Köprü Tarih

Tarih
Genellikle ormanlı bölgelerde ilk köprüler bir veya daha fazla ahşap kütüğün uzatılmasıyla meydana getirilmiştir Tropikal bölgelerde ise lifli bitkiler bir araya getirilerek asma köprüler inşa edilmiştir Genellikle lifli asma ağaçları bu maksatla dünyanın çeşitli yerlerinde kullanılmıştır Taşlı bölgelerde ise, ara ara taşlar yığılarak köprü ayakları yapılmıştır Daha sonra bu ayaklar birleştirilmiştir
İlk köprülerin Çin'de yapıldığı, oradan Hindistan'a yayıldığı tahmin edilmektedir Arada ayaklar yaparak birden fazla açıklıklı köprüler inşa edilmiştir MÖ 4000'de Mezopotamya'da ve MÖ 3000 yıllarında Mısır'da ilk kemere benzer köprülere rastlanmaktadır Kemer köprü sisteminde yükler kemerler tarafından alınır ve yönü değiştirilerek basınç kuvveti olarak kemer boyunca nakledilir ve köprü ayaklarında zemine verilir O zamandan beri kemer köprü şekli klasik köprü tipi olarak kalmıştır Kemer tipi eski Mısırlılar tarafından bilinmekteyse de yapı sistemi olarak kullanılmamıştır Kemer sistemi, anahtar taşı olmaksızın kendi kendini taşıyan bir yapı türü değildir Eski Yunanlılar kemer şeklini bilmelerine rağmen bunu yapılarda kullanmamışlar mimaride ilerlemelerine rağmen ancak birkaç köprü inşa etmişlerdir Sebebi ise ticarette daha çok deniz yolunu kullanmalarıdır Gerçek taş örme köprü, ekonomik ve dayanıklıdır Küçük nehirleri orta ayaklar kullanarak geçmek mümkündür Bu tür şekil, yaygın olarak Çinliler ve Romalılar tarafından kullanılmıştır Romalıların yaptıkları köprülerin ilki ahşap olup, tarihi MÖ 621'e kadar uzanır MÖ 200 civarında taş köprülerin inşası başladıysa da, ahşap olanlara da devam edilmiştir Taş olanlardan günümüze kadar gelenler de mevcuttur Genellikle yarı dairevi kemerler kullanmışlardır Sayıları yedi-sekize varan taş blokların kullanıldığı olmuştur Taşlar birbirlerine harçsız oturtulmuş olup, ayaklar çok rijit olarak yapılmıştır Bu sebepten herhangi bir açıklığın çökmesinin komşu açıklıklara zararı olmaz Özellikle nehir ortasında yapılan köprü ayaklarına itina göstermişlerdir Orta ayakların inşası sırasında bitişik kazıklar çakarak, su ve zemini, sağlam zemin buluncaya kadar boşaltmışlar, ayağı daha sonra inşa etmişlerdir Romalılar ayrıca vadileri aşmak için inşa ettikleri köprüleriyle de meşhurlardır




Cendere Köprüsü


Roma İmparatorluğunun çöküşü ile köprü inşaatında bir duraklama görülür Ancak 13 asırda taş kemer köprü inşası Avrupa yanında Orta Doğu'da ve Çin'de yaygınlaşmıştır Kemerler, Romalılara nisbetle daha basık inşa edilmiştir Ancak inşa tarzı daha az itinalı yapılmıştı Rönesans ile köprü mühendisliğinde sınırlı bir gelişme kaydedilmiş fakat daha çok süsleme tarafı ağır basmıştır Ancak teorik bir gelişme Andrea Palladio tarafından Leonardo da Vinci'nin gerilme prensibini pratik hale getirmesiyle elde edilmiştir Bu teknik, kısa ahşap elemanların kafes sistem meydana getirecek şekilde kullanılarak büyük açıklıkların geçilmesini mümkün kılmıştır
1747'de Fransa'da Ecole des Ponts et Chaussees ilk mühendis mektebi olarak kurulmuştur Bu okulda teorik bilgiler, tecrübe ile elde edilenlerle beraber verilmiştir 1750'de ilk ahşap kafes sistem köprü İsviçre'de ve ilk demir köprü de 1779'da İngiltere'de inşa edilmiştir 19 yüzyılda ise köprü inşasında önemli ilerleme kaydedilmiştir

Kaynak : Wikipedia