Nisa Suresi 125. Ayeti Nasıl Anlamalıyız.

Kur’an ayetlerinin bizlere neler anlattığını,doğru anlamak istiyorsak, Kur’an ın diğer ayetlerinden mutlaka faydalanmalıyız,istifade etmeliyiz Çünkü Kur’an kendisini anlatan, açıklayan, eşi benzeriolmayan, bir rehberdir Ayetleri gereği gibi anlamak için, yine Kur’an adanışmalıyız Bunu bizlere hatırlatmak içinde Allah, biz her şeyden niceörnekleri, değişik ifadelerle verdik ki anlayasınız der bizlere

Bugün sizleri, Nisa suresi 125 ayetüzerinde düşünmeye davet etmek istiyorum Önce ayeti yazalım

Nisa 125: İyilik yaparak kendisiniAllah'a teslim eden ve İbrahim'in dinine dosdoğru olarak tâbi olan kimseden, dinbakımından daha iyi kim olabilir? Allah, İbrahim'i dost(HALİL) edinmişti

Yukarıdakiayette Rabbim bizlere, iyilik yaparak kendisini Allah a teslim eden ve İbrahimdinine tabi olanların, kurtuluşa ereceğinden bahsediliyor Ayetin en sonkısmında ise, Allah İbrahim peygamberimize layık gördüğü, HALİL sıfatıylabizlere ne anlatmak istiyor, burası çok önemli Ayetin orijinal Arapçasında,dost diye çevrilmiş kelime HALİL olarak geçer

Şimdideaşağıdaki ayete bakalım
Ali imran 68: Doğrusu onların İbrahim'e enyakın olanı, ona uyanlar, şu Peygamber ve iman edenlerdir Allah damüminlerin dostudur(Velisidir)

Yukarıdakiayetin son cümlesinde de, Allah müminlerin dostudur diye çevrilmişFakat orijinaline baktığımızda Veli olarak geçer Yani bu durumda Nisa suresi125 ayette geçen Allah İbrahim i dost edinmişti cümlesindeki HALİL kelimesiile Ali imran 68 ayette geçen VELİ sözcüğü aynı anlamda çevrilmiş Bu durumdaaynı anlamı verdiğini söylememiz doğru olmaz Burada geçen Halil sözcüğünün,bir farklı anlamı olmalı değil mi sizce de?

Allahmüminlerin dostudur yani velisidir, bunda hiç şüphe yok Bakın Allah Maidesuresi 55 ayetinde ne diyordu

(Sizin dostunuz (veliniz) ancak Allah'tır, Resulüdür, imanedenlerdir; onlar ki Allah'ın emirlerine boyun eğerek namazı kılar, zekâtıverirler)

Demekki İbrahim peygamberimize uyanlar, ona yakın olanlar Allah dostu olarak kabul ediliyorBakın anlamı çok daha farklı, ama buradakullanılan orijinal kelime VELİ

Nisa125 ayette de aslında, Ali imran 68 ayette olduğu gibi, kendisini Allah ateslim eden, İbrahim dinine teslim olanlardan bahsediyor Buradan daanlaşılıyor ki, İbrahim in dinine tabi olanların, hepsini Allah dostu yanionların velisi, koruyucusu Allah olduğu anlatılıyor

Peki,Nisa 125 ayetin en son cümlesinde geçen ve orijinalinde HALİLolarak belirtilen kelime ne anlama geliyor Eğer buradaki kelimede, daha öncebelirttiğimiz DOST anlamındaysa, diğer ayetlerde geçen VELİ kelimesini de nedendost anlamında kullanıyorlar, çeviriyorlar? Burada farklı bir anlamda olduğuçok açık

Halilkelimesinin sözlük anlamına önce bakalım ki, bu kelimeyle ne anlatılmakistendiğini, Kur’an dan daha iyi kavrayabilelim

Sadık, samimi, dost

Yukarıdayazdığım anlamlara geldiğini görüyoruz Demek ki Nisa 125 ayette kullanılanmanasıyla, Ali İmran 68 ayette kullanılan dost, çok farklı anlamlara geldiğianlaşılıyor

Nisasuresi 125 ayette, Allah İbrahim peygamberimize çok özel bir lütuftabulunarak, onu onurlandırmak adına, onun kendisine SADIK, imanında SAMİMİ birkul olduğu, böylece gerçek bir Allah dostu olduğu anlatılıyor Allah Onu sevgisiyle yüceltiyor Zaten Allah iman edenlerin, ben dostuyumvelisiyim demiyor muydu?

Bukonuyu Kur’an ayetlerinden anlamaya devam edelim Bakın aşağıdaki ayetler, Nisasuresi 125 ayette geçen, İbrahim peygamberimize atfen söylenen, Halilkelimesinin anlamını nasıl açıklıyor ve bu kelimenin anlamının tam karşılığı,neler olduğu tek tek nasıl anlatılıyor Böylece İbrahim peygamberimizin, çoközel vasıflarını tek bir kelimede nasıl toplanıyor, onu daha açık anlayacağız

Nahl 120:İbrahim, gerçekten Hakk'ayönelen, Allah'a itaateden bir önder idi; Allah'a ortak koşanlardan değildi

Hud 75: Doğrusu İbrahim, yumuşak huylu, duygulu vegönülden (Allah'a) yönelen biriydi

Meryem 41:Kur'ân'da İbrahim'i an Şüphesiz ki o, sıddık (özü, sözüdoğru) bir peygamberdi

Yukarıdaki ayetler, sanırım İbrahimpeygamberimizin özelliklerini açıklıyor ve Allah’ta özellikle Halil sözcüğüyle,onun özelliğini, niteliklerini, vasıflarını anlatıyor bizlere Allah a itaat eden yanisadık, yumuşak huylu, duygulu, gönülden yani samimi, özü sözü doğru bir insanolduğunu, bunun içinde Allah dostlarının başında geldiği anlatılıyor Aşağıdakiayette bu fikri bakın nasıl destekliyor

Bakara 130:İbrahim'in milletinden, kendinekıyan beyinsizden başka kim yüz çevirir? Bizonu dünyada seçkin birisi yaptık, hiç şüphesiz o, ahrette de iyilerden biridir

Allahelçisine, Halil sözcüğüyle lütufta bulunarak, bu Dünyada iyilerden, seçkin insanlardanyaptığı gibi, ahrette deiyilerden, seçkin insanlardan olacağını söylüyor Kur’an ı bilerek, anlayarak,düşünerek okuyan, Allah ın ahi rette kimlerin yüzlerinin gülen, Rabbin halis, seçkin ve iyi kullarındanolacağını anlayacaktır

ÖrneğinBakara suresi 257 ayette, Allah inananların dostudur, onlarıkaranlıklardan aydınlığa çıkarır der Bu anlamı Veli sözcüğünden, dost olarakçevirirler Yine Ankebut 22 ayette,sizinAllah’tan başka ne bir dostunuz, ne de bir yardımcınız vardır diye geçer, amayine Veli sözcüğü kullanılır Enam suresi 14 ayette de, yine Veli sözcüğükullanılarak, Allah'tan başka dost mu tutayım diye zikredilir Yine Tevbesuresi 116 ayetinde VELİ sözcüğünü kullanarak, Sizin için Allah’tan başka nebir dost, ne de bir yardımcı vardır diye ayetinde bizleri uyarır Tüm buayetlerden de anlaşılacağı gibi, Veli ve Halil kelimelerine verilen anlam vemana birbirinden çok daha farklı olduğu anlaşılıyor

Tümbu ayetlerden sonra, Nisa suresi 125 ayette, Allah İbrahim i dost edinmişti şekliyleçevrilen ayetten ne anlamamız gerektiği, sanırım daha iyi anlaşılmıştırİbrahim peygamberimiz, Allah ın sadık, samimi, içten, vicdanlı, özü sözü birkuluydu Onun yeri Rahman katında çok özel ve müstesnaydı

Tümbu bilgilerden sonra, İbrahim peygamberimizi Yaratanla, onun yüceliği ilebağdaşmayan beşeri anlamda dost, arkadaş yakıştırması yapmak büyük yanlış olurdüşüncesindeyim Hz İbrahim Allah ınsevgili, sadık, seçkin bir kuluydu Allah dostuydu, dikkat ediniz bu tabirKur’an da, gerçek anlamda tüm iman edenler için geçer Allah ben Müminlerin dostuyum diyorsa,İbrahim peygamberimizin de bu dostlar içinde, çok özel müstesna bir yeri olduğuaçıktır

Allahtek bir ilahtır, onun ne eşi vardır nede evlat edinmiştir O yalnızlık çekmez,uyumaz, uyuklamaz, yalnız ondan yardım istenir, yalnız ona ibadet edilir Rabbinbu vasıflarını göz önünde bulundurduğumuzda, elbette yarattığı kullarındanbizim beşeri anlayışımızda dost, arkadaşta edinmez Bu bilinçle Nisa suresi125 ayeti anlamaya çalışırsak, sanırım ayeti daha doğru anlamış oluruz

SaygılarımlaHaluk GÜMÜŞTABAK