Nepal

Nepal Krallığı Orta Asyada, Büyük Himalaya Dağ Silsilesinin hemen güney eteklerinde yer alan, kuzeyde Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Tacikistan, Afganistan, Çin'in bir kısmı (Doğu Türkistan), Rusya ve Pakistan'ın bir kısmından oluşan bölge ve bölgeyi tanımlamak için kullanılan coğrafi terim

Çin, güneyde Çin Halk Cumhuriyeti, yüzölçümü itibariyle dünyanın üçüncü, nüfus itibariyle en büyük ülke Güney Doğu Asya'da yer alır Yüzölçüm 'dir Başkenti Pekin olan ülkenin resmi dili Çince, para birimi Yuan'dır Doğusunda Güney Kore, kuzeydoğusunda ve kuzeybatısında Rusya, kuzeyde Moğolistan, güneybatıda Afganistan ve Pakistan, güneyde Hindistan, Nepal, Butan, Birmanya Laos ve Kuzey Vietnam, doğusunda ise Büyük Okyanus ile çevrilidir

Hindistan ve doğuda Asyada bulunan ve yüzölçümü bakımından dünyada yedinci, nüfus bakımından ikinci sırada yer alan devlet Kuzeyinde Keşmir ve Çin, kuzeydoğusunda Nepal ve Bhutan, doğusunda Bangladeş ve Birmanya, güneydoğusunda Seylan, güneyinde Hint Okyanusu, kuzeybatısında Pakistan bulunur Üçgene benzeyen Hindistan yarımadası, ülkenin en büyük kısmını kaplar Ülkenin kapladığı alan 3287590 km2 olup, kuzey-güney uzunluğu 3200 km, batı-doğu uzunluğu ise 2400 kilometredir

Sıkkım ile çevrili küçük bir bağımsız krallıkTarihiYapılan araştırmalara göre, Nepalin bilinen ilk tarihi, MS 4 yüzyılda, küçük Hint prensliklerinin kurulmasıyla başlatılmaktadır Nepal topraklarında yeralan bu birçok küçük prenslik 18 yüzyılın ortalarına kadar hayatiyetlerini devam ettirmişlerdir 1769 yılında ilk defa bu prensliklerden biri olan Gürkalar, Nepal topraklarını kontrol altına aldılar İlk Gürka şahı Pritvi Narayan, Katmandu bölgesini ele geçirdikten sonra Nepalde Gürkaların altın devri yaşandı Narayandan sonra yerine geçen çocukları, Nepal topraklarını, batıda Sutley Nehrine, güneyde Ganj Ovasına ve kuzeyde Tibete kadar genişlettiler


1814-1816 yılları arasında İngilizlerle yapılan savaşlar, Gürkaların mağlûbiyetiyle neticelendi Bundan sonra 1846ya kadar ülke, soylu ailelerin mücadele alanı haline geldi Bu tarihte Rana ailesi, diğerlerine karşı üstünlük kurdu Nepal, 1951 yılına kadar bu ailenin kontrolunda kaldı Aynı yıl Şah ailesinin üyesi olan Kral Tribhubana Bir Bihram, ülke idaresini ele geçirdi ve kabineli hükûmet sistemine geçti Meşrûti monarşi ilan etti Ölümünden sonra yerine geçen oğlu Mahendra, ülkede büyük değişiklikler yaptı 1962 yılında yeni anayasa ilan edildi 1972 de Mohendranın ölümüyle yerine oğlu Bir Bihram Şah Dev kral oldu Ülke 1980 yılına kadar iç olaylar, protestolar ve çatışmalar içerisinde kaldı 2 Mayıs 1980de referandum ile partisiz yönetim şekli kabul edildi 1990da Kral Birendra Bir Bihram Şah Deva politika değişikliğine giderek iktidar tekelini gevşetti 19 Nisanda Başbakanlığa Krişna Prasat Bhattanainin getirilmesiyle otuz yıldır ilk kez bağımsız bir hükümet kuruldu Çok partili sisteme geçilerek Nisan 1991de seçimler yapıldı Seçimlerin ardından 32 sene sonra kurulan ilk demokratik hükümet Mayıs 1991de göreve başladıFiziki YapıBüyük Himalaya Dağlarının hemen güneyinde, 25°25-30°17 Kuzey enlemleri ve 80°6-88°14 Doğu boylamları arasında yer alan Nepalin, 147181 km2lik toprakları, yaklaşık olarak bir dikdörtgen şeklindedir Nepal, başlıca üç büyük bölgeye ayrılır: Tarai, Orta Tarai ve Dağlık Bölge


Tarai bölgesi, ülkenin güneyinde ve Sivalık Dağ Silsilesinin eteklerinde yer alır Ganj Ovasının bir uzantısı şeklindedir Orta Tarai Sivalık ile Mahabharat Lekh Dağ Silsileleri arasında yer alır Bu bölgenin en önemli özelliği; bataklıkların, tepelerin ve vadilerin bol miktarda mevcut olmasıdır Ülkenin % 65ini teşkil eden Dağlık Bölge ise Mahabharat Lekh ile Himalayalar arasındadır


Büyük Himalaya Dağları, Nepalin kuzey sınırı boyunca, 7600 metrenin üstünde yüksekliğe sahip, 23 zirve ile ülkeyi kuzeye karşı örter Bu zirvelerin içinde en önemlisi 8848 m ile dünyanın en yüksek noktası olan Everest Tepesidir Ayrıca Lhotse, Makdu, Cho Oyu, Manasulu, Annapurna ve Dhaulagiri diğer önemli zirveleridir


Doğudan batıya uzanan ülke dağ silsilesini, kuzeyden güneye kesen üç büyük nehir sistemi vardır Kamali, Sapt Gandaki ve Sapt Kasi Her üçü de Tibetten doğan nehirler, Nepal için ekonomik ve stratejik açılardan çok önemlidirİklimNepal iklimi, yüksekliğe bağlı olarak değişiklikler gösterir Yükseklere çıkıldıkça iklim daha sertleşmektedir Katmandu civarında yazları sıcak olup, kışları soğuk ve sert olmaktadır Tarai ve merkezdeki dağlık bölgelerde de yaz ayları oldukça sıcak geçmektedir


Ülkenin doğusu ve batı kenarı muson rüzgarlarının etkisinde, özellikle yaz aylarında bol yağış almaktadır Yıllık yağış miktarı Tarai bölgesinde yaklaşık 2500-3800 mm kadar olurken, Batı tepeler bölgesinde bu rakam 1200-1900 milimetreye kadar düşmektedir Ülkenin en sıcak bölgesi olan Taraide bazan 54°Cye kadar çıkabilen anormal sıcaklıklara da rastlanabilmektedirTabii KaynaklarÜlkenin güneyini meydana getiren Tarai bölgesi, geniş ovalar ve tarım sahaları yönünden zengin olup, yemyeşil bir bitki örtüsüne sahiptir Aynı zamanda bölgedeki bataklıkların sık olduğu yerlerde fil, kaplan, yırtıcı kuşlar ve gergedana bol miktarda rastlanır Tibetten doğan ve ülke dağlarını kuzeyden güneye keserek, ülkeyi üç bölgeye ayıran üç büyük nehir, en önemli tabii kaynaklardır Bu üç nehrin suladığı bölgeler ve ülkenin doğu ve batı kesimleri verimli ovalara ve yeşil bir bitki örtüsüne sahiptirNüfus ve Sosyal HayatNepalin etnik yapısının büyük bir bölümünü Moğollar ve Hint-Avrupa grubu insanlar meydana getirir Konum itibariyle Tibet ve Hindistan arasında bulunması, bu bölgelerden gelen göçlerin, Nepal topraklarında son bulmasına sebep olmuştur


Mevcut kabile ve kast sistemi sebebiyle insanlar, küçük topluluklar halindedir Bu küçük bölünmeler Nepalin sosyal ve politik hayatında çok önemli olmaktadırlar En etkili grup, Hint kökenli Brehmenlerdir Yaklaşık 19795000 civarındaki nüfûsun % 40ı Hintlidir İkinci büyük topluluk, Nepalin en eski yerlileri olarak bilinen Nevarlardır Tibet ve Moğol kökenli Kiranti, Magar, Grung ve Serpa kabileleri de üçüncü büyük etnik topluluk olarak kabul edilebilir


Nepalin dil problemi, oldukça fazla dilin olmasıyla kalmayıp, bu dillerin ayrı ayrı dil ailelerinden gelmesiyle daha çok karışır Resmi dil olan Nepalce, Hint-Avrupa dil ailesinin, Hint-İran kolundan gelmektedir Halkın yarısından fazlası bu dili konuşur Okur-yazar oranı % 50dir Eğitim seviyesi oldukça düşüktür Nüfûsun büyük bir bölümü Hinduizm taraftarıdır Toplam nüfûsun % 5e yakın bir bölümü Budisttir Müslümanların sayısı 500000 civarındadırSiyasi HayatNepal, bütün gücün kralda toplandığı bir Hindu monarşi idaresine sahiptir 1846 ile 1951 yılları arasında bu güç, Rana ailesinin eline geçen başbakanlığa verilmiştir 1959 yılı genel seçimlerinde Nepal Kongre Partisi büyük bir üstünlükle seçimi kazanarak, hükûmeti kurmuştur Nepal, anayasal monarşi idaresine sahiptir Kral, hem devlet hem de hükümet başkanıdır 1962 Anayasasına göre icra (yürütme) gücü, kralda ve Bakanlar Kurulundadır Bakanlar Kurulu ve Başbakan, Milli Panchayat (Meclis)ten seçilir Panchayat hem seçilmiş hem de tayin edilmiş 125 üyeli bir meclistir Siyasi partiler mevcut olmayıp, kanun yapma gücü meclise aittir 1959 seçimlerinden sonra hükümet başkanlığı, başbakana verilmiştir


1991den sonra çok partili sisteme geçilmiştir Lokal idaresi 14 bölgeye ve 75 ile ayrılmış olan Nepal, Birleşmiş Milletler üyesidirEkonomiYaklaşık olarak halkın % 90nı tarımla uğraşır Toplam arazinin % 30u tarıma elverişlidir En önemli ürünler; pirinç, mısır, darı, buğday, şekerkamışı, tütün, jüt, meyve ve sebzedir Çiftçilik ve ormancılık halkın uğraştığı diğer iki önemli alandır Ülkedeki mevcut, büyük ölçüdeki ormanlar ve stepler, önemli ekonomik kaynaklardır


Nepal, zengin mika cevherinden başka, bakır, kobalt, linyit, demir ve kuartz çıkarır Fakat ülkenin ulaşım imkanlarının zayıf olmasından dolayı, bu madenlerden ve akarsulardan tam olarak faydalanılamamaktadır


Nepal para birimi, Rupi (Rupee)dir Ülke, ticaretini daha çok Hindistan, Japonya ve Almanya ile yapar Kişi başına düşen milli gelir 170 dolar civarıdır


Turizm Nepal için çok büyük gelir kaynağı teşkil etmektedir Ayrıca metal işçilik ve ağaç işleri önemlidir Ülke endüstrisi, cam eşya, kağıt, kimyevi maddeler, çimento ve çömlek alanlarında gelişmiştir


Ülkede ulaşım kara, demir ve havayollarıyla sağlanır Karayollarının uzunluğu 7007 km olup ancak yarısına yakın kısmı asfalttır Demiryollarının uzunluğu 53 km olup, çok azdır