Halk Evleri |
08-21-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Halk EvleriHalkevleri 1928 sonlarında Mustafa Necati'nin Bakanlığı sırasında halka okuma-yazma öğretmen için "Millet Mektepleri" ve 1930 sonra köylerde halk okuma odaları açıldı Daha sonraki yıllarda halk eğitimine yönelik Şubat 1932'de halk evleri kuruldu Cumhuriyet Halk Fırkası'nın (CHP)'nın 10-Cumhuriyet Halk Partisi, Atatürk tarafından 9 Eylül 1923'de kuruldu Kurtuluş Savaşı'nı örgütleyen ve yürüten "Anadolu ve Rumeli Müdaafa-i Hukuk Cemiyeti'nin" devamı olan partinin başlangıçtaki adı "Halk Fırkası"ydı 18 Mayıs 1931 tarihleri arasında toplanan 3 Kurultayında, Türk Ocakları'nın işlevini tamamladığı için kapatılarak yerine, Halk evlerinin açılması kararlaştırıldı Halkevlerinin amaçları Türk milletini yeni ülküler etrafında toplamak, halk arasında kültür ve düşünce birliğini sağlamak, Atatürk devrimlerinin benimsenmesini gerçekleştirmek, Cumhuriyetin kültür atılımını yapmak, kır-kent ve köylü-aydın ikiliğini ortadan kaldırmak olarak özetlenebilir 19 Şubat 19 Şubat Gregorian Takvimine göre yılın 50 günüdür Sonraki sene için 315 gün var (Artık yıllarda 316) 1932'de ilk Halkevi Ankara'da açıldı Ankara Türkiye Cumhuriyetinin başkenti ve ikinci büyük şehri Nüfus bakımından İstanbul'dan, yüzölçümü bakımından da Konya'dan sonra ikincidir Bolu, Çankırı, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Aksaray ve Eskişehir arasında yer alır 38°33' ve 40°47' kuzey enlemleri ile 30°52' ve 34°06' doğu boylamları arasındadır Batıdan doğuya, kuzeyden güneye transit yolların düğüm noktasıdır 1931- 1952 yılları arasında 478 Halkevi (biri Londra'da) 4322 Halkodası açıldı CHP'nin desteğinde örgütlenen Halkevlerinin çalışmaları, dokuz şube halinde düzenlendi: Dil-Edebiyat, güzel sanatlar, temsil, spor, sosyal yardım, halk dershaneleri ve kursları, kütüphane ve yayın, köycülük, tarih ve müze Halkevleri 1952'de kapatılıp, 1960'ta tekrar açıldı Halkın eğitimine ve kültürel gelişmesine yardımcı olmak üzere 19 Şubat 1932de kuruldu Ankara'da yapılan açılış töreninde Atatürk teşebbüsün amacını şöyle açıkladı: "Gençlik, gelişen ve yetiştiren bir çalışmanın içinde yaşatılmalıdır Millet, şuurlu, birbirini anlayan, birbirini seven, ideale bağlı bir halk kitlesi halinde teşkilatlandırılmalıdır En kuvvetli ders vasıtalarına yetişkin muallim olduklarına malik olmak kafi değildir Halkı yetiştirmek, halkı bir kitle haline getirmek için ayrıca bir milli halk mesaisinin tanzimini ihmal etmemeliyiz" Halkevlerinin açılması hakkındaki karar CHP genel yönetim kurulunca alındı Açılacak müesseselerin yönetim ve denetim görevleri partinin il idare kurullarına verildi 1951 yılında kuruluşa tüzel kişilik kazandırmak ve bunun o tarihte muhalefete geçmiş olan CHP ile ilişkisini kesmek amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulan bir tasarı, tartışmalar sırasında mahiyet değiştirdi ve halkevlerinin kapatılmasını, her türlü menkul ve gayrimenkul varlıkların hazineye intikal ettirilmesini öngören 5830 sayılı kanun kabul edilerek gereği yerine getirildi |
|