Mikrop

Mikrop Mikroskop ve elektron mikroskopta görülebilen, en küçük canlı yaratıklara verilen isim


Canlı varlıklar olan mikropların, bünyevi ve yaptıkları işler bakımından incelenmesi, bunların çeşitli şekilde sınıflandırılmasına yol açtı Bazı mikroplar bitkiler aleminden sayıldı, diğer bir kısım mikropların da hayvanlar aleminden olduğu görüldü; bunlara bir hücreli hayvanlar adı verildi Fakat mikroskobik ölçüde ele alınınca, hayvanlar alemini, bitkiler aleminden ayıran özellikler kesinliğini kaybeder Mesela, bakteri ve virüs adı verilen mikroplar, ne hayvanlar, ne de bitkiler alemine bağlanabilir Bakteriler bitkilerin bazı özelliklerini taşır, ama tifo basili gibi üzerinde titrek tüycükleri bulunanlar hareketlidir Virüslerdeyse hareketlilik, bir ölçü olmaktan çıkar, bunların üremesi için canlı ortamlara ihtiyaç vardır Dolayısıyla virüsleri ayrı bir grup adı altında incelemek gerekir


Akşemseddin hazretleri, virüs ve bakterilerin keşfinden çok önce mikropların varlığından bahsetmiştir Maddet-ül-Hayat adlı eserinde şöyle buyurmaktadır: "Hastalıkların insanlarda teker teker peyda olduğunu sanmak hatadır Hastalık, insandan insana bulaşma suretiyle geçer Bu bulaşma ise, gözle görülemeyecek kadar küçük, fakat canlı tohumlar vasıtasıyla olur" Böylece, ayrıca bir Türk hekimi olan Akşemseddin tarafından, bundan beş yüz yıl evvel mikrop teorisi ortaya kondu Pasteur, aynı neticeye, hem de teknik aletler elindeyken, Akşemseddin'den dört yüz yıl sonra varabilmiştir Buna rağmen mikrop teorisi, yanlış olarak Pasteur'e mal edilmiştir ( Bakteri, Virüs)


Mikroplar, diğer canlılarla olan ilişkileri bakımından hastalık yapan asalak mikroplar, hastalık yapmayan asalak mikroplar, çürümekte olan canlılar üzerinde yaşıyan çürükçül mikroplar, ortak yaşayan mikroplar diye kısımlara ayrılabilir Ayrıca bazı mikroplar bağımsız olarak yaşayabilir


Zararsız mikroplar: Zararsız mikroplar çürüme, mayalanma olayını gerçekleştirirler Bu mikroorganizmalar topraktaki organik maddeler üzerinde ürerlerken amonyak tuzları ortaya çıkar Böylece toprak tabii yoldan gübrelenmiş olur Bu arada bitkilerin ve dolaylı yoldan diğer canlıların hayatında kesin gerekli olan azot ortaya çıkar


Dünyanın büyük bir laboratuvar olduğu düşünülürse, çürükçül mikroplar, diğer canlıların yaşamasını sağlamak için çalışan muazzam planlı robot işçilere benzetilebilir


Zararlı mikroplar: Mikrop denince akla gelen bu kısımdır Canlıların başına büyük dert olan bu grup, tarihte dünya savaşlarında bile ulaşılamayan sayılarda insanın ölümüne yol açabilecek güçtedir Hastalık yapan mikroplar şöyle sınıflandırılabilirler


A Koklar: Eni boyu eşit, küre şeklinde yapılardır


Streptokoklar: Zincir şeklinde yapılardır Üremeleri zincirin uzaması şeklindedir


Diplokoklar: İki kokun kendi aralarında birleşmesiyle meydana gelir


Tetragenler: Dört kokun bir arada bulunmasından meydana gelir


Staphilokoklar: Kokların düzensiz olarak üzüm salkımı gibi bir arada bulunması ile meydana gelir


B Basiller: Çubuk şeklinde yapılardır Tifo, paratifo, dizanteri, veba, şarbon etkenleri bu sınıftandır


C Vibriyon: Kıvrık biçimli virgül şeklinde yapılardır Bazıları testere dişi gibi yapılar gösterir, buna kıvrık kıl anlamında "spiroket" denir Frengi amili olan mikrop bunlardandır