Altın Orda Devleti

Altın Orda / Ulus-i Juchi



1242 - 1502


Başkent
Saray Berke


Resmi dili
Moğolca, Çağatayca, Tatarca


Dini
Şamanizm,Müslümanlık


Yönetim
Monarşi


Han


- 1240-1255
Batu Han


- 1481-1502
Şeyh Ahmed Han


Tarih



- Kuruluş tarihi
1242


- Yıkılış tarihi
1502







Moğol tarihi :




İlk Çağ
İlk Çağ'da Moğollar

Hiung-nu
Rouran
Sien-pi


Tabgaçlar




Moğol İmparatorluğu
Dört Büyük Hanlıklar

Çağatay Hanlığı
Kıpçak Hanlığı (Cuci)
İlhanlılar (Tului - Hülagu)
Yuan Hanedanı (Tului - Kubilay)




Hanlıklar
Cuci'nin ulusundan doğan ülkeler

Altın Orda


Toka Temür sülalesi

Kırım Hanlığı
Kazan Hanlığı

Kasım Hanlığı


Astrahan Hanlığı
Kazak Hanlığı






Nogay Orda




Şiban sülalesi

Sibir Hanlığı
Şeybani Hanlığı
Buhara Hanlığı
Hive Hanlığı
Kokand Hanlığı
Buhara Emirliği



Çağatay'ın ulusundan doğan ülkeler


Çağatay Hanlığı

Doğu Çağatay Hanlığı
Moğolistan Hanlığı

Kaşgar Hanlığı


Batı Çağatay Hanlığı




Timur İmparatorluğu


Babür İmparatorluğu

Tului'nin ulusundan doğan ülkeler


Yuan Hanedanıã?Kuzey Yuan

Oyrat

Cungar




İlhanlılar

Celayir Hanedanı
Çobanoğulları
Serbedariler
Eretna Devleti







Günümüzde Moğollar



Moğolistan


İç Moğolistan Özerk Cumhuriyeti


Buryat Cumhuriyeti


Kalmıkya Cumhuriyeti


Hazara (Afganistan)


Aymak (Aftanistan)



Altın Orda, Altın Ordu Devleti (Moğolca: АnĞ Derece н Ğ?Ğ´ / Altan Ord, Tatarca: Аnн УдРDerece / Altın Urda), Moğol İmparatoru Cengiz Han ölmeden önce topraklarını oğulları arasında paylaştırmıştı Seyhun Irmağı ile Balkaş Gölü'nün batısındaki yerleri büyük oğlu Cuci Han'a vermişti Cuci Han'ın küçük oğlu Batu Han, batıya doğru giriştiği seferlerle bu toprakları genişletti Cuci'nin toprakları sonradan Batu Han ile ağabeyi Orda Han arasında paylaşıldı Balkaş ile Aral gölleri arasındaki ve Seyhun Irmağı'nın güneyindeki yerler Orda'ya verildi Harezm ve yeni alınan topraklar Batu'nun yönetimine bırakıldı Orda'nın yönetimindeki doğu bölgesine Ak Orda, Batu'nun yönetimindeki batı bölgesine de Gök Orda adı verildi Gök Orda sonradan Altın Orda olarak adlandırıldı
1242'de Altın Orda Devleti'ni kuran Batu Han, İdil Nehri'nin aşağı havzasındaki Saray kentini kendine başkent edindi ve topraklarını genişletti 1256'da Batu Han öldüğünde devletin sınırları Kıpçak Bozkırı'nı (Deşt-i Kıpçak), İdil'in aşağı ve orta havzasını, Seyhun ve İdil ırmakları arasındaki Aral Gölü yöresini, Kafkaslar'ın Azerbaycan'a kadar olan kesimini kapsıyordu Altın Orda Devleti, Lehistan (Polonya) ve Litvanya'yı vergiye bağlamıştı
Batu Han'ın yerine Berke Han geçti Berke Han, İslam dinini benimsedi ve Moğolların bir başka kolu olan İlhanlılarla savaştı Bulgaristan'da Bizans ordusunu yendi 1260'ta, ortaçağın en büyük kentlerinden biri sayılan Saray Berke kentini kurdu
Berke Han'ın ölümünden sonra Mengü Timur Han, Özbek Han ve Canıbek Han Altın Orda Devleti'nin gücünü korudular Canıbek Han'ın ölümünden sonra taht kavgaları başladı Toktamış Han 1380'de Timur'un desteğiyle tahta çıkarak bu çatışmalara son verdi Daha sonra Timur'un Altın Orda topraklarına sefer düzenlemesi ve taht kavgalarının yeniden başlaması Altın Orda Devleti'ni güçsüz düşürdü Bu kavgalarla parçalanan Altın Orda Devleti topraklarında Kazan Hanlığı, Kırım Hanlığı, Astrahan Hanlığı, Nogay Hanlığı, Sibir Hanlığı kuruldu ve daha sonra Rusya Çarlığı olacak Moskova Knezliği bağımsız kaldı Moskova Knezliği dışında kalan toprakları Kırım Hanlığı ele geçirdi ve 1502'de Altın Orda Devleti tarihten silindi
Altın Orda Devleti'de yönetsel konular soyluların oluşturduğu Kurultay'da görüşülür ve karara bağlanırdı Topraklar ve otlaklar Moğol soylularının elindeydi Halk bu toprakları işler, ürünlerin belirli bir bölümünü bağlı oldukları beye verirdi Göçebe bir toplumdan gelen Altın Orda hükümdarları, göçebeleri yerleşik düzene geçirmeye çalıştılar Aşağı İdil'de 20'den çok kent kurdular Bu kentlerin en büyüğü olan Saray Berke'nin nüfusunun 100 binden daha fazla olduğu sanılır

Kaynak : Wikipedia