Macaheli |
08-21-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
MacaheliMacaheli ( Gürcüce: á??á?á?*á?á?®á?"á??á??), Gürcüce (Gürcüce: Kartuli ena) Kafkas dilleri ailesinin Güney Kafkas dilleri öbeğine bağlı dil Yazı ve edebiyat geleneği olan tek Kafkas dili olarak bilinir Gürcistanın resmi dilidir Batı ve Doğu öbekleri olarak bilinen çok sayıda diyalekti vardır Resmi dil ve edebiyat dili olan Gürcüce, Doğu diyalekti üzerinde gelişmiştir Gürcüce, Svanca, Megrelce ve Lazca ile birlikte Güney Kafkas dillerini oluşturur Gürcistan`ın Gürcistan (Gürcüce: საქართველო/Sakartvelo; Gürcüstan olarak da yazılır), Karadenizin doğu kıyısında, Güney Kafkasyada yer alır Tam adı Gürcistan Cumuhuriyetidir Eski Sovyet cumhuriyetlerinden biri olan Gürcüstanın kuzeyinde Rusya, güneyinde Azerbaycan, Ermenistan ve güneybatısında Türkiye yer alır Ülkenin batı sınırını Karadeniz belirler Acara özerk cumhuriyetinde tarihsel bölge Daha eski çağlardaki adı Micihiani` idi Bu bölge toplam 18 köyden oluşuyordu Bugün bu köylerden altısı, Acaristan Artvin`in Artvin, Doğu Karadeniz bölgesinde yer alan şehri Dik bir yamaç üzerine kurulan, tarihi ve tabii güzellikleri ile göz kamaştıran Artvin; kuzeydoğusunda Gürcistan sınırı, güneydoğusunda Kars, güneyinde Erzurum, batısında Rize ile çevrilidir Kuzeybatısında Karadenize, ortalama 50 kilometrelik kıyısı vardır İl toprakları 40°35 ve 41°32 kuzey enlemleri ile, 41°07 ve 42°26 doğu boylamları Borçka ilçesi sınırları içinde Camili yöresini oluşturur Bu tarihsel bölgenin yer aldığı vadiye ise Macahela denir Macaheli, Tunç Çağı`ndan bu yana yerleşme yeridir İÖ 6 yüzyılda hüküm süren Kral Parnavaz döneminde bu bölgenin Gürcistan`ın siyasal, ekonomik ve kültürel yaşamında önemli bir yeri vardı Macaheli`nin bu önemi, özellikle jeopolitik konumundan geliyordu Batı Gürcistan`ın, Kolha (Kolheti) adı altında ayrı bir siyasal birliğe sahip olduğu dönemde Macaheli de bu krallığın bir parçasıydı Parnavaz dönemindeki birleşik Gürcü devletinin parçalanmasından sonra Macaheli uzun süre Roma ve Bizans egemenliğinde kaldı 5 yüzyılda Kral Gorgasal döneminde güçlü bir Gürcü devleti ortaya çıkınca, yeniden Gürcü yönetimi altında girdi Bu tarihten sonra da birleşik Gürcü devletinin ya da bir Gürcü prensliğinin parçası oldu Ama genel olarak, jeopolitik açıdan bir parçası olduğu Acara toprakları içinde yer aldı Bizans İmparatorluğu`nun yıkılmasından sonra Osmanlı Devleti 16 yüzyılın son çeyreğinde Gürcistan`ın batısının bir bölümünü ele geçirdi Osmanlı kayıtlarında Macahel olarak yazılan bölge, bu tarihten sonra Çıldır Eyaleti içinde yer aldı Bir dönem Hertvis adıyla bu eyalete bağlı bir sancaktı 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı`na değin Osmanlı yönetiminde kaldı Bu savaşın ardından imzalanan Berlin Antlaşması`yla Çarlık Rusya`sına bırakıldı Birinci Dünya Savaşı`ndan sonra, 1918`de kurulan bağımsız Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti sınırları içinde kalan Macaheli, 1921`de belirlenen Türkiye-Sovyet sınırıyla ikiye bölündü Yukarı Macaheli (bugün Camili) Türkiye`de, Aşağı Macaheli Gürcistan sınırları içindedir [http://wwwmachakhelage/Photoes/9htm Macahela Vadisinden fotoğraflar] Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki Macaheli maddesinden kopyalanmıştır Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir |
|