardışık dönem ya da evre*lere ayırmaları işlem veya sınıflama faali*yetleri


Örneğin, Saint Simona göre, insan top*lumunun tarihi, kendilerine ayrı düşünce tarzlarının karşılık geldiği üç ayrı evreden meydana gelmektedir: çoktanrıcılık ve köle*lik; teizm ve feodalizm, ve nihayet, poziti*vizm ve endüstriyalizm Pozitivizmin kuru*cusu olan Comtea göre ise, insanlık tarihi, her birine ayrı bir toplumsal yapının karşı*lık geldiği üç ayrı evreden geçerek ilerlemektedir: Teolojik, metafizik ve nihayet po*zitif evre Buna karşın Marxin tarihsel materyalizm görüşünde ifadesini bulan tarih teorisi insanlık tarihini köleci toplum feo*dalizm, kapitalizm, sosyalizm ve komü*nizm gibi beş ayrı döneme ayırmıştır Söz konusu tarih teorisi tarafından benimsenen dönemleştirmenin ölçütü hakim üretim tar*zındaki değişmelerdir


Günümüzde, sosyologlar, elektronik iletişimin gelişiminin toplumda devrimsel bir değişime, yani postendüstriyel topluma doğru bir geçişe yol açtığını savunurken, tarih filozofları da insanlık tarihinin bir amacı, doğrultusu ya da anlamı olup olma*dığı konusunda hiçbir uzlaşma bulunmadığı için, bizim bugün tarih sonrası bir dönemde bulunduğumuzu öne sürmüşlerdir