Ali Hadi Bara Yaşamı

Yaşamı
9 Eylül 1906 günü Tahran'da doğdu Babası Cafer Efendi, annesi Leh asıllı Bezmi Hanım'dır Ağabeyi Mehmet Sadi'den sonra ailenin ikinci çocuğudur Ailesi, o dört yaşındayken Türkiye'ye geldi Küçük ahşap heykelcikler yapan babasından heykel ile ilgili ilk izlenimlerini aldı Anne ve babasının farklı kültürlere mensup olması onun hem doğu, hem batı kültürünü tanımasında ve sanatçı kişiliğinin gelişmesinde etkili oldu
İlkokuldan sonra yazıldığı Saint Joseph Fransız Lisesi'nde Fransız kültürü ile tanıştı Fikret Mualla, Turgut Zaim gibi geleceğin önemli sanatçılarıyla arkadaşlık kurdu Resim sevgisi nedeniyle 1923 yılında St Joseph'den ayrılıp Sanayi-i Nefise Mektebi'ne kaydoldu ama ailesinin ekonomik koşullarının bozullması nedeniyle bir ay sonra okulu bırakarak Fransızların işlettiği demiryollarında memurluğa başladı 2 yıl sürdürdüğü bu görevi sırasında sanat eğitimine dönebilmek için fırsat kolladı ve sonunda yeniden sınavları kazanarak kaydolduğu okulundan 1927 yılında mezun oldu
Mezuniyetinin ardından üç yıllık yurtdışı bursu kazanarak Bedia Hanım ile birlikte Paris'e gitti Çift, okuldan tanışmakta idi ve Paris'e gitmeden önce evlenmişlerdi Ali Hadi, Paris'teki Julian Akademisi'nde Henri Bouchard'ın öğrencisi oldu Ayrıca Charles Despiau'dan özel dersler aldı, ünlü sanatçı Aristide Malilol'un yanında çalıştı İlk yaptılarında Bouchard'dan ziyade Despiau ve Maliol'un etkileri görüldü Bu etkinin hissedildiği ve 1929'da Paris'te Sonbahar Sergisi'nde yer alan "Havva Figürü", önemli bir anıtsal yapıtıdır Havva, günümüzde İstanbul Resim ve Heykel Müzesi'ndedir Sanatçının bilinen ilk heykeli olan 1928'de Paris Sonbahar Sergisinde sergilediği Bedia'nın Başı ise günümüzde kayıptır
Ali Hadi, yurda döndüğünde Güzel Sanatlar Akademisi'ne kütüphane memuru ve asistan olarak girdi (1930) Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'ne katılarak bazı sergilerinde yer aldı 1933'te akademideki modelaj atölyesinin başına getirildi Soyadı kanunu çıktığında "Bara" soyadını aldı (1934) İlk anıt eseri olan Adana Anıtı'nın açılışı 1935'te gerçekleşti, 1937'de askerliğini yaparken komutanının görevlendirmesi ile İstanbul Harbiye'deki Harbiye Atatürk Anıtı'nı gerçekleştirdi
1941 - 1943 yılları arasında Zühtü Müridoğlu ile birlikte yaptıkları İstanbul Beşiktaş'taki Barbaros Anıtı klasik heykel geleneğinin ilgi çekici örneklerindendir Kaide üzerindeki kabartmaları Müridoğlu, figürleri Ali Hadi Bara yapmıştır Ali Hadi, 1943 yılında ikinci kez askere alınarak Sarıkamış'a gitti Askere alınma ve bütçe konusundaki sıkıntılar nedeniyle anıtın açılışı 25 Mart 1944 tarihinde onbinlerce kişinin katılımıyla gerçekleşti
Sanatçı, 1946-1947 yıllarında Caddebostan Plajyolu'nda kendi atölye- evini tamamlayarak oraya yerleşti Bu atölyeye geçtikten sonraki dönemde soyut sanatla ilgilendi ve 'soyuta geçiş' dönemini yaşadı 1949 yılında yaz tatlini geçirmek ve sanattaki gelişmeleri takip etmek için Paris'e gittiğinde Paris'te öğrenim görmekte olan öğrencisi İlhan Koman, ilgisini yeni soyut sanat eserlerine çekmişti Oradaki izlenimlerininin etkisiyle yurda döndükten sonra figüratif çalışmalardan uzaklaştı, soyut anlayışta eserler vermeye başladı Feza Çağı adlı yapıtı, bu dönemdeki önemli yaptılarındandır
1950 yılında tekrar Akademi'de göreve başlayan Ali Hadi Bara, ikiye ayrılan heykel atölyelerinden birisinin başına Zühtü Müridoğlu ile birlikte getirildi 1951-1953 yılları arasında Anıtkabir çalışmalarına katkıda bulundu
İlk demir heykellerini üretmeye 1954 yılında başladı Akademide bir metal atölyesi kurulmasını sağladı Kuramsal çalışmalara yoğunlaşarak İlhan Koman ve mimar Tarık Carım ile beraber Türk Grup Espas adıyla bir topluluk oluşturdu Grup, Fransa'daki Groupe Espace adlı topluluğun düşüncelerine paralel olarak plastik sanatların sentezi konusu üzerinde durmaktaydı 1956-1957 yıllarında Plajyolu'ndaki atölyesinden ayrılıp Kandilli'de, kayıkhanesini atölye olarak kullandığı bir yalıya taşındı Bu atölye-evin plastik sanatların sentezi düşüncesi doğrultusunda yenilenmesi fikri uygulanamadı
Sürekli uluslararası sergilere ve bienallere katılan sanatçını 1957 yılında 4 Sao Paolo binealine katılan eserleri büyük beğeni kazandı ancak birincilik ödülünü politik nedenlerle alamaması, kariyerindeki ilgi çekici bir gelişme idi Kararı protesto eden Brezilyalı ve Uruguaylı sanatçılar, Bara'ya sanat çalışmalarından ötürü takdirlerini bildiren bir yazı sunmuşlardır
1960'lı yılların ikinci yarısında demir levhalarla çalışmayı bıraktı, yeni arayışlara yöneldi ve organik formları inceledi Uzayda yapılan keşifler onun koni, küre gibi yalın geometrik biçimlerle yaptığı çalışmalara esin verdi
1970 yılında üst üste iki kez felç geçiren sanatçı, 30 Ağustos 1971 günü İstanbul'da hayatını kaybetti

Kaynak : Wikipedia