Heliopolis (Güneş Kenti,Annu)

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

Güneş Kenti, Annu
Türkçe
Eski Mısır'ın, tanrısı Ra olan "güneş kenti"

[1] Heliopolis (Grekçe: "Hλίου πόλις" ya da "Hλίουπόλις"), aynı zamanda 13 Aşağı Mısır Şehir Devletinin başkentliğini de yapmış Mısır'ın en eski şehirlerinden biridir

[2]

Heliopolis'in Eski Mısır'daki adı, "Annu/on" idi ve bu adı, Grekçe "Güneş'in kenti" anlamına geldiği için almıştır

[1] Kent, Kahire'nin 10 kilometre kadar kuzey doğusundadır

Romalılar, buradaki dikilitaşları Roma'ya getirmişlerdir

Bugün, eski Mısır şehrinden yalnız bir dikilitaş kalmıştır

[3]

İsmi aynı zamanda Kahire'de bulunan bir günümüz mahallesi ne de işaret etmektedir

Bilindik ismiyle مصر الجديدة Masr al-gidīdah (literatürde "Yeni Mısır")

Antik Şehir Nil'in 5 mil kadar güneyinde, عين شمس Ayn Şems deltasının kuzey ucunda bulunmaktaydı

Antik zamanda güneşe tapınmanın bir anlamda başkenti idi

Bu nedenle Grekçe de "Güneşin Şehri" olarak geçmektedir

[2] Hermopolis gibi Yunanca adıyla bütünleşen bu yer, Mısır dilinde "ise iunu, per aat" (büyük ev), ve "per atum" (Atum'un evi) gibi isimlerle anılır

[4] Zamanının en zengin şehirlerinden biri olan Heliopolis`in diğer bir adi da konaklar şehridir

Zamanında cerrah ve mumyacıları yetiştiren okulları ile ünlü olan kent, Amon Ra tapınağı'yla da tanınır

Heliopolis, Kahire yakınlarındadır ve tanrı Helios tarafından kurulmuştur

Bu kentin bir özelliği de zeytin ağaçları ile dolu olup, antik cağlardan beri zeytinyağı üretilmesi,Abraham (Hz İbrahim)'ın da bu şehirde yaşamış olması ve Hz Musa'nın bu şehirde eğitim görmüş olmasıdır

Yaradılış efsanelerinde -Heliopolis için- tek tanrı olan Ra'nın dünyayı ve tanrıları yaratması anlatılır

[1]

Heliopolis, ayrıca önemli bir dinî merkezdir ve antik Mısır'daki en önemli mitlerin kökeninin geldiği yerlerden biridir

"Ennead"; yani "dokuzlu" diye bilinen Mısır panteonunun en önemli isimleri de burada hüküm sürer

Dokuzlu, bir aile olarak karşımıza çıkar: Baş Tanrı; Yaratıcı Atum, çocukları Shu ve Tefnout, torunları Geb, Nut ve onların çocukları Osiris, İsis, Seth, ve Nephthys

Bu figürlerden yaratılış destanları, kutsal üçlü mitleri, iyi ve kötünün savaşını anlatan Osiris-Seth hikayeleri ortaya çıkmıştır

Bu mitler, halkın inanışında daima önemli bir yer tutmuş ve çevresindeki kültürleri de etkilemiştir

Zamanla Osiris - Seth savaşı ve Kutsal Üçlü'yü (Horus - İsis - Osiris) anlatan mitler, değişikliğe uğradı ve şahin başlı Horus, daha ön plana çıktı

Öncelikle politik, sonra da dini bütünleşme düşünceleriyle antik Mısır'ın en önemli figürlerinden Ra ile Horus birleştirilerek "Ra-Harakhiti" diye karma bir kült yaratıldı

Güneş'le özdeşleştirilen Ra ile bütünleşen bu kent, Yunan etkisinin başlamasıyla Güneş Tanrısı Helios ile denk tutuldu ve kentin adı da Güneşin (Helios'un) şehri manasına gelen Heliopolis oldu

Tek tanrı inancına sahip firavun Akhenaton zamanında ise şehir, Aton'a adandı

Aton'un da sembolü, tıpkı Ra gibi güneş kursuydu

[4]

08-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Heliopolis (Güneş Kenti,Annu) Güneş Kenti, Annu Türkçe Eski Mısır'ın, tanrısı Ra olan "güneş kenti" [1] Heliopolis (Grekçe: "Hλίου πόλις" ya da "Hλίουπόλις"), aynı zamanda 13 Aşağı Mısır Şehir Devletinin başkentliğini de yapmış Mısır'ın en eski şehirlerinden biridir[2] Heliopolis'in Eski Mısır'daki adı, "Annu/on" idi ve bu adı, Grekçe "Güneş'in kenti" anlamına geldiği için almıştır [1] Kent, Kahire'nin 10 kilometre kadar kuzey doğusundadır Romalılar, buradaki dikilitaşları Roma'ya getirmişlerdir Bugün, eski Mısır şehrinden yalnız bir dikilitaş kalmıştır[3] İsmi aynı zamanda Kahire'de bulunan bir günümüz mahallesi ne de işaret etmektedir Bilindik ismiyle مصر الجديدة Masr al-gidīdah (literatürde "Yeni Mısır") Antik Şehir Nil'in 5 mil kadar güneyinde, عين شمس Ayn Şems deltasının kuzey ucunda bulunmaktaydı Antik zamanda güneşe tapınmanın bir anlamda başkenti idi Bu nedenle Grekçe de "Güneşin Şehri" olarak geçmektedir[2] Hermopolis gibi Yunanca adıyla bütünleşen bu yer, Mısır dilinde "ise iunu, per aat" (büyük ev), ve "per atum" (Atum'un evi) gibi isimlerle anılır[4] Zamanının en zengin şehirlerinden biri olan Heliopolis`in diğer bir adi da konaklar şehridir Zamanında cerrah ve mumyacıları yetiştiren okulları ile ünlü olan kent, Amon Ra tapınağı'yla da tanınır Heliopolis, Kahire yakınlarındadır ve tanrı Helios tarafından kurulmuştur Bu kentin bir özelliği de zeytin ağaçları ile dolu olup, antik cağlardan beri zeytinyağı üretilmesi,Abraham (Hz İbrahim)'ın da bu şehirde yaşamış olması ve Hz Musa'nın bu şehirde eğitim görmüş olmasıdır Yaradılış efsanelerinde -Heliopolis için- tek tanrı olan Ra'nın dünyayı ve tanrıları yaratması anlatılır [1] Heliopolis, ayrıca önemli bir dinî merkezdir ve antik Mısır'daki en önemli mitlerin kökeninin geldiği yerlerden biridir "Ennead"; yani "dokuzlu" diye bilinen Mısır panteonunun en önemli isimleri de burada hüküm sürer Dokuzlu, bir aile olarak karşımıza çıkar: Baş Tanrı; Yaratıcı Atum, çocukları Shu ve Tefnout, torunları Geb, Nut ve onların çocukları Osiris, İsis, Seth, ve Nephthys Bu figürlerden yaratılış destanları, kutsal üçlü mitleri, iyi ve kötünün savaşını anlatan Osiris-Seth hikayeleri ortaya çıkmıştır Bu mitler, halkın inanışında daima önemli bir yer tutmuş ve çevresindeki kültürleri de etkilemiştir Zamanla Osiris - Seth savaşı ve Kutsal Üçlü'yü (Horus - İsis - Osiris) anlatan mitler, değişikliğe uğradı ve şahin başlı Horus, daha ön plana çıktı Öncelikle politik, sonra da dini bütünleşme düşünceleriyle antik Mısır'ın en önemli figürlerinden Ra ile Horus birleştirilerek "Ra-Harakhiti" diye karma bir kült yaratıldı Güneş'le özdeşleştirilen Ra ile bütünleşen bu kent, Yunan etkisinin başlamasıyla Güneş Tanrısı Helios ile denk tutuldu ve kentin adı da Güneşin (Helios'un) şehri manasına gelen Heliopolis oldu Tek tanrı inancına sahip firavun Akhenaton zamanında ise şehir, Aton'a adandı Aton'un da sembolü, tıpkı Ra gibi güneş kursuydu [4]