İran İslam Devrimi Sonuç

Sonuç




Ahmedinejadın cumhur başkanı olmasını protesto eden protestocular Haziran 2009 Protestolar 2010'da da sürmüş ancak Ahmedinejad bu olayların tamamını yabancıların bazı insanları kandırmasıyla oluştuğunu ve bunların tamamının kandırılmış küçük insanlar olduğunu beyan etmiş asla istifa etmeyeceğini bildirmiştir protestolar daima zor kullanarak bastırılmaya çalışılmış protestolarda hemen daima eli boş olan Besij militanları telefonlarıyla da olsa protestocuları görüntülemeye çalışmış devamında kim olduklarının belirlenip tutuklanacakları ile tehditte bulunmuştur Polis ise ateşli ***** kullanmadığında şoklu coplar veya güç kullanarak olayları bastırmaya çalışmıştır[61] tüm protestolar birden fazla ölü ile sonuçlanmış kimi zölümler polis tarafından kullanılan plastik saçmalı pompalı tüfeklerin yakın mesafeden protestocunun kafasına ateşlenmesiyle oluşmuş ancak ölümlerin çoğu Nida Aghasultanınki gibi gayri resmi *****lı olan Besij militanları tarafından olmuştur[62][63][64] protestoları takip eden günlerde birçok tutsaktan bir daha haber alınamamış kimi zaman hapishanelerde ölen tutsakların cenazesi sessizce defnedilmiş aylar sonra ailelerine bir şekilde haber sızmıştır






Rıza Pehlevi-IIMuhammed Rıza Şah Pehlevinin oğlu ve veliahti babasının ölümünün hemen ardından Kahirede;1980Rıza Pahlevi Devrimin sonuca ulaştığı 1979'da ABDde Hava Harp Okulunda Eğitim görüyordu Babasının ölümünden sonra Güney Kaliforniya Üniversitesinde Siyasal Bilimler Eğitimi aldı ve günümüzde islam cumhuriyeti muhaliflerinin liderlerinden biri sayılıyor defalarca röportajlarında babasının döneminde SAVAKın yaptıklarıyla muhalif olduğunu ve İslam Cumhuriyeti ile savaşının amacını kral olmak için yürütmediğini vurgulamış hedefinin Laik bir Iran Cumhuriyeti oluşturmak ve iran halkının günümüzde yaşanan karanlık rejimden kurtarmak olduğunu vurgulamıştır Günümüzde Rıza Pehlevinin yanlıları eski bir Iran efsanesi olan Demirci Kawa Efsanesine istinaden ona "Zamanın Feridunu" (yani kurtarıcı) lakabını vermişlerdir


Islam Devrimi sonucu anlatıldığı gibi Iranda yaşam koşulları iyice zorlaşmış ve giderek diktatörlüğün şiddeti artan hükümetin halka baskısı artmaktadır bu baskının sonucu 2009'da bir halk isyanına dönüşmüş ancak bu isyan da kanlı bir şekilde bastırılmaya çalışılmıştır[65] Devrimden önce monarşik bir hükmete sahip olsa da halkın temel geçimini sağlayan hükümetin yerini devrime destek veren eğitimsiz halkı arttırmaya çabalayan bir hükümet almıştır Devrimin ilk yıllarında Humeyni tarafından doğum kontrol yöntemlerinin haram ilan edilmesiyle başlayan nüfus arttırma politikası Ahmednejad tarafından yenilenmiş 2010'da Ahmedinejadın açıklamasına göre her yeni çocuğa 10000000 Riyal (~1500 TL) para ödeneceği bildirilmiş sürgündeki muhalifler tarafından sert bir şekilde eleştirlmiştir Devrim öncesi 34000000 nüfusa sahip olan bir ülke olarak iranda sağlık hizmetleri devlet bünyesinde gerçekleşip sağlık hizmeti için hiçbir şekilde sigorta primi dahil alınmaz iken günümüzden ülkede sigorta primini ödeyen vergi mükelleflerine dahil tam bir sağlık hizmeti verilememektedir ayrıca devrimden önce piyasada gençler ve özellikle üniversite mezunu gençler için bol iş bulunur iken günümüzde Ahmedinejad hükümetinin haftada bir saat ücret karşılığı çalışan kişiyi çalışan hesaplamasıyla dahil işsizlik oranı %25i aşmaktadır Ahmedinajda yönlendirilen eleştirlere yanıt olarak şöle demiştir: "herkes bizim %25lik işsizlik oranımızı görüyor ama hiç kimse kalan %75i islam cumhuriyeti çalıştırıyor demiyor" ayrıca fabrikaların kapanması veya maaş vermemesini takiben oluşan protestolar özellikle onun döneminde kanlı bastırılmış ve aylarca birçok fabrika maaş ödememeiştir[66] Devrimi takiben yaşanan ABD büyük elçiliğini basıp rehine olayının yaşanmasıyla beraber Amerika tarafından Ambargo uygulanan Islam Cumhuriyetine uygulanan ambargo yasaları devamında gelen muahliflerin ve Shapour Bakhtiyar gibi eski devlet büyüklerinin Iran dışında ***** edilmesi, Arjantin Museviler mekezi bombalama olayı, Austuryada bizzat Ahmedinejad tarafından yapıldığı iddia edilem Kürt liderlerinin *****ü ve özellikle Myconos olayı ile beraber Ambargo Avrupaya sıçramış, Ahmedinejadın nükleer politikalarıyla beraber Birleşmiş Milletler tarafından artarda sıkı ambargo planları uygulanmıştır bu ambargolar her nekadar hükümet tarafından önemsiz tasvir edilse de şüphesiz ki ülkede geniş ticari kayıplara neden olmuştur ayrıca bu ambargolar ve özellikle Devrim muhafızlarının yoksusllaştırıp sahiplenme politikası olarak bilinen aksiyonlarıyla fabrikalar artarda kapanmış petrol dışı ülke ihracatı 2009'da 1978'in 3te birini dahil görememiştir Özgürlük yönünden değerlendirildiğinde islam devrimi Medianın özgürleşeceği sloganıyla zafere ulaşmış ancak Ağustos 1979'dan günümüze kadar yüzlerce gazete kapatılmış hiçbir özel TV/Radio yayınına izin verilmemiştir Besij adı verilen Devrim Muhafızlarının sivil kolu kurulduğu günden beri islam cumhuriyetinin gaayri resmi baskı kolunu oluşturmuş muhalifleri bastırmakta baş rolü oynamıştır Örneğin 1998'de ilk kez sesini yükselten Tahran üniversitesi öğrencileri kaldıkları yurtta baskına uğramış baskın 3 gencin ölümüyle sonuçlanmıştır başka bir örnek dünyanın tepkisini çeken 2009'da Ahmedinejadın seçimi kazandığını ilan etmesi üzerine çıkan protestocular da Besij tarafından kanlı bastırılmaya çalışılmıştır olaylar halkın tepkisini çekmiş ve Besij Karargahı önünde toplanmışlardır Besaij yasal olarak Devrim muhafızlarına bağlı olsalar da sivil kol olduklarından barış zamanında ***** bulundurma yetkisi olamayan bir kurum olmasına rağmen karargahın çatısına çıkan milisler halka direk kurşun yağdırmaya başlamışlar ve birçok kişinin ölümüne neden olmuşlardır Besij komutanı Ayetullah Talib, Shapour Bakhtiyarın 1979'da verdiği bir röportajda, muhabirin "neden karakola giren devrimcilere ateş açıldı?" sorusuna verdiği "eğer devrimciler askeri bir alanı basarlarsa asker *****ını korumak zorundadır" cevaba istinaden "orası askeri bir alandır BEsij *****ını korumak zorundadır]] demiştir Hal bu ki Besijin ***** bulundurma yetkisi yok ayrıca protestolar Besij karargahının önünde sessiz bir şekilde sürüyordu bu olay dünya çapında geniş bir tepkiye neden olmuştur[67] Tabi besij bununla yetinmedi, özellikle 2009dan itibaren uyguladığı baskıya hız veren milisler özellikle Ahmedinejada tepkisini ilan etmek için çareyi her akşam çatıdan "Allah-u Ekber" demekte bulan halkın -Allahu ekberin duyulduğu evleri- basıp tüm evi dağıtmaışlardır olayın yansıması Birleşmiş milletler insan hakları konseyi ve dünya af örgütüne kadar gitmiş Besij komutanı Ayetullah Talib Besijin sivil bir kuruluş olup her hangi bir üniformaya sahip olmadığını unutarak şöyle açıklama getirmiştir: "onlar yabancı güçlere bağlı kimseler ve Besijin adını bozmak için Besij üniforması giyerek bu işleri yapıyorlar"[68][69] olaylar bunlarla sınırlı kalmamış Ayetullah Talibin sözlerinin devaı diğer devlet büyüklerinden de gelmiştir ve birçok tutsak TV'da yabancı güçler ile irtibatta olduklarını itiraf etme zorunda bırakılmış olay trajik komik bir hal almıştır zira adayların bir çoğu bir biriyle uyuşmayan ve sadece islam cumhuriyeti yararına olam komik itiraflara imzalarını atmak zorunda kalmış devamında kimi idama mahküm edilmiştir Aslında bu itiraflar yeni bir olay değildi Devrimin ilk yıllarından beri muhalifleri Televizyona çıkarıp bu itiraflar tarzında cümleleri onların ağzından umuma yayınlıyorlardı hapisten bir türlü kurtulup kaçan muhalifler yurtdışında röportajlarında bu itirafları ailelerine dokunulmasın diye söylediklerini ve imzaladıklarını anlatmışlardır 2003'de Medhi Bazarganın da içinde bulunduğu bir ekip Mehdi Bazarganın kurucusu olduğu "Iran halkının özerklik veÖzgürlüğü savunucuları topluluğu"na mensup olma suçuyla tutuklanmış ve TV'da buna benzer itiraflarda bulunmuşlardı bu olay ile ilgili yazılan "Hacının ziyafetinde" kitabında yurtdışına kaçan bu kişiler onları itirafları imzalamaya zorlayan işkencecilerin içinde günümüzde radikal bir islam cumhuriyeti, dini lider hamenei ve Ahmedinejad yanlısı olan ve devamlı protestocuların yargılanıp idama mahküm edilmesi gerektiğini vurgulayan devlet gazetesi Keyhanın genel yayın yönetmeni Hüseyin Şeriatmedarinin de bulunduğunu ifade etmişlerdirbu grupta hapisten kurtulanların çoğu kısa süre sonra ölmüşlerdir[70] Devrim ile beraber Irana dönen Humeyninin yanında oturan ve yabancı muhabirlerin sorularını Humeyni için farsçaya çeviren Humeyninin Paristeki danışmanı (ve hakkında KGB ajanı olduğuna dahil iddialar da bulunan) Sadık Kutbzade seçimleri Beni sadr'e kaybettikten sonra iktidara ulaşmaya çalışan mollalar tarafından inzivaya sürüklenmiş ve 1982'de Humeyninin evini bombalamaya çalıştığı gerekçesiyle tutuklanmış devamında televizyonda benzer şekilde itiraflarda bulunmuş idama mahküm eidlmişti daha sonraki Kutpzadenin CBC muhabiri olan eski nişanlısı tarafından yazılan "Aynadaki Adam" adlı kitapta şöyle yazmaktadır: "olaylar çığrından çıkmıştı, Sadığa artık bu ülkenin onun yeri olmadığını ve devrimin onların amacından fazlaca saptığını söyledim ve iranı terketme teklifinde bulundum ancak sadık aynen şöyle cevap verdi: bu devrim iran için bir kabusu armağana getiri ve ben bu kabusun iran getirilmesi için büyük bir rolü üstlendim o yüzden cezamı çekmem gerekiyor ve iranda kalıp kaderimle yüzleşeceğim"[71] ce daha sonra Ayetullah Hüseyin Ali Müntaziri kendi anılarında idamıyla ilgili şöyle yazmaktadır: "Duydum ki hacı Ahmet (Humeyninin oğlu) hapiste Kutbzadeye sen bunu kendi iyiliğin için söyle ben babamı seni affetmesi için ikna edeceğim demiş ve devamın kutbzade ona güvenerek bu itirafları etmiş ve kurşuna dizilmişti yine de olayın takibinde aldığım haberlere göre humeyninin evindeki kuyuya ********* dökme olayı tamamen yalan olup Ayetullah-il uzma Shariatmadarinin gücünü elinden almak için bir bahaneymiş" (çünkü hükümet kutbzadenin amacını humeyniyi öldürüp Shariatmadariyi yerine geçirmek olduğunu iddea etmişti)[72] [73]




İran Haritası

Kaynak : Wikipedia