Sedef (Hastalık)

Sedef deri hastalıklarının en önemlilerinden olup kronik, tekrarlayıcı ve sık rastlanılan bir rahatsızlıktırDeri örtüsünün olduğu tüm bölgeleri tutabilirSaçlı deride, tırnakta, elde, ayakta,gövdede, dizde,dirsekte kısaca tepeden tırnağa bütün vücudu etkileyebilirAncak şiddeti kişiden kişiye değişirKimi hastalarda sadece bir nokta veya plaklar halinde gözlenebilirken,kimi hastalarda vücudun muhtelif alanlarına yayılarak çok geniş deri bölgelerini etkileyebilirŞu bilinmelidir ki sedef bir cilt rahatsızlığı olup, diğer organların bozuklukları ile bir ilişkisi yoktur


Birçok kronik hastalıkta olduğu gibi belirli aralıklarla tekrarlama özelliği vardırBu nükslerin sıklığı, yaygınlığı bireysel olarak değişebilmekte bazen uzun yıllar boyunca hiçbir atak yaşanmamasıda mümkündür


Bu son derece sık hastalığın görülme ihtimali %1-3 arasında değişmektedirEn fazla görülen bölgeler diz, dirsek,bel, saçlı deri, genital bölgedirTipik görüntüsünde kırmızı , net sınırlı zemin üzerinde beyaz ince kabuklanmalar şeklindedir ancak sedefin kabuk olmadan sadece kırmızı alanlar veya bu alanların üzerine eklenmiş iltihaplı toplu iğne başı büyüklüğünde püstüllerle seyreden formlarıda olabilir


Genetik bir hastalık olan sedef özellikle 20-40 yaş gurubunda sıkça görülürAilesel özelliği olan bu hastalığın ebeveynlerde olması çocuklarında görülme ihtimalini artırır


Belirli faktörler hastalığın hızlanmasına yahut ilk atağın başlamasına neden olmaktadırBunların başında fiziksel ve psikolojik stresler,aşırı güneş ışığı, alınan birtakım ilaçlar(ağrı kesiciler, hormon ilaçları, kortizon,tansiyon ilaçları) yeralmaktadırHastaların rahat bir hayat sürmesi, aşırı yorgunluktan kaçınılması, mümkün olduğu kadar az ilaç tüketmesi sedefin stabil kalmasına yardımcı olurSedefin tipik belirtilerinden birtaneside kaşınan yada yaralanan bölgelerde yeni sedef plaklarının gelişmeye meyil göstermesidirBu olaya "Köebner fenomeni" denmektedir


Klinik görüntüye bakılarak teşhis konulan sedef bazen egzema, allerjik deri hastalıkları ile karışabilmektedirLokal bir sedef formu olan "palmoplanter psoriasis" (el-ayak sedefi) ise el ve ayakta su toplamaları çatlak ve soyulmalar şeklinde gözlenebilir


Kronik olan sedef hastalığı, sanıldığının aksine başarıyla tedavi edilebilen bir hastalıktır ancak kronik olduğu için zaman zaman tekrarlayabilirBu tekrar ataklarının süresi ve aralığı kişiden kişiye değişebilir ve yıllarca tedavi ihtiyacı duyulmayabilirde


Tedavi seçiminde başlıca üç başlık göze çarpabilir

1-Lokal tedavi

2-PUVA tedavisi

3-Sistemik(ağızdan veya damardan ilaç) tedavi

Lokal tedavi:Özellikle birkaç alanda kısıtlı sedefi olan hastalar için yeterli bir yöntemdirKabuk sökücü kremler, yumuşatıcılar, kortizonlu kremler, Dvitamainli kremler kullanılabilir

PUVA tedavisi:Çok az merkezde gerçekleştirilebilen bu tedavi ideal bir yöntemdirVücudunun geniş kısmına yayılmış, ufak noktalar halinde dağınık bölgelerde olan sedef plaklarında ve lokal tedaviye dirençli hasta gurubunda başarıyla uygulamaktayızGüneş ışınındaki ultraviyole A ve B'nin etki gücünden faydalanılan bu tedavide özel kabinlerdegünde birkaç dakikalık ışın tedavisi yapılmaktadırHaftada 3-4 seans ile başlayan uygulama etki alındıktan sonra daha seyrek aralıklara indirilerek sonlandırılıyor ve uzun süren iyilik dönemleri yaşanabilmektedirUygulamanın hastaya ciddi bir zarar vermemesi , kolay uygulanabilmesi, zaman alıcı bir tedavi olmamasıda diğer avantajları oluşturmaktadır

Sistemik tedavi:Çok şiddetli vücudun %50-70'inden fazlasında yayılmış sedeflerde ve PUVA tedavisi şeçeneğinin uygulanamadığı hastalarda yapılmaktadırMümkün olduğunca kaçındığımız bir yöntem olup siklosporin, methotraksat,acitretin gibi zararlı yan etkileride olabilecek ilaçlar ancak ritmik dıktor takipleriyle hastaya verilebilir