Türkmenistan - Türkiye İlişkileri

TÜRKİYE İLE İLİŞKİLERİ


Türkiye Cumhuriyeti 16 Aralık 1991 tarihinde Türkmenistan’ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülke olmuş, 29 Şubat 1992 tarihinde de diplomatik ilişkiler tesis etmiştir Türkiye Cumhuriyeti, Türkmenistan’ın tanınması, uluslararası ve bölgesel kuruluşlara katılması veya işbirliğinin pekiştirilmesi, üçüncü ülkelerin ve uluslararası kuruluşların destek ve yardımlarının sağlanması gibi konularda girişimlerde bulunmuştur İki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin temeli, Türkmenistan Devlet Başkanı Saparmurat Türkmenbaşı’nın ülkemize yapmış olduğu ziyaret sırasında 3 Aralık 1991 tarihinde imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Türkmenistan Cumhuriyeti Arasında Ekonomik ve Ticari İşbirliğine Dair Anlaşma”ya dayanmaktadır



• Türkmenistan İle Türkiye Arasında İmzalanan İkili Anlaşma ve Protokoller, KEK

Toplantıları

- Ekonomik ve Ticari Alandaki Anlaşmalar

- Türkiye ile Türkmenistan Arasında Ekonomik ve Ticari İşbirliğine Dair Anlaşma 3 Aralık 1991, Ankara

- Türkiye ile Türkmenistan Arasında Türkmenistan’dan Türkiye’ye Doğlgaz Gönderilmesi

Hakkında Anlaşma

1 Mayıs 1992, Aşkabat

- Türkiye ile Türkmenistan Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması

2 Mayıs 1992, Aşkabat ( Anlaşma 1992 yılında imzalanmış, 13 Mart 1997 tarihinde yürürlüğe

girmiştir)

- Türkiye ile Türkmenistan Arasında Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme Protokolu

4 Mayıs 1992, Aşkabat

- Türkiye ile Türkmenistan Arasında Turizm Alanında İşbirliği Anlaşması

19 Ağustos 1992, Aşkabat

- Türkiye ile Türkmenistan Arasında Karma Ekonomik Komisyon Kurulmasına Dair Anlaşma

17 Ağustos 1995, Aşkabat

- Türkiye ile Türkmenistan Arasında Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması

17 Ağustos 1995, Aşkabat (Anlaşmanın vergilere ilişkin hükümleri 1 Ocak 1998 tarihinde

yürürlüğe girmiştir)

- Türkiye ile Türkmenistan Arasında Uzun Vadeli İşbirliğinin Esas Gelişme Yönleri Hakkında

Memorandum

13 Şubat 1996, Ankara


Müteahhitlik İlişkileri

Türkmenistan’da Türk firmaları tarafından müteahhitlik projeleri üstlenilmesi 1992 yılı ortalarında başlamıştır İlk sözleşmeler pamuk işleme fabrikalarının kurulması amacıyla imzalanmış, bunu otel, havaalanı, soğuk hava deposu, su arıtma tesisleri, un, makarna, tuğla, mama, porselen ve traktör fabrikalarının anahtar teslimi yapımı sözleşmeleri izlemiştir Çeşitli alanlarda firmalarımızın bugüne kadar Türkmenistan’da üstlendikleri projelerin toplam bedeli 4,1 milyar dolar civarındadır Bu tutar, 5 Orta Asya Türk Cumhuriyeti’nde üstlenilen müteahhitlik hizmetleri tutarı olan 9,6 milyar doların (2001 yılı rakamları) yüzde 42,7’sine tekabül etmektedir Türkmenistan’da 200 kadar Türk firması yatırım gerçekleştirmiştir Türk firmaları iplik, tekstil, konfeksiyon, gıda, inşaat, turizm, taşımacılık, petrol ve petrol ürünleri, süpermarket, mağaza, bankacılık, oto tamir servisi, lokantacılık gibi alanlarda faaliyet göstermekte olup, yatırım toplamı 2001 yılı itibariyle 1250 milyon dolar civarındadır Bu yatırımların yaklaşık 1 milyar dolarlık bölümü tekstil sektöründe gerçekleştirilmiştir Son olarak, Aşkabat Ticaret Müşavirliğinden alınan bilgilere göre, Türkmenistan’ın, ülkesinde taahhüt işleri üstlenen yabancı firmalara, projenin %30’unun Türkmenistan firmalarınca gerçekleştirilmesi şartın getiren bir karar aldığı öğrenilmiştir Ancak, Türkmen firmalarının teknik açıdan henüz yeterli olmamaları nedeniyle sözkonusu kararın uygulamaya geçirilmesinde bir geçiş dönemine ihtiyaç duyulmaktadır




Ulaşım

Ülkemiz ve Türkmenistan arasında imzalanan karşılıklı vize muafiyeti anlaşmasının henüz uygulamaya konulmaması nedeniyle, Türkmenistan’a giderken vize alınmaktadır Gri ve yeşil pasaporta vize uygulanmamaktadır Vize alabilmek için Ankara’da bulunan Türkmenistan Büyükelçiliği’ne, Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı’nın onayladığı ve ülkedeki şirket, kuruluş veya çeşitli bağlantılarla temin edilecek davet mektubunun aslı (fotokopi ve faks kabul edilmemektedir), pasaport ve fotokopisi ve 2 adet resim ile başvurmak gerekmektedir