Prof. Dr. Sinsi
|
Şiilik Şiilik İle Sünnilik Arasındaki Anlayış Ve Uygulama Farkları
Şiilik ile Sünnilik arasındaki anlayış ve uygulama farkları
Şiiler, Muhammed'den sonra hilafet'in Ali ve soyuna ait olduğunu savunur ve sünnilerin meşru ve dince makbul kabul ettikleri ilk üç halife (Ebu Bekir, Ömer ve Osman'ın) hilafeti Ali'den gasp ettiklerine inanırlar Yezid'in babası Muaviye konusunda ise bir ayrılık vardır Şiiler Yezid hakkındaki görüşlerin benzerini Ali'nin hilafetine karşı çıktığı için Muaviye için de sürdürürler ancak Sünniler Muaviye'nin bir "ictihad" yaptığını ve ictihadında yanılsa bile Kur'an'ın vahiy katibi ve peygamberin eshabından olduğu gerekçesiyle hakkında kötü ifadede bulunmaktan kaçınırlar Şiiler ise peygamberin sahabesinden olmasının daha sonra yaptığı çirkinlikleri örtemeyeceğini anlatmaktadırlar
Sünnilere göre iktidar siyasi bir meseledir Peygamberi bile ilgilendirse dahi bir soy meselesi olarak değil, ümmetin kendi içinde istişare ile çözeceği bir konu olarak görülür ve genellikle "devlet başkanına itaat" kültürü hakimdir, Peygamber ve akbinden gelen raşid halifeler hem devlet başkanı idiler hem de imam Onlardan sonra bu görevlerin ayrıldığından söz edilebilir Şiilerde ise iktidar inanç meselesidir ve meşru siyasi lider aynı zamanda ruhani liderliği de elinde bulunduran Ali ve soyundan gelen imamlara aittir Caferi şiasında kıyamete kadar gizli kalan Mehdi dahil 12 imamın günahsız olduğuna, "Peygamberlik vahyi alma" hariç, "günahsızlık" ve benzeri konularda peygambere benzediğine inanılır
Küçük yaşta gaip (saklı) olan 12 imamın ölmediğine ve halen hayatta olup kurtarıcı (mehdi) olarak tekrar geri döneceğine inanırlar Sünniler ise Mehdi'nin henüz dünyaya gelmeyen Muhammed'in soyundan birisi olacağına inanırlar 
Tehlike anında inancı saklamanın (takiyye) caiz olduğuna inanırlar
Muta nikahının (belirli bir süreyle sınırlandırılmış evlilik) sünnilerin kabullenmemesinin aksine dinen uygun (caiz) olduğuna inanırlar Şiilere göre bunun peygamber zamanında yapılması uygun görülmüş, Kur'an-ı Kerim'de de onaylanmıştır Anadolu da Türk şiilerinde de bu nikah vardır Ancak Zaza ve Kürt şiilerinde bu uygulama olmamasına rağmen kabul edilir
Alevilik ve Şiilik
Daha çok bilgi için: Alevilik
Aleviliğin, Şiiliğin bir kolu mu, yoksa başlı başına bir mezhep mi olduğu konusu Aleviler arasinda tartışılan bir konudur Şiilik, İslamiyet'in Sünnilikten sonra dünyada en çok mensubu olan ikinci zümresidir Bununla birlikte Batılı kaynaklarda Alevilik, genellikle bir Şii inanci olarak ya daTürk veya Osmanlı Şiiliği olarak tanımlanır Türkiyedeki şiilere alevi denir [11] Bazı araştırmacılar ve Batı'lı teologlar ise, Şiiliğin fıkıh mezheplerinden Caferiliği'ni benimseyen İslam inancının Anadolu'daki tasavvuf uygulaması Alevilik olarak adlandırılır Türkiye ve Türkiye dışını kıyasladığımız zaman, Türkiye Türkleri arasında yaşayan "Şiilik" tarifesinin Türkiye dışındaki "Şiilik" tarifesine benzemediğini görüyoruz Türk sözlüklerindeki "Şiilik" tarifesi ne kadar Türkiye dışındaki tarifeye benziyorsa da, halk arasında "Şiilik" teriminin "Caferi mezhebi"nin bir diğer adı olarak anlamlandırılır Bunun nedeni tartışılması ve araştırılması gereken bir konudur Türkiye'de Şiilik teriminin Caferi mezhebi ile eş anlamlı kullanılmasından dolayı, Alevilerin bir kısmı doğal olarak da kendilerini Şii saymazlar Fakat Alevilerin en kutsal eserlerinden olan Buyruk'ta, Şii sözcüğünün "Ali yandaşı" veya "Ali yolcusu" şeklinde bir tanımlama mevcuttur Alevilere benzerlik gösteren inanış grupları ise Şiilik terimini Türkiye dışında varolan Şii tarifesine uygun olarak, "Ali yandaşlığı" olarak tanımlarlar ve dolayısıyla da kendilerini de Şii olarak görürler (İran Ehli Hak'lari, Suriye Nusayri'leri, Arnavut Bektaşi'leri ve Nizari İsmaililer bunun örnekleridir) Türkiye ve Suriye'deki Aleviler, bu ülkelerdeki Şii nüfusun çoğunu oluştururlar Türkiye'de heterodoks Şii olarak tanımlanan Alevilerin yanı sıra bazı yerleşim birimlerinde Ortodoks Şiiler de yaşamaktadır
Dünya'daki Şii nüfusu ve ülkelerdeki oranları
Ülke
Toplam Nüfus
Şii nüfusu
Şii nüfus'un oranı
Dünya'daki Şii nüfusu ve ülkelerdeki oranları
İran
74,000,000
66,600,000
90
Pakistan
165,800,800
23,200,000
20
Irak
31,234,000
20,302,000
65
Türkiye
71,517,100
2 130 000
3
Hindistan
1,009,000,000
11,000,000
1
Azerbaycan
9,000,000
7,600,000
85
Afganistan
31,000,000
3,900,000
19
Suudi Arabistan
27,000,000
3,000,000
15
Lübnan
3,900,000
1,700,000
45
Kuveyt
2,400,000
730,000
30
Bahreyn
700,000
520,000
75
Suriye
18,900,000
190,000
1
BAE
2,600,000
160,000
6
Katar
890,000
140,000
16
Umman
3,100,000
31,000
1
Kaynak: Çeşitli akademik kaynaklardan, hükümetlerin ve kar amacı gütmeyen kuruluşların verilerinden derlenmiştir
<br style="clear:both" />
Kaynak : Wikipedia
|