Çarpma İşleminde Bazı Pratik Teknikler |
08-20-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Çarpma İşleminde Bazı Pratik Tekniklerİki Basamaklı Sayıların Karesi Birler Basamağı 5 olan Saıların Karesi Örnek 1: 35² = 1225 Bu işlemi basit bir yöntem ile 2 saniye içinde gerçekleştirmeniz mümkündür Tek yapmanız gereken 5'in karesini alıp, sona yazmak; 35² = 25 Ve ardından onlar hanesindeki rakamı, kendisinden bir büyüğü ile çarpıp, başa eklemektir 3 x 4 = 12 35² = 1225 Örnek 2: 75² = ? Önce 5 rakamının karesini alıyor ve son iki haneye yazıyoruz: 75² = 25 Daha sonra 7 rakamını kendinden bir büyük rakam ile çarpıyor ve başa ekliyoruz 7x8 = 56 75²= 5625 Örnek : 34² = 1156 34'ü kendine en yakın sonu beş ile biten sayıya yuvarlayacak ve onun karesinden yola çıkarak sonuca ulaşacağız Yani; bu işlemi yapmak için yine 35'in karesinden faydalanacağız 35² = 1225 Daha sonra 35 ile 34'ü toplayıp, bu sayıdan çıkaracağız 35 + 34 = 69 1225 - 69 = 1156 Çıkarma yapmamızın nedeni, 34'ü 35 tamamlayarak sahip olduğundan daha fazla bir değere ulaştırdık İşlemin sonunda bu fazlalığı geri almak durumundayız Örnek : 74² = ? Kendine en yakın sonu beş ile biten iki haneli rakam 75'dir 75² = 5625 75 ile kendisini toplayıp, bu rakamdan çıkaracağız 75+ 74 = 149 5625 - 149 = 5476 Örnek : 36² = 1296 36'yı kendine en yakın sonu beş ile biten sayıya yuvarlayacak ve onun karesinden yola çıkarak sonuca ulaşacağız Bir kez daha bu işlemi yapmak için yine 35'in karesinden faydalanacağız 35² = 1225 Daha sonra 35 ile 36'yı toplayıp, bu sayıya ekleyeceğiz 35 + 36 = 71 1225 + 71 = 1296 Toplama yapmamızın nedeni, 36'yı 35'e düşürerek sahip olduğu değeri azalttık İşlemin sonunda ekleyerek, bunu ona geri iade etmeliyiz Örnek : 76² = ? Kendine en yakın sonu beş ile biten iki haneli rakam 75'dir 75² = 5625 75 ile kendisini toplayıp, bu rakama ekleyeceğiz 75+ 76 = 151 5625 + 151 = 5776 Birler Hanesi " 9" Olan İki Basamaklı Sayıların Karesi Örnek : 39² = 1521 39'u kendine en yakın sonu sıfır ile biten sayıya yuvarlayacak ve onun karesinden yola çıkarak sonuca ulaşacağız Yani; bu işlemi yapmak için yine 40'ın karesinden faydalanacağız 40² = 1600 Daha sonra 40 ile 39'u toplayıp, bu sayıdan çıkaracağız 40 + 39 = 79 1600 - 79 = 1521 Çıkarma yapmamızın nedeni, 39'u 40'a tamamlayarak sahip olduğundan daha fazla bir değere ulaştırdık İşlemin sonunda bu fazlalığı geri almak durumundayız Birler Hanesi " 1" Olan İki Basamaklı Sayıların Karesi Örnek : 41² = 1681 41'i kendine en yakın sonu sıfır ile biten sayıya yuvarlayacak ve onun karesinden yola çıkarak sonuca ulaşacağız Bir kez daha bu işlemi yapmak için yine 40'ın karesinden faydalanacağız 40² = 1600 Daha sonra 40 ile 41'i toplayıp, bu sayıya ekleyeceğiz 40 + 41 = 81 1600 + 81 = 1681 Toplama yapmamızın nedeni, 41'i 40'a düşürerek sahip olduğu değeri azalttık İşlemin sonunda ekleyerek, bunu ona geri iade etmeliyiz İki Basamaklı Çift Sayıların 5 ile Çarpımı Örnek : 84 x 5 = 420 Bu işlemin en kısa yolu 5 ile çarpılacak rakamı ikiye bölüp, sonuna sıfır eklemektir 84/2 = 42 84 x 5 = 420 İki Basamaklı Tek Sayıların 5 ile Çarpımı Örnek : 57 x 5 = 285 Verilen sayı bir eksiltilir Çıkan sonuç ikiye bölünür ve sonuna 5 rakamı eklenir 57 - 1 = 56 Başka Örnekler; 859 x 5 = ? 859 - 1 = 858 858/2 = 429 Son olarak, bu sayının sonuna beş rakamını koyarız 859 x 5 = 4295 NOT: Dört ve üzeri basamaklı sayılarda da bu yöntem aynı şekilde uygulanmaktadır 5243 x 5 = ? 5243 - 1 = 5242 5242 / 2 = 2621 Sonuç: 26215 12658 x 5 = ? 12658/ 2 = 6329 Sonuç: 63290 Bir Sayının 9 ile Çarpımı Bir sayının 9 ile çarpımını hızlı olarak bulmak için o sayıyı 10 ile çarpar, çıkan sonuçtan kendisini çıkartırız 93 x 10 = 930 930 - 93 = 837 459'u 10 ile çarparız 459 x 10 = 4590 Bu rakamdan, 459'u çıkarırız 4590 - 459 = 4132 iki Basamaklı Bir Sayının "11" ile Çarpımı iki basamakli bir sayının 11 ile çarpım sonucu; kendi rakamlarının toplanıp, ortasına yazılmasıyla bulunur Örnek : 54 x 11 = 594 5 + 4 = 9 54 x 11 = 5 9 4 Peki ortaya yazacağımız toplam 9 dan büyükse? Ör: 86 x 11 = ? Önce 8 ile 6'yı toplarız 8 + 6 = 14 Çıkan sonuç, iki basamaklı olduğu için; 4 rakamını ortaya koyar, 1 rakamını da çarpılan sayının onlar hanesine ekleriz 8 + 6 = 1 4 86 x 11 = 8 6 Sonuç: 946 MAKAS ÇARPIMI YÖNTEMİ 34 x 78 = ? 1 Adım: Her iki sayının birler basamağı çarpılır 4 x 8 = 32 2 Adım: Sayıların rakamları çapraz olarak çarpılır 3 x 8 = 24 4 x 7 = 28 3 Adım: 2 adımda bulunan sayılar birbirleri ile toplanır 24 + 28 = 52 4 Adım: Her iki sayının onlar basamağı çarpılır 3 x 7 = 21 Şimdi elimizde sırası ile; 1) 32 2) 52 3) 21 sayıları var * Birinci sayının son hanesi işlem sonucun son hanesidir (2) * Elimizde kalan 3'ü bir sonraki rakama ekleriz: 52 + 3 = 55 * Bu sayının son hanesi işlem sonucunun onlar basamağıdır (5) * Elimizde kalan 5 rakamını da son sayıya ekleriz ve bu sayı da işlemin yüzler ve binler hanesidir ( 21 + 5 = 26) Birleştirdiğimiz zaman sonuç: 2652'dir Dikkat: Bu yöntem size ilk başta karmaşık görünebilir Ama aslında son derece pratik ve işlem hatalarını en aza indirgeyen bir yöntemdir Uzun ve karmaşık görünmesinin tek nedeni, tam olarak öğrenebilmeniz için, aslında zihinden yapacağınız pek çok basit işlemin detaylarıyla yazılmış ve açıklanmış olmasıdır 43 x 89 = ? 3 x 9 = 27 (4x9) + ( 3x8) = 60 4 x 8 = 32 Sonuç: 3827 wwwspatyomcom |
|