Ebu Ali Farmedi

Ebu Ali Farmedi on birinci yüzyılda Horasanda yetişen İslam alimlerinin ve evliyanın büyüklerinden Kendilerine Silsile-i Aliyye adı verilen büyük alimlerden yedincisidir İsmi, Fadl bin Muhammeddir Künyesi, Ebu Alidir Ebu Ali Farmedi diye Ünlü olmuştur 1042 (H 434) senesinde doğdu 1085 (H 477) senesinde vefat etti


Zamanındaki alimler arasında bir tane olan Ebu Ali Farmedi, zahiri din ilimlerini, Ebül-Kasım Kuşeyriden öğrendi Ayrıca, Ebu Abdullah Muhammed bin Muhammed Şirazi, Ebu Mensur Temimi, Ebu Abdurrahman Neyli, Ebu Osman Sabuni ve daha başka alimlerden de ilim tahsil etti Sözü ve nasihatları pek tesirliydi


Tasavvuf ilminde yüksek derecelere kavuşması iki vasıtayla olmuştur Birisi Ebül-Kasım Gürgani-i Tusi, diğeri de Ebül-Hasan-ı Harkanidir Ebu Said-i Ebül-Hayrdan da istifade ederek feyz aldı Hocası Ebül-Kasım-ı Gürgani, Ebu Osman-ı Mağribinin, bu da Cüneyd-i Bağdadi hazretlerinin talebesi olup, her birisi, insanlara doğru yolu göstermek için yetişmiş yetkili kimselerdir


Ebu Ali Farmedi, zamanının bir tanesi, evliyanın önderi ve hidayet güneşiydi Nizamülmülkün makamına gelince, büyük vezir derin bir hürmetle ayağa kalkar, onu kendi makamına oturturdu Halbuki, İmam-ül-Haremeyn ve Ebül-Kasım Kuşeyri geldiği zaman, sadece ayağa kalkar, yerini terk etmezdi "Neden böyle yapıyorsun?" diye sorduklarında; "Ebu Ali Farmedi hazretleri benim yüzüme karşı kusurlarımı söylüyor, yaptığım yanlış işleri açıklayıp beni ikaz ediyor Diğer alimler ise, beni bana övüyorlar Bu yüzden nefsim gururlanıyor Ebu Ali Farmedi hazretlerinin yermesi, benim için daha hayırlı olduğundan, ona daha çok hürmet ediyorum" derdi


Ebu Ali Farmedi ilim ve fazilette yüksek derecelere ulaşıp, pekçok talebe yetiştirdi Yusuf-i Hemedani ve İmam-ı Gazali gibi büyük alimler onun ilim meclisinde ve sohbetinde yetiştiler Her ikisi de Ebu Ali Farmedi hazretlerinden istifade ederek kemale gelip yüksek derecelere kavuştu Ömrünü ilim öğrenmek, öğretmek ve insanlara Allahü tealanın emir ve yasaklarını anlatmakla geçiren Ebu Ali Farmedi, 1085 (H 477) senesinde vefat etti Kabri Tus, yani Meşhed şehrindedir


Ebu Ali Farmedi buyurdu ki: "Talebenin hocasına karşı dili ile saygılı olması gerektiği gibi söylediğini de kalbinden reddetmemelidir" Bununla ilgili şu rüyasını anlatır: Hocam Ebül-Kasım Gürganiye bir rüyamı anlattım ve ona; "Senin bana rüyamda şöyle şöyle dediğini gördüm ve niçin böyle yaptığını sordum" dedim Hocam, bunun üzerine bir ay benimle konuşmadı ve; "Eğer içinde söylediklerimi reddetmek duygusu ve cevap arzusu olmasa, rüyanda bana bunu bu şekilde sormazdın" dedi


Kaynak: Rehber Ansiklopedisi