Mısır Mitolojisinde Önemli Tanrılar

1)RA


Ra,Mısır mitolojisinde güneş tanrısıdırKutsal merkezi Heliopolis'dirGenellikle başında bir disk bulunan şahin kafalı insan biçiminde canlandırılmıştırEski tanrı Atum'la bir tutularak,IV sülale döneminde devlet tanrısı olmuştur
Kefren'den başlayarak firavunlar,onun soyundan geldiklerini ilan etmişlerdir
Ra daha sonra Horus'u da kapsamış ve Ra-Horakhty (ya da Ra-Horus) ismini almıştır
Güneş Ra'nın sembolüdür; tüm vücudunu ya da gözünü temsil eder Ra'nın sembolleri güneş sembolleridir, Phoenix'e benzer bir özelliği vardır; her sabah ateşlerin içinden tekrar doğar


2)SETH


Aşağı (kuzey) Mısır kralı kabul edilirBir eşeği anımsatan kırmızı saçlı ve büyük kulaklı bir hayali hayvan olarak temsil edilirÇöl ve fırtınalar ile beraber düşünülürYunanlılar, bu tanrıyı Typhon olarak görürler
Uzun yıllar, Seth, aşağı Mısır'ın,Horus da yukarı Mısır'ın simgesiydiİki ülke birleştikten sonra,Seth ve Horus beraber taç giymiş firavunlar olarak gösterildilerFakat yukarı Mısır,aşağı Mısırı fethettikten sonra,güneyin firavunları sıklıkla Horus'un (yukarı Mısır'ın tanrısı) şeytani düşmanı Seth olarak portrelendiler
Seth, Osiris'in erkek kardeşidirİsis, Osiris'in karısıdır,oğulları,Anubis ve Horus'turSeth'in hiç çocuğu yoktur,çorak çöller onun için onunla anılırHorus ile savaşları boyunca, tanrıça Neith,Horus'a taht,Seth'e ise Astarte ve Asat tanrıçalarını veren bir anlaşma önerdi
Seth,erkek kardeşi Osiris'i öldürmesi ile ünlüdür,aynı zamanda onun oğlu Horus'u da öldürmeye teşebbüs etmiştirHorus,yaşamış,babasının ölümünün intikamını almış ve Seth'i sonsuza kadar çöle sürgüne yollamıştırSeth'in sürgüne gönderilme kararı Re tarafından yönetilen tanrılar konseyinde alınmıştırTanrıların çoğu Horus ve onun annesi İsis'in,Osiris'ten gelen Mısır tacının mirasçısının Horus olduğu iddiasını desteklerken,Ra bu fikre katılmamıştırO,Horus'un böyle güçlü bir pozisyon için çok genç olduğuna inanıyorduBöylece,duruşma kimse yenişemeden uzun yıllar sürdüİsis'in bir kurnazlığı davanın kapanmasına neden oldu
Büyü kullanarak,İsis kendini çok güzel bir genç kadına çevirdiSeth,O'nu gözlerinden yaş akarken gördü ve sorunun ne olduğunu sorduİsis,kendi ve Horus'un durumuna benzetmeden bir hikaye anlattıBuna göre şeytani bir adam onun kocasını öldürmüş,ailesini sürülerini çalmayı denemiştiSeth,bu kötü duruma çok kızar, bu şeytani adamı yok ederek aile mülkerinin genç kadının oğluna geçmesi için ısrar ederKendi kelimeleri ile kendi yaptıklarını ayıplar ve Mısır tacını kaybeder
Seth, her zaman tamamıyla şeytani bir figür olmamıştırOnun yer altına yaptığı karanlık yolculuk boyunca,Horus ile kavgasında,O'nu hamisi olan Ra'nın mavnasında olan güneşi korumuşturYılan şeklindeki canavar,Apep ile kavga etmiştirAyrıca,19 hanedan döneminde kısa bir süre çölün güçlerini sakinleştiren tanrı olarak,Seth'e duyulan saygı büyümüştürBir çok firavun,o dönemde Seth'in isminden türeme örneğin ''Seti'' gibi isimleri kendilerine isim olarak seçmişlerdir

3)İSİS


İsis, Osiris'in (aynı zamanda kocasıdır),Nephthys ve Set'in kardeşidir,Nut ve Geb'in kızları ve çocuk Horus'un annesidirBazı kaynaklara göre Anubis de İsis ile Osiris'in oğludur
Bir çift boynuzun arasında güneş diski bulunan akbaba şeklinde bir şapka giymiş kadın olarak gösterilirÇok seyrek olarak,bir çift koç boynuzu ya da Ma'at tüyü ile beraber Güney ve Kuzey çift tacını giyerİsis bir tanrıça olarak değil ama kadın olarak ise sıradan saç biçimiyle gösterilir,ancak her zaman alnında bir yılan figürü bulunurdu
Mısır efsanesine göre,İsis kral tanrı Osiris?in kız kardeşi ve karısı,güneş tanrı Horus?un anasıdırKaranlıklar tanrısı Seth,Osiris?i öldürünce,İsis kocasını aramaya çıkar,bulur ve oğluna öcünü aldırtırBereketi,anneliği,tedaviyi,e konomiyi simgelerİsis, büyük bir büyücü ve büyü yeteneklerinin kullanması ile meşhurdur Örneğin, ilk kobrayı, onun zehirli ısırığını kullanarak Ra'ya gizli ismini itiraf ettirmek için yaratmıştır

4)PTAH


Ptah,Eski Mısır'da evreni ve diğer her şeyi yarattığına inanılan tanrıdırEl sanatçılarının,özellikle heykelcilerin koruyucusu sayılırdıYunanlıların demircileri ve zanaatçileri koruyan ateş tanrısı,Hephaistos'la özdeşleştirilmiştirPtah,en başlarda Mısır'ın başkenti olan Memphis'in yerel tanrısıyken,şehrin öneminin artmasıyla kültürü tüm Mısır'a yayılmıştırİnsanlarla Tanrılar arasında aracı olduğuna inanılan Apis'in kutsal ahırı,Ptah'ın tapınağıdırEşi Sekhmet ve oğlu Nefertium ile Memphis üçlüsünü oluştururlar Elleri dışında tüm bedeni sakıca sarılmış,elinde bir asa taşıyan,kafası kazınmış bir insan olarak tasvir edilirMısır'ın en büyük tanrısı olarak bilinir

5)ANUBİS


Anubis,Eski Mısır mitolojisine göre,Nephthys ve Seth'in (bazı efsanelere göre Osiris ve İsis'in) oğludurÇakalların mezarlar etrafında dolaşması nedeniyle çakal başlı Anubis ölümle beraber anılırÖlen Osiris'i mumyaladığı için mumyalama tanrısı olmuşturGörevi tüm ölüleri korumak ve yüceltmektirBu yüzden mumyalamayla görevli kişiler Anubis maskesi takarlarÖlen kişi diğer dünyada yargılanırken Anubis ona yardım ederAnubis diğer dünyada ölülerin koruyucusu ve ölüler kentinin efendisidirAnubis tanrılar arasında en korkutucu olanıdırÖlüleri tekrar hayata döndürme gibi bir özelliği de olduğu sanılmaktadırYüzünde bir çakal ısırığı vardırKutsal mumyalayıcı olarak da bilinir
Anubis'in izi neredeyse tüm mezarlarda görülür
Eski Mısır inancına göre Anubis'in mezarları koruma gücüne sahip olduğu da bilinmektedirBu yüzden mezarların girişine Anubis mezarları korusun diye Anubis heykelleri konulmuştur

6)SEKHMET


Sekhmet eski Mısır mitolojisinde savaş ve yıkımın tanrıçasıdırAslan başlı veya bir aslan olarak tasvir edilirBir zamanlar Bastet'le özdeleştirilirdi
Bir efsaneye göre Sekhmet,Ra'nın emri üzerine Ra'ya eskiden inanıp şimdi inanmayanları tek tek yok edeceğine tüm insan neslini yok etmeye çalışmıştırAma Sekhmet insan kanının tadını öyle sevmiştir ki önüne geleni öldürmüştürRa'nın rahipleri ve müritlerini bileRa çok geç kalmadan Nil Nehri'ni kırmızı bir tozla Nil'e kırmızı rengini verir, ancak bu bir büyüdürSekhmet onu kan zannedip içtiğinde büyü onu eski haline çevirir ve insan neslinin tükenmesine Ra engel olur
Ayrıca Hathor'un ikinci kimliği olduğu sanılır,ölülerin iç organlarını korumada yardım eder,mumyalama işlemlerini organize eder, büyü gücü vardır Hastalıkları iyileştirme gücü olduğundan sargıların tanrıçası olarak da bilinmektedir Büyü gücü ve kötü niyetli insanlara ölüm verdiği için Selket'le de bütünleştirilir

7)HATHOR


Mısır yaratılış mitolojisindeki yaratıcı tanrı Ra?nın kızıdır (Aynı zamanda eşidir de)Hathor aşk tanrıçası olarak da bilinirAyrıca müzik tanrısı olarak düşünürlerHathor aynı zamanda çöl bölgelerinin koruyucusu olarak da gösterilmiştirTeb'de ölüm tanrısıdır ama genel olarak aşk,neşe, dans ve alkol tanrısı olarak kabul edilirHathor,eşi Ra'ya kızıp Mısır'ı terk ederRa hemen O'nu özlediğini anlar,ama Hathor dişi bir aslan'a (Sekhmet'e) dönüşmüştür ve kendisine yaklaşan her insan ve tanrıyı yok ederBu Hathor-Sekhmet tanrıçalarının da özelliğini belirlerDaha sonrasında Thoth,Hathor'a bir şişe iksir hazırlar ve sonra Sekhmet tekrar Hathor'a dönüşürTapınağı Denderah Tapınağı'dır

8)HORUS


Horus,Mısır mitolojisinde şahin başlı gök tanrısıdırİsis ile Osiris'in oğludurFiravunların bazı tasvirlerinde İsis'in kucağında görülebilirBu da firavunların dünya üzerindeki Horus olduğuna inanılmasındandırFiravunlar kendilerini Horus'un yeryüzündeki cisimleşmiş halleri olarak gördükleri için Mısır'ın en önemli tanrılarından biridir
Firavunlar,Horus'un ismini kendi isimlerinden biri olarak alırlardıAynı zamanda Firavunlar Ra'nın takipçisiydiler,bu yüzden Horus aynı zamanda güneşle de ilişkilendirilirdi Horus sembolizmde genellikle,İlâhî Yasalar?ın insanda vicdan tarzında belirmesini simgelerŞahin kafalı Horus?un yırtıcı kuşların keskin bakışıyla tasvir edilmesi, kişinin hiçbir hareketini gözünden kaçırmayan bir ilah oluşunu,yani vicdanın gözünden hiçbir şeyin kaçmayacağını simgeler

9)NEPHTYS


Neftis,Nephthys ya da Nebt-het,Mısır tanrıçalarından biridirOrta Mısır'da tapınılmaya başlanmıştırİsminin manası Evin Hanımı demekti ancak bu bildiğimiz ev değil güneş tanrısı Horus'a bağlı olan gökyüzü kısmı anlamına geliyordu
Eski Mısır'da Geb ve Nut'un kızıydıSeth, Osiris ve İsis'in kız kardeşiydiKötü bir tanrı olan Seth'in karısı olarak da tapınılırdıHer manada İsis'in tersi idiİsis doğum,büyüme ve gelişmeyi temsil ederken,Nephthys ölümü,yok olmayı temsil ediyordu
Osiris'in yeniden doğuş efsanesinde,Osiris'in tarafını tutmuştur

10)OSİRİS


Geb ve Nut'un oğlu,yeraltı dünyasının hakimi,ölümsüz yaşam için diriliş tanrısı,kural koyucu,koruyucu,ölülerin yargıcıdırOsiris, Nut ve Geb?in ilk çocuğuyduSet,Nephthys ve İsis?in kardeşiydi,aynı zamanda,İsis?in kocasıydıHorus,İsis'ten oğluyduBir hikâyeye göre Nephthys,İsis gibi davranarak,Osiris?i baştan çıkarmış ve Anubis?i doğurmuştur Osiris adı eski Yunanlılar'ın verdiği bir addırEfsaneye göre,Osiris,İsis'e aşıktırYani İsis hem Osirisin eşi hem kardeşidirOsiris tahta geçtikten sonra ilk yaptığı işlerden biri, ilkel bir hayat süren Mısır?lıları uygarlaştırmak olmuşturOsiris onlara ilk tarım araçlarını yapmayı,toprağı kullanmayı buğdayı ve üzümü yetiştirmeyi,ekmek,şarap ve bira yapmayı öğretmiştirdüzenleyen de Osiris?tirAyrıca ilkel Mısır?lılara ilk defa tapınak inşa etmeyi ve tanrılara tapmayı öğreten ve dini törenleri düzenleyen de Osiris?tirOsiris hep sivri külah başlığıyla,vücudu ya sargılıdır ya da balık pullarıyla kaplıdırElleri göğüste çapraz vaziyettedir ve bir kamçı ile bir asa tutar, bazen bir de baston tutarayakları bitişik olarak tasvir edilir

11)THOTH


Thoth,Mısırlıların inancına göre,Ay,zaman,bilgelik ve yazı tanrısıdırİbiş kuşu başıyla tasvir edilirHiyerogliflerin ve simyanın onun insanlığa armağanı olduğu söylenirEşi Maat'tırThoth'un sekiz çocuğundan en önemlisi Amun'durHiyeroglifi icat ettiğine inanılırThoth eski Mısır'ın kâtibi idi ve aynı zamanda mumyalama törenlerinde kalbin teraziye koyuluşu sırasında olan biteni yazıya geçirirdiMısır inancında en bilge tanrıdır

12)BAST


Bast,Mısır mitolojisindeki tanrıçalardan biridirAşağı Mısır'ın koruyucu tanrıçasıydı ve vahşi bir aslan olarak betimlenirdiEv kedileriyle özdeşleştirilmesi ve bu şekilde betimlenmesi,MÖ 1000 yılında başlamıştırGenellikle birlikte anıldığı aslan başlı tanrıça Sekhmet'in olumlu yansımasıdırKedi olarak da betimlenmiştirBast'ın sözlük anlamının merhem şişesinin kadını olması sebebiyle zamanla bir tür koku tanrıçası olmuşturBuradan hareketle Anubis mumyalama tanrısı olduğunda,merhem tanrıçası olan Bast,onun karısı olarak addedilmiştir
Kutsal hayvanı babun ve ibiş kuşudurBu hayvanların birçok mumyası bulunmuştur

Alıntıdır