Gilles Deleuze Hayatı

Hayatı
Deleuze, 1925 yılında orta sınıf muhafazakar bir ailenin çocuğu olarak Paris'te dünyaya gelmiştir Paris'te bir devlet okulunda başladığı eğitimine Almanların Fransa işgali üzerine Normandiya'da devam etmiş, işgal sona erdikten sonra seyehat etmek için bile olsa artık pek ayrılmayacağı Paris'e yeniden dönerek hayatı boyunca çalışmalarını burada sürdürmüştür Söz konusu işgal sırasında Deleuze'ün erkek kardeşi çeşitli muhalif faaliyetlerde bulunduğu gerekçesiyle Nazilerce tutuklanmış ve daha sonra Auschwitz'e gönderilirken trende yaşamını yitirmiştir
Deleuze, 1944 yılında Sorbonne'da üniversite öğrenimine başlamış, burada önde gelen felsefe tarihi profesörleri Jean Hyppolite, Georges Canguilhem, Ferdinand Alquie ve Maurice de Gandillac'ın öğrencisi olmuş ve hocalarından çalışmalarının ilk ilhamlarını almıştır Deleuze bir röportajında öğrencilik yıllarından bahsederken akademi dışından bir figür olarak Sartre'ın düşüncelerinin de bu dönemde boğucu bir biçimde Husserl ve Heidegger'in düşünceleri etrafında dönen Fransız akademisi içinde ferah bir nefes gibi geldiğini belirtir 1948 yılında agregation derecesini aldıktan sonra 1956 yılına kadar uzun bir dönem çeşitli liselerde öğretmenlik yapmıştır Bir çevirmen olan eşi Denise Paul "Fanny" Grandjouan ile 1956 yılında evlenmiştir Lisede öğretmenlik yaptığı bu dönemde Hume'un amprizmine yoğunlaştığı Ampirizm ve Öznellik (1953) kitabını yayımlamıştır
1957 yılında Sorbonne'da ders vermeye başlamış ve on iki yıl boyunca Paris'te değişik eğtim kurumlarında çalışmıştır Üniversitelerde ders verdiği bu dönemde yayınlarına Nietszche çalışmalarına yeni bir soluk getirecek olan Nietzsche ve Felsefe (1962) ve kısa aralarla Kant'ın Eleştirel Felsefesi (1963), Proust ve Göstergeler (1964) ve Bergsonculuk (1966) ile devam etmiştir 1968 yılında doktora derecesi için tamamladığı iki tez çalışmasını, Fark ve Yineleme (1968) ile Spinoza ve İfade Problemi (1968) kitaplarını yayımlamıştır Deleuze'ün uzun yıllar sürecek olan akciğerleriyle alakalı rahatsızlığının başlangıcı da bu döneme rastlar
Deleuze 1969 yılında bir eğitim reformunun denendiği dönemde Vincennes'te bulunan Paris VIII'de kalıcı olarak öğretim görevlisi pozisyonunda çalışmaya başlamıştır Burada daha önceden tanıdığı Michel Foucault ile arkadaşlığı perçinlenecek ve Felix Guattari ile tanışacaktır Deleuze 1987 yılında emekli olana kadar bu üniversitede çeşiti dersler ve seminerler vermiştir Burada verdiği derslerin bir bölümü Richard Pinhas ve bazı diğer öğrencilerinin inisiyatifiyle kaydedilmiş, yazıya dökülmüş ve internet üzerinden paylaşıma açılmıştır
Deleuze Paris VIII'de çalışmaya başladığı yıl Anlamın Mantığı (1969) isimli çalışmasını yayımlamıştır Felix Guattari'yle uzun yıllar sürecek olan beraber çalışmaları da bu kitabın yayımlanması sonrasına rastlamış ve ortak çalışmalarının ilk ürünü üç yıl sonra yayımlanacak olan Anti-Oedipus (1972) olmuştur Deleuze daha sonra Anlamın Mantığı'nın İtalyanca baskısı için kaleme aldığı sunuş yazısında bu kitabının kendisi için bir dönüm noktası teşkil ettiğini ifade ederken kimi psikanalitik kavramları yeterince eleştirel ele almadığını dile getirecek ve bu noktada Anti-Oidipus'ta ortaya koyacakları yeni kavramlarda Felix Guattari'nin dönüştürücü etkisinin altını çizecektir
Kapitalizm ve Şizofreni başlığı altında topladıkları iki ciltlik çalışmalarının ilk kısmı olan Anti-Oidipus (1972) Mayıs 68 atmosferi içerisinde siyasalın yeniden düşünüldüğü bir çalışma olarak öne çıkar 1975'te yine Guattari ile birlikte kaleme aldıkları Kafka: Minör Bir Edebiyata Doğru çalışmalarının ardından toplam sekiz yıllık bir aradan sonra Kapitalizm ve Şizofreni çalışmalarının ikinci kısmı olan Bin Yayla'yı (1980) yayımlamışlardır Bin Yayla'nın, Anti-Oidipus'ta çok temel önem arz eden bazı kavramlara neredeyse hiç değinmeden yeni problematikler, yeni sorular ve yeni kavramlar gündeme getirerek, kavramların durağan ve kopuk bir düzen arz ettiği kapalı bir sistemden ziyade farklı soruların ve bu soruların başlangıç, bitiş ve kesişme noktalarının durmadan yeniden tasarlandığı, bir bakıma tam da mevzubahis çalışmanın altını çizmeye çalıştığı şekliyle, "rizomatik" bir yazma ve düşünme şeklini hayata geçirdiği söylenebilir
80li yıllarda Francis Bacon'un resimlerini değerlendirdiği Francis Bacon: Duyumsamanın Mantığı'nı (1981), iki ciltten oluşan sinema çalışması Hareket-İmaj (1983) ve Zaman-İmaj'ı (1985) ve Leibniz monografı Kıvrım: Leibniz ve Barok (1988) çalışmalarını yayımlamıştır Yine bu dönemde kaybettiği arkadaşı Foucault'nun ilerleme ve kırılmalarıyla düşünsel güzergahını inceleyip zaman zaman yeniden formüle edeceği Foucault (1986) monografını yayımlamıştır Deleuze, Foucault'nun ölümünün ardından verdiği çeşitli röportajlarda Foucault'nun çalışmalarının ne denli ufuk açıcı olduğunu vurgulamış ve bir röportajında Foucault'ya onun kendisine duyduğu ihtiyaçtan çok daha fazla ihtiyaç duyduğunu ifade ederek Foucault'nun çalışmalarına duyduğu ilgi ve hayranlığı mütevazı bir şekilde dile getirmiştir
1991'de Guattari ile son ortak çalışmaları olan Felsefe Nedir?'in (1991) yayımlamışlar ve bu yayından bir yıl sonra Guattari yaşamını yitirmiştir Bu yıllarda Deleuze'ün akciğer rahatsızlığı da ağır ve çalışmalarını engelleyecek bir şekilde seyretmeye başlamış ve çoğunlukla edebi metinler üzerine değerlendirmelerinden oluşan Kritik ve Klinik (1993) kitabının yayımlanmasından iki yıl sonra Deleuze, 4 Kasım 1995'te evinde intihar ederek yaşamına son vermiştir
Deleuze ölümünden kısa bir süre önce Claire Parnet ile birlikte Arte Channel için alfabe formatında kaydettikleri uzun bir söyleşi yapmış ve İçkinlik: Bir Hayat başlıklı kısa bir yazı yayımlamıştır Yaşamının son yıllarında Deleuze'ün Marx'ın İhtişamı başlıklı bir Marx monografı üzerine çalıştığı bilinmektedir
Deleuze'ün ölümünün ardından çağdaşları Deleuze'ün felsefe tarihini yorumlayışının ve kendi felsefesinin özgünlüğünü vurgulayan yas yazıları kaleme almışlardır Bu yazılar arasında kuşkusuz en dikkat çekenlerden biri Jacques Derrida'nın Deleuze'ün çalışmalarıyla kendi çalışmaları arasında jestlerdeki aşikar uzaklığa rağmen tezlerde önemli bir yakınlık gözlemlediğini ve Deleuze'ün ardında tamamıyla kendisine özgü ve mukayeseye gelmeyen biz iz bıraktığını ifade ettiği 7 Kasım 1995'te Liberation'da yayımlanan yas yazısıdır

Kaynak : Wikipedia