Arıburnu Cephesi 6 Ağustos 1915 Tarihine Kadarki Durum

6 Ağustos 1915 tarihine kadarki durum
Çıkarmanın ilk günü Osmanlı tarafının gösterdiği direnç, Anzak Kolordusu'nun tüm savaş planının değiştirilmesine yol açmıştır Anzak Kolordusu'nun görevi artık ileri harekat değil, bulunduğu mevzileri tutmak, elden geldiğince fazla Osmanlı birliğini bu cepheye bağlı tutmaktır
Çıkarmanın ikinci ve üçüncü günleri Anzak askerleri mevzileri düzenlemek, gedikleri kapatarak mevzilerin kesintisizliği yönünde girişimlerde bulundular Yarbay Mustafa Kemal, cephe hattında genel bir taarruz başlattıysa da Birleşik Donanmanın ateşiyle bu girişim başarısız oldu Ancak karşı taarruz sonucunda Osmanlı siperleri, Anzak siperleriyle neredeyse burun buruna gelmiştir Bazı bölgelerde siperler arasındaki mesafe 8-10 metre kadardır Askeri teoride taarruzun düşman hatlarına bu denli yaklaşabilmesi, muharebenin kazanılmış olmasını gerektirir Ne var ki Anzak birliklerinin çekileceği bir alan yoktur, arkaları denizdir Sonuçta Anzak Kolordusu'nun asker ve subayları paniğe kapımamış, mevzilerini cesaretle savunmuşlardır
İlk üç günün muharebeleri sonunda Anzak birlikleri mevcutlarının dörtte birini kaybetmişlerdir Yarbay Mustafa Kemal'in kuvvetlerinin kaybı da ağırdır 27 Nisan gecesi emrine intikal eden iki bölük de ertesi sabah Birinci Kirte Muharebesi'ni takviye için Seddülbahir Cephesi'ne kaydırılmıştı
Ancak Anzak Kolordusu 29 Nisan günü dört tabur kuvvetinde bir takviye almıştır Anzak cephesi için ciddi tehlike oluşturan Cesaret Tepe'deki Osmanlı mevzilerine karşı yapılan taarruzlar başarılı olmadı
1 Mayıs Osmanlı taarruzu
Birinci Kirte Muharebesi'nın ardından her iki taraf da cepheyi hızla takviye etmekteydiler 1 Mayıs'ta beş Osmanlı tümeni de cephelere ulaşmıştı İstanbul'dan gönderilen 15 ve 16 Tümenler de yoldaydılar İngiliz Savaş Bakanı Lord Kitchener de Mısır'daki 42 İngiliz Tümeni ile Gurkalardan oluşan bir Hint Tugayının Çanakkale Cephesine hareket etmesi emrini vermiştir Fransa'dan da bir tümen yola çıkmak için hazırlanmaktadır
Mareşal Liman von Sanders her iki cephede de (Arıburnu Cephesi ve Seddülbahir Cephesi) taarruza geçmeyi planlamaktadır Bu amaçla Anadolu yakasından ve Saros bölgesinden kaydırılan birlikleri her iki cepheye denk olarak sevk etmiştir Yarbay Mustafa Kemal Bey'in komutasında kendi 19 Tümeninden başka Saros bölgesinden intikal eden 5 Tümen olmak üzere toplam 18 bin kişilik bir kuvvet oluşmuştu
Arıburnu Cephesi'nde ilk Osmanlı taarruzu 1 Mayıs 1915 günü sabahı saat 05:15 de 15 dklık bir hazırlık ateşi ile başladı Yoğun makineli tüfek ateşi altında taarruzun hızı öğleye doğru düştü Yedekte tutulan kuvvetlerin savaşa sürülmesine karşın Anzak cephesi yarılamamıştır Osmanlı tarafı akşam saatlerinde taarruzu yenilediyse de sonuç alamadı Ertesi gün yani 2 Mayıs 1915 günü Anzak karşı taarruzu, Kılıçbayır'daki Osmanlı mevzilerinin ele geçirilmesini amaçlamaktadır Anzak tabularının düzensiz ilerleyişi Osmanlı mevzilerinin işine yaradı İlerleyen taburları yan taraflarından ateş altına aldılar Bir Anzak taburunun Cesaret Tepe yönünde giriştiği iki taarruz da püskürtüldü Öğleden sonraki saatlerde cepheyi bir kanattan diğer kanada süpüren Osmanlı karşı taarruzlarıyla tüm Anzak birlikleri taarruz çıkış hatlarına döndüler
Anzak Suvla ve Kabatepe taarruzu
Osmanlı taarruzunu izleyen iki gün, Anzak Kolordusu Komutanı General William Birdwood, cephenin her iki ucunda sınırlı iki operasyona girişimiştir Çıkarma sahiline yönelen Osmanlı topçu ateşinin isabetliliği, cephenin güney tarafındaki Kabatepe ve kuzeyindeki Kemikli Burnu sırtlarındaki Osmanlı topçu gözetleme postalarından kaynaklanmaktadır 3 Mayıs 1915 sabahı gün ağarmadan bir muhripten Kemikli Burnu sahillerine çıkan küçük bir Anzak müfresesi buradaki telefon ve hatları imha etmiştir 4 Mayıs 1915 günü ise yüz Anzak askerinden oluşan bir başka müfreze Kabatepe'nin güney tarafındaki kumsala çıkartılmıştır Osmanlı tarafının açtığı ateş nedeniyle bu müfreze ilerleme şansı bulamadı Kabatepe'nin yamaçları boyunca sahilden kuzey yönünde ilerleyerek çıkarma sahiline ulaşılmaya karar verildi Ancak yaralıların taşınmasına olanak yoktu Yaralıları taşımak için sahile yaklaşan filikalar da başta yoğun bir ateş altına alındı Ancak filikalarda sadece sağlık personeli olduğunu gören Osmanlı tarafı derhal ateşi kestiler ve yaralılar tahliye edilene kadar da bu bölgede kısa bir ateşkes yaşandı Anzaklar daha sonra geri alındılar Altı ölü, on altı yaralıyla harekat başarısız olmuştu Savaşın sonuna kadar Anzaklar tarafından Kabatepe'ye karşı bir akın düzenlenmemiştir
19 Mayıs Osmanlı taarruzu
Padişaha vekaleten Osmanlı İmparatorluğu Orduları Başkomutanlığı'nı da üstlenmiş olan Enver Paşa, (aynı zamanda Genel Kurmay Başkanı ve Savaş Bakanı'dır) 11 Mayıs 1915 günü Mareşal Liman Von Sanders'i karargahında ziyaret etmiştir Enver Paşa, İstanbul'dan yola çıkmış olan, Kurmay Yarbay Hasan (Askeri) Bey komutasındaki 2 Tümen'i de Kuzey Grubu Komutanı Esat Paşa'nın emrine vermiş ve Arıburnu Cephesi'nde derhal taarruz edilerek düşmanın denize dökülmesi emretmiştir
Birleşik Donanmanın ateşinden kaçınabilmek için ve daha da önemlisi baskın tarzı olabilmesi için taarruz 19 Mayıs 1915 sabahı değil, sabaha karşı 03:30'da başlatılacaktır Anzak Kolordusu cephesine dört koldan saldırı öngörülmüştür Kuzeyden itibaren Kurmay Yarbay Mustafa Kemal Bey'in 19 Tümeni, Albay Hasan Basri (Somel) Bey'in 5 Tümen, Kurmay Yarbay Hasan (Askeri) Bey komutasındaki 2 Tümen ve Albay Rüştü (Sakarya) Bey komutasındaki 16 Tümen taarruza katılacaktır
Çıkatma günü olan 25 Nisan 1915 gecesi, sahili tahliye etme önerisinin General Sır Ian Hamilton tarafından rededilmesi sonrasında Yeni Zelandalı ve Avustralyalı askerler, mevzilerini tahkim etme zamanı bulmuşlardı Yeterince derin kazılan siperler ve bağlantı hatları, binlerce kum torbasıyla desteklenmiş, sık aralıklarla makineli tüfek yuvaları oluşturulmuştu
19 Mayıs 1915 sabahı 03:30'da başlayan Osmanlı taarruzu, Anzak makineli tüfekleri ve sahili projektörlerle aydınlatan Birleşik Donanma'nın topçu ateşiyle etkisiz olmuştur
Mayıs ayı sonlarında Anzak mevzileri sağlamlaştırılmıştır Osmanlı tarafı da Anzak çıkarma bölgesini derinlemesine bir siperler ağıyla kuşattılar Bu aşamadan itibaren cephe kilitlenmiştir Osmanlı açısından makineli tüfek yuvaları ve donanmanın örtü ateşi nedeniyle taarruz etmek neredeyse olanaksızdır Müttefiklerin bol topçu cephanesine karşın Osmanlı Ordusu'nun, Çanakkale Savaşı'nın bütününde yeterli topçu cephanesi olmamıştır Bu yüzden etkili bir hazırlık topçu ateşi de yapılamıyordu Anzak tarafının ise, Osmanlı askerinin hakim sırtlara yerleşmiş olması dolayısıyla başarılı bir taarruz olanağı yoktur

Kaynak : Wikipedia