Kıtalarına Göre Sıradağlar

Kıtalarına Göre Sıradağlar

Asya'daki sıradağlar

Hindistan'daki sıradağlar

• Karakurum

Karakurum, Pakistan, Çin ve Hindistan'daki sıradağlarBu dağlar Himalayalar'ın batı uzantısıdır

Yüksek yokuşlarda veya kuytu yamaçlarda, Rosa webbiana, Berberis pachyacantha, Polygonum viviparum, Juniperus polycarpus, Potentilla desertorum, Mertensia tibetica, Salix denticulata, Spiraea lycoides gibi bitkiler egemendir

• Himalaya Dağları

Himalaya Dağları, dünyanın en büyük ve en yüksek sıradağlarıdır Asya'nın orta güney kısmında, doğu batı doğrultusunda uzanır Dünyanın en yüksek zirvesi Everest'i (8850 m) içine alır Everest Tepesi, Nepal ile Tibet (Çin) sınırında yer alır Everest tepesi Nepal'in sınırları içersindedir Himalayalar, levha tektoniği kuramına göre, iki kıtasal levhanın yani Hindistan levhası ve Asya levhasının çarpışması sonucu oluşmuştur ve bu oluşum halen devam etmektedir Pakistan, Hindistan, Çin, Nepal ve Butan' dan geçen 2400 km uzunluğundaki Himalaya dağ zincirinin buzulları, Asya' nın 9 büyük nehrini besliyor 1,3 milyar insan, bu su yollarına bağımlı olarak yaşıyor Verilere göre ise Himalayalarda sıcaklıklar, son 30 yıl içinde on yılda bir 0,6 ile 0,15 derece artmakta ve sıcaklıkların artmaya devam etmesi halinde 50 yıla kadar buzul ve karların tamamen erimesi bekleniyor

Dikkate değer Himalaya dağcıları

• George Mallory (1886–1924) Everest Dağına ilk çıkış denemesi; Kuzey yüzünde öldü
• Noel Odell (1890–1987) İngiliz İlk tırmanış, 1936, Nanda Devi(Hindistan'daki en yüksek ikinci dağ ), En yüksek doruk noktsında 1950' ye kadar kaldı
• Bill Tilman (1898–1977) İngiliz Nanda Devi'ye ilk tırmanış denemesi 19361934 'de, ilk kişi Nanda Devi mabedi içine girmeyi denedi
• Eric Shipton (1907–1977) İngilizBill Tillman ile, Nanda Devi mabedine ilk nüfus eden Khumbu Glacier üzerindeki Everest'e giden yolu keşfetti
• John Hunt (1910–1998) İngiliz Everest Dağı seferinin lideri,1953
• Tenzing Norgay (1914–1986) Nepalli Sherpa dağcı Edmund Hillary'nin yanı sıra Everest'teki ilk dağcı
• Maurice Herzog (doğum 1919) Sekizbinlik zirvelerden biri olan Annapurna ya 1950 de tırmanan ilk kişiSoğuk yakması dolayısıyla bütün ayak parmaklarını ve el parmaklarının çoğunu kaybettiTepe 1970 yılına kadar tekrar tırmanılmadı
• Sir Edmund Hillary (doğum 1919)Yeni Zelandalı dağcı ve kaşif, Tenzig Norgay'la ile birlikte Everest'e çıkan ilk kişi
• Tom Bourdillon (1924–1956)İngiliz Everest keşif heyetinin 1951,1952 ve 1953 deki üyesi, Edmund Hillary ve Tenzing Norgay fethetmeden 3 gün önce Everest in zirvesine 300 fit yaklaştı
• Hermann Buhl (1924–1957) Nanga Parbat a ilk tırmanış denemesi 1953 (Yalnız ve oksijensiz tamamlamıştır)Broad Peak e ilk tırmanış denemesiChogolisadan düşüp öldüCesedi bulunamadı
• Willi Unsoeld (1926–1979) Birleşik DevletlerEverest'e ilk denemesi batı yüzünden, 1963 Kızı Nanda Devi Unsoeld 1976 da Nanda Devi nin keşif seferinde öldüMount Ranier'de çığ düşmesi sonucu öldü, 1979
• Chris Bonington (doğum 1934) Annapurna'a ilk tırmanış denemesi (Güney yüzü), 4 Everest'e dört tırmanış denemesi
• Nawang Gombu (doğum 1936) Hintli dağcıEverest'e iki defa tırmanan ilk dağcı : 1963 ve 1965
• Jim Whittaker (doğum 1936) Birleşik Devletler Zirveye tırmanan ilk Amerikalı
• Reinhold Messner (doğum 1944) İtalyan dağcıSekizbinlik'lerin bütün ondördüne tırmanan ilk insan
• Jerzy Kukuczka (1948–1989) Polonyalı dağcı 10 yeni rota belirleyerek 14 sekizbinliğin hepsine diğerlerinden daha hızlı tırmanmıştır
• Nazir Sabir Pakistanlı dağcı Tek denemede 2 sekizbinliği(Broad Peak ve Gasherbrum II) ilk tırmanan kişi
• Jaime Viñals Everest Dağı'na tırmanan ilk Orta Amerikalı kişi[1]
• Casey Mackins İngiliz DağcıEverest'e 1984 de Tibet'ten yeni bir rotadan oksijensiz tırmandıDaha sonra 1990 da ünlü denizden zirveye keşfinde Nepal den tırmanmıştırEverest'e deniz seviyesinden başlayarak (Bengal Körfezi) tırmanan ilk kişidir

Irak'taki sıradağlar

• Hemrin dağları

Hemrin Dağları (Kürtçe: Çiyayê Hemrîn veya Çiyayên Hemrîn, Arapça: جبل حمرين), Irak'ın başkenti Bağdat'ın 60 km doğusunda, Diyala İli ve İran sınırından, Bağdat'ın 260 km kuzeyinde bulunan Kerkük'e kadar uzanan sıradağlardır Bu dağlık alan Zagros dağlarının en batıdaki dalgalanmalarından biri olarak görülür ve Arap Irak'ı ile Kürtlerin çoğunlukta yaşadığı Kürdistan bölgesinin doğal bir coğrafî sınırı olarak görülmüştür Bu kanı Iraklı tarihçi Abdül-Rezzak El-Hassani'nin Irak'ın Siyasi Tarihi isimli kitabında desteklenmiş, Hemrin Dağları'na ayrıca Cecil J Edmonds da yazılarında yer vermiştir[1]

• Sincar dağları
  
  Sincar dağları (Kürtçe: چیای شه¤نگال / شه¤نگار Şengal ), Irak'ın kuzeybatısında Dicle ile Fırat arasındaki kuru yayla olan El Cezire bölgesinde bulunan sıradağı Nineve İli'nin Sincar şehrine yakın olduğu için Sincar adı verildi
  
  Başlıca su kaynağı Sincar dağlarının güneyinde Tartar'a devam eden 130 mil (210 km) uzunluğundaki Tartar Vadisi'dir En yüksek noktası 1356 metre yüksekliğindedir

• Zagros dağları

Zagros dağları ya da Zagroj dağları İran ve Irak'ın en büyük sıradağlarının adıdır Uzunluğu İran'ın Irak sınırından Basra Körfezi'nin güneyine kadar 1500 km'dir Sıradağlar Hürmüz Boğazı'nda sona erer Zagros'un en yüksek yeri 5098 metre yüksekliğindeki Dena doruğudur
Kazakistan'daki sıradağlar

• Küngöy Ala dağları
  
  Küngöy Ala[1] dağları veya Kengey Ala dağları, (Kırgızca: Кенгей Ала-Тоосу veya Кÿнгöй Ала-Тоосу; UFA: /kenkéj ɑlɑtoːsú/) Orta Asya'da bulunan Kırgızistan'dan başlayıp Kazakistan içlerine kadar uzanan bir dağ sırasıdır
  
  Küngöy (Kengey) Ala dağları, Tanrı Dağları'nın bir parçası olup, Kırgızistan'nın güneydoğusunda, Issık-Göl İlindeki Issık Göl kuzey kıyıları boyunca Kazakistan içlerine kadar uzanır

Pakistan'daki sıradağlar

• Himalaya Dağları

• Karakurum

• Hindukuş Dağları

Hindukuş Dağları (Farsça: هندوکش, Hentli هندو + öldürmek کشتن), Orta Asya'da büyük bir dağ sırası Tibet sınırında Karakum dağlarından ayrılır ve güneşe doğru uzanarak Afganistan'da Kabil şehrinin kuzeybatısında, biri Herat'a öbürü Kandmar'a giden iki kola ayrılır, 650 km boyunca uzanır Yükseklikleri 6000-7500 metre arasındadır Volkanik bir toprağı vardır Zümrüt, yakut gibi değerli taşlar bulunur

Çin'deki sıradağlar

• Altay dağları

• Karakurum

• Pamir Dağları

Pamir Dağları, Orta Asya'da Tacikistan-Çin, Sincan Uygur Özerk Bölgesi sınırında bulunan, lalenin ana vatanı olan ve Himalaya Dağları'nın kuzey silsilelerini teşkil eden sıradağlar


Hisar Vadileri Tanrı Dağları'nı Pamir Dağ Sisteminden ayırırBir diğer adıda Zalım Halıt olan Pamir Dağları, aynı zamanda Sincan içlerine 1760 km girer En yüksek zirvesi 7495 m yüksekliği ile Somoni Zirvesi'dir

Pamir Dağları'ndan gelen Seyhun ve Ceyhun nehirlerinin sularının birikmesi ile bugün kurumakta olan Aral Gölü oluşur

• Tanrı Dağları

Tanrı Dağları (ya da Tien-Şan, eski Türkçe: تنكرى تاغ, Tenğri tağ; Uygurca: تەڭرىتاغ, Tengri Tagh; Çince: 天山; Pinyin: Tiānshān, Wade-Giles: T'ien-shan), Orta Asya'da bulunan büyük dağ sistemlerinden birini oluşturan sıradağlardır

Bugünkü siyasi coğrafya dikkate alınırsa, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi kısımlarına yayılır Tanrı Dağlarının 1,000,000 km² lik alanı kapladığı hesaplanmıştır

Kuzeyde Çungar ve Güney Kazakistan düzlükleri, güneydoğuda Tarım Havzası, güneybatıda Hisar ve Alay Sıradağları ile sınırlanır
Tanrı Dağlarını Pamir Dağ Sisteminden Hisar Vadileri ayırır


İran'daki sıradağlar

• Kopet Dağları
  
  Kopet Dağları, Türkmenistan ile İran arasındaki sınır bölgesinde dağ sırası
  
  Kuzeybatıda Hazar Denizinden başlayarak güneydoğuda Herirud (Tecen) Irmağına kadar 650 km boyunca uzanır Türkmenistan sınırları içinde en yüksek nokta başkent Aşgabat'ın güneybatısında kalır (2,940 m) İran tarafındaki en yüksek nokta ise 3,191 m yüksekliğindeki Kuh-ı Kaçan doruğudurTürkmenistan'ın başkenti Aşgabat, Kopet Dağlarının eteklerinde yer alır

• Zagros dağları
  
  Zagros dağları ya da Zagroj dağları İran ve Irak'ın en büyük sıradağlarının adıdır Uzunluğu İran'ın Irak sınırından Basra Körfezi'nin güneyine kadar 1500 km'dir Sıradağlar Hürmüz Boğazı'nda sona erer Zagros'un en yüksek yeri 5098 metre yüksekliğindeki Dena doruğudur