Birinci Meşrutiyet

Türkiye'de anayasal süreç




Anayasal belgeler


Sened-i İttifak (29 Eylül 1808)
Tanzimat Fermanı (3 Kasım 1839)
Islahat Fermanı (28 Şubat 1856)




Anayasalar


Osmanlı Devleti

Kanun-ı Esas (23 Aralık 1876)

I Meşrutiyet (dönem)
II Meşrutiyet (dönem)




Türkiye Cumhuriyeti

Teşkilat-ı Esasye (20 Ocak 1921)
1924 Anayasası (20 Nisan 1924)
1961 Anayasası (9 Temmuz 1961)
1982 Anayasası (18 Ekim 1982)






Anayasa taslakları


Yeni Anayasa Taslağı (2007)




Referandumlar


1961
1982
1987
1988
2007
2010








Anayasa Mahkemesi Yargı teşkilatı

Çok partili dönem

VikiKaynak



Birinci Meşrutiyet, Osmanlı Devleti'nde 1876 yılında ilan edilen anayasal yönetime denir
Osmanlı Devleti'nin ekonomik sorunları, 17 yüzyıldan itibaren toprak kaybetmesi ve sürekli bütçe açığı vermesiyle başladı Avrupa devletleriyle imzalanan serbest ticaret antlaşmalarıyla ülkeye giren mallardan düşük gümrük vergileri alınıyordu Bu hem devletin gelirlerini azaltmış hem de yerli sanayinin gerilemesine yol açmıştı Ekonomik sıkıntıların yanı sıra, özellikle 1789 Fransız Devrimi'nin etkisiyle yayılan özgürlükçü düşünceler ve milliyetçilik akımı, Osmanlı İmparatorluğu'nu da sarstı Balkanlar'da 19 yüzyılda bağımsızlık talebiyle ayaklanmalar çıktı Balkanlar'da ve Ortadoğu'da çıkar çatışmaları içindeki Avrupa devletleri ile Çarlık Rusya'sı da zaman zaman bu hareketleri desteklediler Osmanlı sınırları içindeki Müslüman olmayan halkların durumlarının düzeltilmesi gerekçesiyle Osmanlı Devleti'ni reformlar yapmaya zorladılar 1839'daki Tanzimat Fermanı ile 1856'daki Islahat Fermanı'nın ilanları bu tür koşullarda gerçekleşti
Öte yandan 1860'larda bir aydın hareketi olarak Yeni Osmanlılar ortaya çıktı Namık Kemal ve Ziya Paşa gibi aydınlar, Avrupa ülkelerindeki anayasal monarşilerden etkilenerek Osmanlı Devleti'nin meşrutiyetle yönetilmesi gerektiğini savundular Osmanlı Devleti, 1850'lerden itibaren dış borç almaya başlamıştı ve 1870'lere gelindiğinde devlet hem ekonomik hem de siyasal bunalıma sürüklenmişti Bu bunalım sırasında Mithat Paşa ve arkadaşları 30 Mayıs 1876'da Abdülaziz'i tahttan indirerek yerine V Murat'ı geçirdiler Ne var ki, V Murat aydınların ve ilerici devlet adamlarının istediği reformları yapabilecek biri olmasına rağmen ruh sağlığı bozulduğu için tahtan indirildi yerine II Abdülhamit meşrutiyeti ilan edeceği sözünü vererek padişah oldu

Kaynak : Wikipedia