08-22-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Siklotron
Siklotron Helyum çekirdeği veya proton gibi ağırca yüklü tânecikleri, aşırı büyük gerilimler gerektirmeden yüksek hızlara çıkarmakta kullanılan, manyetik rezonanslı hızlandırıcı cihaz Atom numarası: 2
Simge: He
Kütle numarası: 4 0026
Kaynama Noktası (C): -268 9
Erime Noktası (C): -269 7
Yoğunluk: 126
Buharlaşma Isısı: 0 02
Kaynaşma (Füzyon) Isısı: 0 005
Elektriksel iletkenlik: --
Isıl iletkenlik: 0 0003
Özgül Isı Kapasitesi: 1 25
Asal gazlar grubundan kimyasal element
1868'de Lockyer ve Frankland, güneş tayfında, bilinen elementlerin verdiği çizgilerden daha parlak bir çizginin bulunduğunu gördü; bu çizginin, yalnız Güneş'te
1931de Lawrence ve Livingston tarafından geliştirilmiştir Bu cihaz sâyesinde hızlandırılan yüksek enerjili tânecikler, atom çekirdeğini parçalayarak yapısını incelemek veya değiştirmek için kullanılır
Siklotronda D harfine benzedikleri için "de" denilen iki elektrod bulunur Bunlar bir çapı boyunca ikiye bölünmüş yassı bir silindirik kutunun iki parçası şeklindedirler Birkaç metre çapında olan bu elektrotlar havası boşaltılmış, bir dış kabın içinde birbirinden tamâmen yalıtılmış bir halde bulunurlar Bütün sistem şiddetli bir manyetik alanın içinde bulunacak şekilde, büyük bir elektromıknatısın kutupları arasındadır
De elektrotlarına, bunların arasındaki boşlukta hızla değişen bir alan meydana getirecek şekilde, yüksek frekanslı değişken gerilim uygulanır Elektromıknatısın meydana getirdiği manyetik alan bu elektrikî alana diktir
Hızlandırılacak olan yüklü tânecikler "de"ler arasında siklotron aralığında serbest bırakılır Aralıktaki elektrikî alan, tâneciği hızlandırarak "de"lerden birine doğru fırlatır "de"ye belirli bir hızla, manyetik alana dik olarak giren tânecik "de"nin içinde dâirevî bir yörünge tâkip eder ve dönüp tekrar aralığa gelir Tânecik tam aralığa geldiği anda "de"ler arasındaki elektrikî alan yön değiştirecek olursa, hareket yönünde uygulanan ikinci bir itme dolayısıyla yeniden hızlandırılır Böylece tânecik yarım dâire çizip aralığa her gelişinde elektrikî alanın yönü değiştirilerek yeni bir itmeye tâbi tutulursa gittikçe daha fazla hız kazanır
Çapı birkaç metre olan siklotronlar gerçekleştirilmiştir Bu durumda düzgün bir manyetik alan elde etmek için kullanılan, elektromıknatıs da uygun büyüklükte tutulmalıdır Ağırlığı binlerce tonu bulan böyle bir cihazla, tânecikler kullanarak 100 MeV (milyon elektron volt) dolaylarında enerji elde etmek mümkündür
|
|
|