Jeostatik Yörünge

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

Jeostatik yörünge ya da Yer istasyonel yörünge, Dünya’nın çevresinde Dünya ile aynı dönme süresine sahip ve yerden bakılınca uzayda konumu sabit olan yapay uyduiçin hesaplanan yörüngeEğikliği sıfır olan dairesel Yer eşzamanlı yörüngelerdir

Bu yörüngede yer alan bir cisim, yerdeki sabit bir gözlemciye gökyüzündeki sabit bir nokta şeklinde görülecektir

Amacı :

Günümüz teknolojisinde her türlü iletişim uydular yoluyla kurulabilmektedir

Ne var ki sağlıklı bir iletişim için uydunun Dünya’daki alıcı ve vericiye göre uzayda hep aynı noktada bulunması gerekir

Aksi takdirde alıcı ve vericinin uydunun gökyüzünde durmadan değişen konumunu izlemek için, sürekli olarak anten yönlendirmesi yapma zorunluluğu doğar

Bu sebepten alıcı ve vericileri sürekli anten ayarı ile meşgul etmeyecek bir uydu için yörüngenin şu koşullara uyması gerekir

1

Yörünge enlemi 0 derecede, yani ekvator üzerinde olmalıdır

Bu uydunun kuzey güney salınımı yapmaması için zorunludur

2

Uydu Dünya çevresini Dünya’nın kendi çevresini döndüğü sürede dönmelidir

Yani uydunun ortalama açısal hızı ile Dünya’nın kendi çevresindeki açısal hıza eşit olmalıdır

Bu da uydunun Dünya’ya göre doğu batı hareketi yapmaması için zorunludur

3

Ayrıca uydu çembersel bir yörüngede dönmelidir

Yörüngenin eliptik olması halinde uydu gök yüzünde Dünya’ya göre periyodik olarak ileri geri salınımlar yapacaktır

Yukarıdaki ilk iki koşula uyan yörüngelere jeosenkron, her üç koşula da uyan yörüngeye ise jeostatik yörünge denilir

İletişim için uydularının üçüncü koşula da uymaları gerekir

Aşağıda jeostatik yörünge söz konusu edilecektir

Tarih :

Jeostatik yörünge ile ilgili ilk öneri 1928 yılında Sloven mühendis Herman Potocnik (1892-1929) tarafından yapılmıştır

Fakat 1945 yılında bu konuyu kitaplarında işleyerek, kamuoyunun dikkatini çeken kişi İngiliz kurgu bilim yazarı Arthur Charles Clark (1917-2008) olmuştur

Bu yüzden jeostatik uydu yörüngelerine bazen Clarke yörüngesi de denilir

İletişim amaçlı jeostatik uydular 1963 yılından beri hizmet görmektedir

Kaynak : Vikipedi

08-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Jeostatik Yörünge Jeostatik yörünge ya da Yer istasyonel yörünge, Dünya’nın çevresinde Dünya ile aynı dönme süresine sahip ve yerden bakılınca uzayda konumu sabit olan yapay uyduiçin hesaplanan yörüngeEğikliği sıfır olan dairesel Yer eşzamanlı yörüngelerdir Bu yörüngede yer alan bir cisim, yerdeki sabit bir gözlemciye gökyüzündeki sabit bir nokta şeklinde görülecektir Amacı : Günümüz teknolojisinde her türlü iletişim uydular yoluyla kurulabilmektedir Ne var ki sağlıklı bir iletişim için uydunun Dünya’daki alıcı ve vericiye göre uzayda hep aynı noktada bulunması gerekir Aksi takdirde alıcı ve vericinin uydunun gökyüzünde durmadan değişen konumunu izlemek için, sürekli olarak anten yönlendirmesi yapma zorunluluğu doğar Bu sebepten alıcı ve vericileri sürekli anten ayarı ile meşgul etmeyecek bir uydu için yörüngenin şu koşullara uyması gerekir 1Yörünge enlemi 0 derecede, yani ekvator üzerinde olmalıdır Bu uydunun kuzey güney salınımı yapmaması için zorunludur 2Uydu Dünya çevresini Dünya’nın kendi çevresini döndüğü sürede dönmelidir Yani uydunun ortalama açısal hızı ile Dünya’nın kendi çevresindeki açısal hıza eşit olmalıdır Bu da uydunun Dünya’ya göre doğu batı hareketi yapmaması için zorunludur 3Ayrıca uydu çembersel bir yörüngede dönmelidir Yörüngenin eliptik olması halinde uydu gök yüzünde Dünya’ya göre periyodik olarak ileri geri salınımlar yapacaktır Yukarıdaki ilk iki koşula uyan yörüngelere jeosenkron, her üç koşula da uyan yörüngeye ise jeostatik yörünge denilir İletişim için uydularının üçüncü koşula da uymaları gerekir Aşağıda jeostatik yörünge söz konusu edilecektir Tarih : Jeostatik yörünge ile ilgili ilk öneri 1928 yılında Sloven mühendis Herman Potocnik (1892-1929) tarafından yapılmıştır Fakat 1945 yılında bu konuyu kitaplarında işleyerek, kamuoyunun dikkatini çeken kişi İngiliz kurgu bilim yazarı Arthur Charles Clark (1917-2008) olmuştur Bu yüzden jeostatik uydu yörüngelerine bazen Clarke yörüngesi de denilir İletişim amaçlı jeostatik uydular 1963 yılından beri hizmet görmektedir Kaynak : Vikipedi