Bolivya'da Arkeoloji Hakkında Bilgi

Bolivya'da Arkeoloji Hakkında - Tiwanaku - Tiwanaku Hakkında - Tiwanaku Tarihi - Tiwanaku Yapısı - Bolivya'daki Arkeolojik Sitler



Tiwanaku (Aymara) Tiahuanaco veya Tiahuanacu (İspanyolca yazılış), Bolivya'da Pre-İnka (İnka-öncesi) kültürüne ait önemli harabelerin bulunduğu küçük bir şehirdir Tiahuanaco'nun nüfusu günümüzde 800 kişidir, şehir deniz seviyesinden 4000 m yüksekte, Altiplano'nun verimsiz düzlüğünde bulunur La Paz'dan 70 km batıda Peru sınır geçişi olan Desaguadero yolu üzerindedir Harabeler 2000 yılından beri UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası'dır Kelimenin Aymara dilinde anlamı "merkezdeki taş'"'tır

• Güneş Kapısı

Tarihçe

Tarihî Tiwanaku şehri, MÖ 1500'den MS 1200'e kadar Titikaka Gölü çevresinde Kolomb-öncesi bir kültürün dinî ve yönetimsel merkeziydi Bu şehri kuran uygarlığın hüküm sürdüğü dönem hakkında değişik görüşler mevcuttur Baskın görüşe göre, sözkonusu uygarlık, Titicaca Gölü’nün güney kıyılarında “Güneş Kenti” adlı arkeolojik sit alanı civarlarında doğmuştur Gelişimi hakkında fazla bilgi olmamakla birlikte arkeolojik araştırmalar, bu uygarlığın gelişiminin Titicaca Gölü’nün güney ve güneydoğu yönünde olduğunu göstermektedir ki, bu topraklar günümüzde Şili’nin kuzeyini ve Bolivya’nın batısını kapsar Fakat günümüzde yapılan bazı araştırmalar bu uygarlığın en eski kentinin 12000 yıl öncesine dayandığını göstermektedir

Tarihî Tiwanaku şehri eskiden hemen gölün kıyısında güney ucunda bulunuyordu Buharlaşma ile beraber göl o zamanki genişliğini kaybetmiş; böylece şehir bugün kıyıya yaklaşık 20 km uzaklıkta kalmıştır

Bu kültür çok az bilinir Bölgede Chavín de Huántar kültürünün etkisinin var olup olmadığı henüz kanıtlanmamıştır Gerçekte, yapı ve resimler Chavín de Huántar'ı hatırlatır Tiwanaku'nun etkisi Pasifik sahilinde yer alan, Şili'nin Atacama bölgesi üzerinden Kordiller'deki Cochabamba eyaletine ve bugünkü Arjantin'e kadar ulaşmıştır Dil, bugün de hala yöre halkının konuştuğu Aymará'dır Hepsi MÖ 100 ve MS 1000 arasındaki yıllardan kalma kazılardan çıkarılmış seramik eşyaların yaşlarının belirlenmesi ile kronolojik evreler az çok anlaşılmaktadır Önceleri yapı ve eski harabelerin tarihlenmesi başarılamamıştı

[/list]Sit alanı

Eserler sözkonusu uygarlığın mimaride ve taş işçiliğinde son derece ileri olduklarını ortaya koymaktadır Huari kültürü bu kültürden etkilenmiştir Bu uygarlığa ait en önemli kent, yaratıcı Kon Tici Viracocha ile ilişkili görülen « Güneş Kenti »dir Kentteki en önemli anıtlar yedi katlı olan Akapana piramidi ile astronomik gözlemlerin yapıldığı düşünülen güneş kapısı adlı anıttır Kalasasaya piramidine benzeyen bu piramidin tepesindeki, bir iç avlu etrafına sıralanmış kulübelerin işlevleri henüz anlaşılamamıştır Kısmen bir yeraltı yapısı görünümünde olan piramitte, bir sürü tünele ya da kanalizasyon sistemlerine rastlanmıştır Kentte, Paskalya Adası heykellerini andıran monolit heykeller de bulunmaktadır
Tiwanaku1jpg

Tiwanaku kentinde, bu kadar çok büyük yapının dikilmiş olmasının sebebleri halen bilinmemektedir Tamamen astronomik bakış açısı ile kurulmuş bu yerleşim biriminin, dini amaçların da göz önüne alınarak inşa edildiği tahmin edilmektedir Tonlarca ağırlığında taşlar 300 km uzaklıktaki taş ocağından getirilmişlerdir

En ünlü görülmeye değer mekanı Güneş Kapısı'dır 3 m yükseklikte, 3,75 m genişlikte ve tek bir andezit bloktan yontulmuştur Kültürün yok olmasının ardından, tahminen bir deprem sonucu çökmüş ve iki parçaya ayrılmış, 1908 yılında ise yeniden doğrultulmuştur Ağırlığının 7 ile 12 ton arasında olduğu tahmin edilmektedir Üzerinde, ellerinde iki yılanlı asa tutan bir tanrı freski bulunur Maskeli yüzü ışıldayan bir başlık deseni ile çevrilidir Bu motif Chavín de Huántar'ın Raimondi Dikilitaşı'nda da bulunur

İnkalar bölgeye geldiklerinde Tiwanaku'yu terk edilmiş bulurlar İspanyol kolonisi zamanında tarihî alan talan edilmiş ve 20 yüzyıla kadar kaynaklar inşaat malzemesi olarak kullanılmıştır