İstanbul (İl) İdari Yapılanma

İdari yapılanma


Daha çok bilgi için: İstanbul ilinin idari yapılanması, İstanbul'un ilçeleri, İstanbul'un köyleri ve İstanbul Büyükşehir Belediyesiİstanbul'un ilçeleri


İstanbul ilinin, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde, 6 Mart 2008 tarihinde kabul edilen ve 22 Mart 2008 tarihli Resm Gazete'de yayınlanan 5747 sayılı yasa uyarınca 39 ilçesi vardır[163][164] Bunlardan 25'i Avrupa Yakası'nda; 14'ü ise Anadolu Yakası'nda bulunur[165] İlçe belediyeleri bünyesinde toplam 782 mahalle, 152 köy vardır[166] Tüm ilçeler, 22 Temmuz 2004 tarihinde Resm Gazete'de yayınlanan yasayla İstanbul Büyükşehir Belediyesi hizmet alanı içine dahil edilmiştir Yapılan düzenlemeyle il sınırları içindeki tüm belde belediyeleri de feshedilmiştir [164]
Osmanlı İmparatorluğu'nda İstanbul Vilayeti'nde idari bölünme oldukça karmaşık ve düzensizdi Kimi önemli şehirler sınırları içinde olduğu eyalete değil, doğrudan başkent İstanbul'a bağlı olurlardı İstanbul Vilayeti ise Kandıra, Adapazarı, İznik, Mudanya, Gemlik, Yalova, Orhaneli, Bandırma, Çorlu ve Kıyıköy gibi yerleri de kapsamaktaydı[167] Yüzyıllar boyunca bu sistemle yönetilen İstanbul'da merkez yönetimin bölünmesi için ilk girişim 1839 yılında yayınlanan Gülhane Hatt-ı Hümayunu'ndan sonra oldu Bu dönemde ilk kez Fransa idari bölünme sistemi örnek alınarak İstanbul'da reformlar yapıldı[167]
İlin belediyeler bazında idari bölünmesi, imparatorluk yıkılana dek pek çok kez değişikliğe uğradı Vilayet dönem dönem günümüzde ilçe belediyeleri olarak adlandırılabilecek dairelere ayrıldı Bu dairelerin sayısı ve sınırları, ekonomik nedenlerle zaman zaman kapatılmak ya da yeni oluşturulmak suretiyle değişti[167] Cumhuriyet dönemindeyse, yapılan ilk düzenlemelerde Anadolu Yakası'nda Üsküdar adında yeni bir il oluşturularak, İstanbul ili günümüz Avrupa Yakası topraklarıyla sınırlandırıldıDaha sonra Üsküdar ve kendisine bağlı birimler İstanbul iline katıldı[168]
1950'lere gelindiğinde İstanbul'un iki yakada toplam 16 ilçesi vardı Bunlardan merkeze bağlı olarak yönetilenler: Eminönü, Fatih, Bakırköy, Beyoğlu, Beşiktaş, Sarıyer, Beykoz, Üsküdar, Kadıköy ve Adalar; il belediye sınırı dışında kalanlarsa Çatalca, Silivri, Şile, Kartal ve Yalova'ydı[169] Bu düzen, 1980 yılına dek fazla değişiklik göstermeden sürdü Bu tarihten sonra 3030 sayılı yasayla İstanbul'da yeni ilçeler oluşturulmaya başlandı 1990'a gelindiğinde İstanbul'un 25 ilçesi bulunuyordu Yıllar içinde yeni ilçeler oluşturulmaya devam ederken, hızla gelişen ve İstanbul'la kara sınırı bulunmayan Yalova, merkeze uzaklığının sorun olması nedeniyle 1995 yılında Kocaeli ve Bursa illerinden de toprak alınarak ayrı bir il haline getirildi[170] İstanbul'un ilçe sayısı 2008 yılında 32'ydi
Nüfusu 13 milyona yaklaşan İstanbul'da var olan ilçeleri bölerek yeni belediyeler oluşturma fikri yeniden ortaya atıldı Bunun sonucunda, Büyükşehir Belediyesi sınırıları içinde yeni ilçeler oluşturmak için hazırlanan 5747 sayılı yasayla, 2008 yılında İstanbul'un Anadolu Yakasında 3, Avrupa Yakası'ndaysa 5 olmak üzere toplam 8 yeni ilçe kurulurken, Eminönü ilçesi feshedilerek Fatih'e katıldı İstanbul'da kurulan son ilçeler: Arnavutköy, Ataşehir, Başakşehir, Beylikdüzü, Çekmeköy, Esenyurt, Sancaktepe ve Sultangazi'dir

Kaynak : Wikipedia