Avrupa Kıtası Coğrafyası, İklimi,Bitkisi,Doğal Kaynakları

Avrupa Kıtası Coğrafyası
Avrupa Kıtası İklimi
Avrupa Kıtası Bitkisi
Avrupa Kıtası Doğal Kaynakları

AVRUPA KITASI
Avrupa; doğuda Asya kıt’ası, güneyde Akdeniz batıda Atlas okyanusu ve kuzeyde ise Kuzey Buz denizi ile çevrilidir

Büyük bir kısmı ova ve plâtolarla kaplı olan Avrupa’nın ortalama yükseltisi oldukça azdır Avrupa’nın en önemli yükseltisi kıt’anın güney kısmında uzanan Alp dağlarıdır Kıt’anın en yüksek yeri Fransa’daki Mont – Blanc (4810 metre) dağıdır Kıt’anın kuzeyinde ise İskandinav yarımadasında Norveç ve İsveç’in sınırlarını oluşturan İskandinav dağları yer alır

Kıt’a, akarsu ve göl bakımından oldukça zengindir Avrupa’nın ortalama yükseltisi az olması sonucunda akarsular denge profilini kazanmıştır Bu yüzden Avrupa akarsularının enerji potansiyeli ve aşındırma gücü azdır Akarsular üzerinde taşımacılık ve ulaşım çok yaygındır

Kıt’anın kutba yakın yüksek enlemlerinde yer alan Finlandiya, Norveç ve İsveç gibi ülkelerde buzulların oluşturduğu şekillere rastlanır Bu ülkelerde buzul vadileri, fiyortlar, göl çanakları, morenler ve sirk gölleri yer alır Dünya’nın en fazla göl bulunan ülkesi Finlandiya’dır

Avrupa kıtasında birçok farklı iklim görülür kıtanın kuzeybatısında yer alan kısmında batı rüzgârları ve Gulf Stream sıcak su akıntısının etkisiyle ılıman okyanus iklimi görülür Bu iklim özellikle İngiltere, Hollanda, Danimarka, Belçika ve Almanya’yı etkilemektedir kıtanın kuzeyinde İskandinav yarımadasının büyük bir kısmında sert ve soğuk iklimler hâkimdir

Orta ve Doğu Avrupa’da ise karasal iklim koşulları hüküm sürer Bu iklim özellikle Macaristan, Avusturya, İsveç ve çek Cumhuriyeti gibi ülkeleri etkiler Avrupa’nın güney kesimi ise, Akdeniz kıyısında bulunduğu için Akdeniz ikliminin etkisi altındadır

Kıtanın güneyinde maki bitki örtüsü, kuzeybatısında daima yeşil kalan ormanlar, kuzeyde iğne yapraklı tayga ormanları, Orta ve Doğu Avrupa’da ise bozkırlar yer alır

Avrupa kıtasında tarım ve hayvancılık çok gelişmiştir çünkü gelişmiş bütün teknolojik olanaklar kullanılarak tarım ve hayvancılık yapılır özellikle Hollanda ve Belçika gibi ülkelerde intansif tarım yapılır Bu sayede toprakları küçük olan bu ülkeler çok miktarda tarım ürünü yetiştirmektedir Yine Hollanda çiçek yetiştiriciliği ve hayvancılıkta öne çıkmıştır kıtada en çok yetiştirilen tarım ürünleri tahıllar, şeker pancarı, patates, üzüm, sebze ve meyvelerdir

İskandinav yarımadasındaki ülkelerde arazi elverişsiz olduğu için tarım ve hayvancılık gelişmemiştir Bu ülkelerde balıkçılık ve ormanlar çok gelişmiştir Fransa üzüm, Almanya patates üretiminde Dünya’ da en önde gelen ülkelerdir

Kıtada nüfusun en fazla toplandığı yer kuzeybatı kısmıdır Nüfus yoğunluğu en fazla olan ülke Hollanda’dır Avrupa’nın en seyrek nüfuslu yerleri İskandinav yarımadasının orta ve kuzey kısmı, Alp dağlarının yüksek kesimleri ve Grönland’dır

Kıtada şehir nüfusu oranı oldukça fazladır Şehir nüfusu oranının en fazla olduğu ülke İngiltere’dir Avrupa, kıtalar arasında nüfus yoğunluğu en fazla olan kıtadır kıtada tarımda çalışanların oranı çok azdır İnsanlar genelde şehirlerde yaşar ve büyük kısmı hizmetler sektörü ile sanayi faaliyetlerinde çalışır

Avrupa, yer altı zenginlikleri açısından çok önemli bir kıta değildir kıtanın kuzeybatısında bulunan taş kömürü ve demir yatakları özellikle İngiltere’nin endüstride ilerlemesini sağlamıştır
Avrupa, ekonomi ve sanayinin en çok geliştiği kıta-dır kıta birçok ekonomik faaliyetin merkezi durumundadır Dünya ticaretinin en çok geliştiği kıtadır Avrupa’da ekonomi, sanayi ve ticaret çok geliştiği için, yaşam standardının en yüksek olduğu kıta olmuştur özellikle Kuzeybatı Avrupa ülkeleri, İskandinav ülkeleri ve İsviçre en çok gelişmiş ülkelerdir İsviçre, kıtada yaşam standardının en yüksek olduğu ülkedir Balkan ülkeleri ve Doğu Avrupa ülkeleri yeni yeni gelişmeye başlayan ülkelerdir
kıtada turizm çok gelişmiştir Gezilebilecek birçok tarihî güzellik vardır Turizmin en fazla geliştiği ülkeler; Fransa, Hollanda, İspanya, İtalya ve Yunanistan’ dır İsviçre, İsveç ve Norveç’te kış turizmi, İspanya, İtalya ve Yunanistan’da ise yaz turizmi gelişmiştir

Genel Özellikleri

Avrupa, Afrika’ nın kuzeyinde, Asya’ nın batısında ve Atlas Okyanusu’ nun doğusunda bulunan bir kıtadır

Avrupa, Sami dillerde Erep (yahut Irib); Güneşin Battığı taraf anlamına gelir Fenikelilerden Yunanlılara geçen bu ad, Yunanca’ da Europa olmuş ve Ege denizine göre batıda bulunan ülkelere bu ad verilmiştir

Ayrıca Mitolojide Finike kralı Agenar ile Telepassa’ nın kızının adıdır Boğa şekline giren Zeus tarafından İda’ ya kaçırılmıştır Zeus’ tan Minos, Sarppedon ve Rhadamnthys isminde üç çocuğu olmuştur; Adı bir kıtaya verilmiştir

Kapladığı alan yönünden Okyanusya’ dan sonra en küçük ikinci kıta olan Avrupa; batıda Atlas Okyanusu, kuzeyde Kuzey Buz denizi ve Atlas Okyanusu, güneyde Akdeniz ve doğuda Asya kıtası ile çevrilidir Avrupa kıtası güneyde Afrika kıtasına oldukça yaklaşır (Cebelitarık Boğazı 14 km) Güneydoğuda ise Asya ile hemen hemen bitişir (İstanbul Boğazı 0,7 km, Çanakkale Boğazı 1,3 km)

Avrupa’ nın doğuda kesin bir sınırı bulunmamakla beraber, kuzeyden güneye Ural dağları, Ural nehri, Maniç çukuru, Karadeniz, İstanbul ve Çanakkale Boğazları ile Ege Denizi’ nden geçecek hattı sınır kabul edebilir

Avrupa’ nın yüzölçümü 10523000 km2 dir Bu ise yeryüzünün %5′ i, karaların % 15′ i Avrasya’ nın 1/5′ i demektir Avrupa, yaklaşık olarak harita üzerinde 35 ile 70 kuzey paralel daireleri ile 10 ile 60 doğu meridyenlerinin çerçevelediği bir üçgene benzer Kıtada 0-4 saat dilimleri yer alır Avrupa’ nın uç noktaları ise; kuzeyde Kuzey burnu (71° 10′ kuzey enlemi), güneyde Mora’ nın Matapan burnu (36° 23′ kuzey enlemi), Batıda Rocca (Portekiz) burnu (9° 29′ batı boylamı), doğuda Ural dağları (60° doğu boylama)’ dır Rocca burnu ile Ural Dağları arasındaki uzunluk 5500 km, Kuzey burnu ile Matapan burnu arasındaki genişlik 3800 km’ dir

Öteden beri büyük krallık ve imparatorluklara beşiklik yapmış bu kıta, endüstri devriminden sonra da, gelişmişliğini korumuş ve diğer tüm kıtalara göre endüstrileşmesini kısa sürede tamamlamıştır Avrupa’ nın önemi, konumu, yüz ölçümü, doğal kaynakları, nüfusu ve fiziki özelliklerinden değil, sahip olduğu insan kaynağı ve onun niteliklerinden ileri gelmektedir İyi eğitilmiş insanlardan oluşan nüfus, bilim ve teknolojide göstermiş olduğu ilerlemeler sayesinde, ekonomik yönden de gelişmiş ve yüksek bir hayat standardına ulaşmıştır

Doğal kaynakları az olan Avrupa, bu gelişmesini tamamen insan kaynağının yüksek niteliklerine ve sömürgecilik sisteminin nimetlerine borçludur Günümüzde dünyanın en büyük güç odağı olan ABD’ nin halkı da çok büyük oranda Avrupa kökenlidir Ayrıca bilimsel ve teknolojik gelişmelerin kilometre taşları olan önemli buluşların çoğu da Avrupalılar tarafından gerçekleştirilmiştir Avrupa ülkelerinin her yönden birleşmesini amaçlayan ve bu yolda önemli aşamalar gerçekleştiren Avrupa Birliği, Avrupa’ nın dünyadaki gücünü ve önemini daha da artırmaktadır

1990 yılına kadar (Soğuk Savaşın bitimi) Avrupa’ da birbirinden farklı siyasal ve ekonomik sistemler ve bunların temsilcilerinden oluşan bloklar mevcuttu Bunlardan biri, şimdi de mevcut olan çok partili demokratik sistemi ve serbest pazar ekonomisini uygulayan Batı Bloku diğeri ise tek partili sosyalist siyasal sistemle sıkı bir devletçi ekonomiyi uygulayan Doğu Bloku’ ydu Ancak Doğu Bloku’ nun lideri olan SSCB’ nin ekonomik ve siyasal sisteminin iflas etmesiyle doğu bloğu da çökmüştür Eski Doğu Bloku ülkeleri, ekonomik ve siyasal sistem olarak Batı Blokuna yakınlaşma yolunda önemli adımlar atmışlardır Çok partili demokratik sisteme ve serbest pazar ekonomisine geçiş yapmanın sancıları atlatılmak üzeredir Avrupa Birliği’ ne yapılan başvurular olumlu karşılanmış ve başvuran ülkeler ile AB arasında uyum çalışmaları sürdürülmektedir Doğu Bloku’ nun askeri örgütü olan Comecon da dağıtılmış ve eski doğu bloğu ülkeleri, Batı Avrupa’ nın askeri örgütü olan NATO’ ya girmek için başvuruda bulunmuşlar ve bu konuda önemli gelişmeler sağlanmıştır Böylece Avrupa’ da 1990 öncesinin askeri, ekonomik ve siyasi kutuplaşması önemli ölçüde ortadan kalkmıştır

Avrupa ülkeleri coğrafi konumları, yani bulundukları yer ve ekonomik gelişmişlik açıdan; Batı Avrupa ülkeleri, Kuzey Avrupa Ülkeleri (İskandinavya ve Baltık ülkeleri), Akdeniz ülkeleri, Orta Avrupa ülkeleri, Doğu Avrupa ülkeleri ve Balkan Ülkeleri gibi guruplara ayrılmaktadır

Avrupa’ nın genel coğrafî özellikleri şöyledir;

- Avrupa bir devrimler kıtasıdır Özellikle demokrasi, endüstriyel ve bilimsel açıdan dünyayı etkileyen devrimleri gerçekleştirmiştir

- Nüfus yoğunluğunun fazla olduğu bir kıtadır Hayat seviyesi yüksektir Nüfus artışı çok azdır Hatta bazı ülkelerde nüfus azalması vardır

- Avrupa, dünyada ihracat ve ithalatta önde gelen kıtadır Dünyada üretilen endüstri ürünlerinin üçte biri bu kıtaya aittir

- Endüstrileşmiş ülkelerin toplandığı bir kıtadır Birleşik Krallık (İngiltere), Fransa, İtalya ve Almanya endüstrileşme açısından çok ileri durumdadır

- Çeşitli uluslara mensup insanların yaşadığı Avrupa’ da 20′ den fazla devlet vardır Komşu ülkeler arasında dil, ekonomik ve kültürel açıdan önemli farklar bulunur