Küresel Isınmaya Karsı Biz Neler Yapabiliriz?

-Televizyonlar bekleme konumunda bırakılmamalı
-Doğru ışıklandırma kullanılmalı
-Klima yerine vantilatör kullanılmalı
-Evler ısı kaybına karşı yalıtılmalı
-Eşyalar, radyatörleri kapatmayacak şekilde yerleştirilmeli
-Daha az su tüketen yeni teknoloji klozetler kullanılmalı
-Klozetlere asılan temizleme maddeleri kullanılmamalı
-Çamaşır suyu tüketimi en aza indirilmeli
-Akan tesisatlar onarılmalı
-Hortumla sulama ve yıkama yapılmamalı
-Suyu, kireç ve bakterilerden arındıran filtreler kullanılmalı
-Toplu taşıma araçları tercih edilmeli
-Kurşunsuz benzin tüketen araçlar tercih edilmeli
-Aracın taşıma kapasitesi aşılmamalı
-Uzun duraklamalarda aracın kontağı kapatılmalı
-Tüketiciler, uzun ömürlü ürünlere yönelmeli
-Geri dönüştürülemeyen ambalajlarda satılan ürünler alınmamalı
-Başta PVC olmak üzere, plastik ambalajlardan kaçınmalı
-Şişe ve kavanoz gibi cam ürünler tercih edilmeli
-Plastik poşet ve yiyecek kapları gibi ürünler yeniden kullanılmalı
-Alışverişlerde plastik poşet kullanılmamalı
-Cam malzemeler, organik çöplerle birlikte atılmamalı
-Elektrik tüketimi daha düşük bilgisayar modelleri alınmalı
-Yazıcıdan kağıt çıktısı alınması asgariye indirilmeli
-Bilgisayarlar bekleme konumunda bırakılmamalı
-Kullanılmayan bilgisayarlar atılmamalı
-Evde en çok kullanılan 5 ampülü en az enerji tüketen cinslerle değiştirmek 25 milyon evde yapılan bu uygulama ile 1 yılda 800000 aracın atmosfere verdiği sera gazına eşdeğer tasarruf yapmış oluyoruz Aynı zamanda elektrik faturamız da düşük gelecektir
-Evlerdeki 2 televizyonları teke indirmeliyiz Klimaların filtrelerini 3 ayda bir değiştirmeliyiz Kirlenen filtreler hava akışını yavaşlatacağından cihaz daha fazla enerji harcayacaktır
-Su kullanımındaki savurganlık, hem enerji tüketimini, hem de su tüketimini artırmaktadır Örneğin, diş temizliğinde ve traş olurken musluklar mutlaka kapatılmalıdır
-Tuvaletlerin sifonları, sızıntılara karşı gözden geçirilmelidir
-Ekili hobi bahçenizi mutlaka küçültün Sulama gerektirmeyen alanları büyütün Az sulama gerektiren bitkiler dikin
-Aracınızı hortumla değil de kova su ile yıkayın
-Evinizde ve işyerinizde, kullanmadığınız zamanlarda, TV, radyo, bilgisayar gibi elektronik cihazların fişlerini çekin
-Yaz aylarında evinizin güneş alan penceresine beyaz perde takın ve gün boyu kapalı tutun
-Ağaç dikin Her ağaç atmosferden önemli ölçüde sera gazı (CO2) emer
-Yakın mesafelere yürüyün Uzun mesafeler için metro ve tramvayı tercih edin
-Tüketimi azaltın
-Aracınızı düşük hızda kullanın "Para sizin olabilir ama dünya hepimizin"
-Bunları en az beş kişiye anlatın


Bunların yanında cevremize karşı bilinçli ve duyarlı olmayız başlıca kirlilik çesitlerinden bilinçlenmeye başlayalım

HAVA KİRLİLİĞİ



Hava kirliliği; canlıların sağlığını olumsuz yönde etkileyen ve/veya maddi zararlar meydana getiren havadaki yabancı maddelerin, normalin üzerindeki miktar ve yoğunluğa ulaşmasıdır Bir başka deyişle hava kirliliği; havada katı, sıvı ve gaz şeklindeki yabancı maddelerin insan sağlığına, canlı hayatına ve ekolojik dengeye zarar verecek miktar, yoğunluk ve sürede atmosferde bulunmasıdır İnsanların çeşitli faaliyetleri sonucu meydana gelen üretim ve tüketim aktiviteleri sırasında ortaya çıkan atıklarla hava tabakası kirlenerek, yeryüzündeki canlı hayatı olumsuz yönde etkilenmektedir

Hava kirliliğini kaynaklarına göre 3'e ayırabiliriz;

1 - Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliği:
Ülkemizde özellikle ısınma amaçlı, düşük kalorili ve kükürt oranı yüksek kömürlerin yaygın olarak kullanılması ve yanlış yakma tekniklerinin uygulanmasi hava kirliliğine yol açmaktadır

2 - Motorlu Taşıtlardan Kaynaklanan Hava Kirliliği:
Nüfus artışı ve gelir düzeyinin yükselmesine paralel olarak, sayısı hızla artan motorlu taşıtlardan çıkan egzoz gazları, hava kirliliğinde önemli bir faktör oluşturmaktadır

3 - Sanayiden Kaynaklanan Hava Kirliliği:
Sanayi tesislerinin kuruluşunda yanlış yer seçimi, çevre korunması açısından gerekli tedbirlerin alınmaması (baca filtresi, arıtma tesisi olmaması vb), uygun teknolojilerin kullanılmaması, enerji üreten yakma ünitelerinde vasıfsız ve yüksek kükürtlü yakıtların kullanılması, hava kirliliğine sebep olan etkenlerin başında gelmektedir


Hava Kirliliğinin Etkileri

Kirli hava, insanlarda solunum yolu hastalıklarının artmasına sebep olmaktadır Örneğin; kurşunun kan hücrelerinin gelişmesini ve olgunlaşmasını engellediği, kanda ve idrarda birikerek sağlığı olumsuz yönde etkilediği, karbonmonoksit (CO)'in ise, kandaki hemoglobin ile birleşerek oksijen taşınmasını aksattığı bilinmektedir Bununla birlikte kükürtdioksit (SO2)'in, üst solunum yollarında keskin, boğucu ve tahriş edici etkileri vardır Özellikle duman akciğerden alveollere kadar girerek olumsuz etki yapmaktadır Ayrıca kükürtdioksit ve ozon bitkiler için zararlı olup; özellikle ozon, ürün kayıplarına sebep olmakta ve ormanlara zarar vermektedir

Sanayi, endüstri ve ısınmada kullanılan fosil yakıtlar ile ormanların tahribi ve arazi değişmesi sonucu, atmosferdeki karbondioksit miktarının %5 oranında arttığı tespit edilmiştir Bunun ise küresel ısınmaya yol açabileceği öngörülmektedir


Hava Kirliliğini Önlemek İçin Alınabilecek Tedbirler:
? Sanayi tesislerinin bacalarına filtre takılması sağlanmalı,
? Evleri ısıtmak için yüksek kalorili kömürler kullanılmalı, her yıl bacalar ve soba boruları temizlenmeli,
? Pencere, kapı ve çatıların izolasyonuna önem verilmeli,
? Kullanılan sobaların TSE belgeli olmasına dikkat edilmeli,
? Doğalgaz kullanımı yaygınlaştırılarak, özendirilmeli,
? Kalorisi düşük olan ve havayı daha çok kirleten kaçak kömür kullanımı engellenmeli,
? Kalorifer ve doğalgaz kazanlarının periyodik olarak bakımı yapılmalı,
? Kalorifercilerin ateşçi kurslarına katılımı sağlanmalı,
? Yeni yerleşim yerlerinde merkezi ısıtma sistemleri kullanılmalı,
? Yeşil alanlar arttırılmalı, imar planlarındaki hava kirliliğini azaltıcı tedbirler uygulamaya konulmalı,
? Toplu taşım araçları yaygınlaştırılmalı,
Bütün bu etkenlerin yanında; atıkların uygun olmayan tesislerde yakılarak bertaraf edilmesinin önlenmesi, sanayi tesisi yer seçiminin yerleşim alanları dışında ve hakim rüzgarlar dikkate alınarak yapılması, imar planlarında bu alanların çevresinde yapılaşmaların önlenmesi ve araçların egzoz emisyon ölçümlerinin periyodik olarak yapılması sağlanmalı, bununla birlikte; alternatif enerji kullanan motorlu taşıtlar geliştirilmeli ve özendirilmelidir (LPG vb)


Su Kirliliği



Su kirliliği, istenmeyen zararlı maddelerin, suyun niteliğini ölçülebilecek oranda
bozmalarını sağlayacak miktar ve yoğunlukta suya karışma olayıdır
Konutlar, endüstri kuruluşları, termik santraller, gübreler, kimyasal mücadele ilaçları,
tarımsal sanayi atık suları, nükleer santrallerden çıkan sıcak sular ve toprak erozyonu gibi
süreçler ve maddeler su kirliliğini meydana getiren başlıca kaynaklardır Bunların hepsi
doğrudan doğruya veya dolaylı olarak canlı ve cansız varlıklara zarar vermektedir
Suların kirlenmesine karşı alınabilecek önlemler iki grupta toplanabilir:
(1) Su kullanımında tasarruf sağlayacak önlemler (ev idaresi, tarımsal sulama,
sanayide su kullanımı vb)
(2) Suları temizleyen teknik önlemler
Birinci gruba giren önlemler, atık kirli su miktarını azaltmayı öngörmektedir Teknik
önlemler ise, suyun kirlenmesini ve kirlenmiş suların arıtılmasını sağlarlar

Su Kirliliğini önlemek için neler yapılmalı?

- su yakınlarına hayvan barınakları yapılmamalı, mezarlıklar sulardan uzak yerlere kurulmalı
- bitki ve hayvan atıkları sulara verilmemeli
- fabrikalar sulardan uzak yerlere kurulmalı
- her fabrikanın artıklarını arıtması için tesisiler yapılmalı
- yabancı gemilerin atıklarını denizlerimize dökmelerini engellemek için bu konuda büyük cezalar getirilmeli
- nükleer denemeler su kaynaklarından çok uzakta yapılmalı
- denizlerde petrol araması ve çıkarılması önlenmeli


Toprak Kirliliği



?Toprağın verim gücünü düşürecek, optimum toprak özelliklerini bozacak her türlü
teknik ve ekolojik baskılar ve olaylar?, toprak kirliliği veya toprak kirlenmesi olarak nitelenir
Toprak kirlenmesi, hava ve suları kirleten maddeler tarafından meydana getirilir
Örneğin, kükürtdioksit oranı yüksek olan bir atmosfer tabakasından geçen yağmur
damlacıkları ?asit yağışları? halinde toprağa gelir Toprak içine giren bu asitli sular ağaç
köklerini, bitkisel ve hayvansal toprak canlılarını zarara uğratır Toprağın reaksiyonunu
etkileyerek besin maddesi dengesini bozar, taban sularını içilmez hale getirir Aynı şekilde
çöp yığınlarından toprağa sızan sular, kirli sulama suları, gübre çözeltileri, radyoaktif
maddeler, uçucu küller, toprağı kirleten madde ve kaynaklardır

Toprak kirliliğinin önlenmesi

Toprak kirliliğinin önlenmesi için endüstriyel atıkların toprağa gömülmesi kesinlikle önlenmelidir Bir takım kimyasal atıkların toprağa akıtılması da engellenmelidir İlaçlamaların ve diğer kimyasal madde kullanımlarının bilgili kişilerce ve yetkili kurumların önerisine göre yapılması gerekir
Toprak kirlenmesi,diğer çevre sorunlarının olduğu gibi doğanın yanlış ve hor kullanılması sonucu ortaya çıkmakta,doğal dengenin bozulması ile birlikte giderek hız kazanmaktadır
Kentleşme ve sanayileşme sonucu ortaya çıkan her türlü artık ve toprağa karışması,toprak kirliliğini oluşturmakta,ayrıca tarım alanlarının kentsel ve sanayi kullanımlarına açılması verimli toprakların kaybına neden olmaktadır Aynı zamanda verimli tarım topraklarından tuğla,kiremit gibi yapı malzemelerinin üretimi toprak kayıplarını çoğaltmaktadır
Diğer taraftan daha çok ürün almak için geliştirilen yeni tarım teknikleri bazı hallerde; erozyon ve tuzluluk gibi toprak kirlenmelerine yol açabilmektedir


Radyoaktif Kirlenme



Nükleer enerji santralleri, nükleer silâh üreten fabrikalar , radyoaktif madde artıkları
radyoaktif kirlenme yaratan başlıca kaynaklardır Radyoaktif maddeler yaymış oldukları
elektronla hava, su, toprak ve bitkilere zarar verir Radyoaktif maddeye sahip (radyasyonlu)
hayvansal ürünler (et, balık, süt, vb) ve bitkiler, bu zararlı maddeyi besin zinciri ile insanlara
ve diğer canlılara taşır Bunun sonucunda bağışıklık mekanizmasını felce uğratmak, organları
zedelemek gibi tedavisi olanak dışı olan hastalıklar meydana getirirler