08-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
İv. Murat Yaşamı
Yaşamı
Saltanatının ilk yılları
IV Murat tahta geçtikten sonra, ülkeyi uzun süre akrabaları ve annesi Kösem Sultan yönetti Bu süre içinde İmparatorluk anarşiye ve büyük iç karışıklıklara sürüklendi, Safeviler Irak'ı ele geçirdi, Kuzey Anadolu'da isyanlar patlak verdi ve 1631 yılında Yeniçeriler sarayı basarak sadrazam ile birçok devlet yöneticisini öldürdü Zaten çocukluğu sırasında ağabeyi Genç Osman'ın şehit edilişine tanık olan IV Murat, tüm bu olayların da etkisiyle çok sert bir mizaca büründü ve yirmi bir yaşından itibaren ülke yönetimini tamamen kendi ellerine aldı
Mutlak saltanat yılları
IV Murat ilk olarak, yaygınlaşmış olan rüşvet ve iltiması ortadan kaldırdı ya da en aza indirdi Annesinin yönetimi altında aşırıya gitmiş olan keyf harcamalar ile savurganlığı bitirdi İstanbul'da *****, tütün ve kahveyi yasakladı Yasağa uymayanların öldürülmesini emretti Bazı geceler tedbl-i kıyafet ile sokaklarda teftişlerde bulundu
Asker başarıları
IV Murat devrindeki en önemli asker olay Safeviler'e karşı girişilen 1623-1639 Osmanlı-Safevi Savaşları'dır Bu savaşta Osmanlı orduları, Azerbaycan, Erivan, Tebriz ve Hamedan'ı ele geçirmiş ve son olarak 1638 yılındaki Bağdat Seferi ile 1624'ten beri İran işgali altında bulunan bu şehri yeniden Osmanlı topraklarına katmışlardır Bağdat'ın fethinin ardından IV Murat, tarihe geçen o ünlü sözü söylemiştir :
"Bağdat'ı almaya çalışmak, Bağdat'ın kendinden daha mı güzeldi ne!"
IV Murat, bu savaşlarda Osmanlı ordularını bizzat kendisi komuta etti ve büyük bir asker deha olduğunu kanıtladı Sefer sırasında, Anadolu'daki tüm isyanları ve isyan etmesi muhtemel unsurları yoketti Böylece devlet otoritesi yeniden ve kesin bir şekilde sağlandı Yerli halk, memnuniyetini göstermek üzere birçok yerel yapıya onun ismini verdi
Safeviler, kesin Osmanlı zaferi karşısında çaresiz kalınca barış istemek zorunda kaldılar ve 1639 Mayıs'ında Kasr-ı Şirin Antlaşması imzalandı Antlaşma neticesinde Mezopotamya Osmanlı egemenliğine girdi ve Birinci Dünya Savaşı'na kadar Osmanlı'nın toprağı olarak kaldı IV Murat, İstanbul'a döndükten sonra saygın devlet adamlarına, İmparatorluğun eski parlak günlerine dönmesine yönelik ekonomik ve siyasi projeler hazırlanması emrini verdi Ama hastalığı ve ırs bir sonuç olan erken ölümü, onun İmparatorluğu dönüştürme fikirlerine ve çalışmalarına engel oldu
Ölümü
IV Murat, 1640 yılında İstanbul'da henüz 28 yaşında ölmüştür Ölüm nedeni üzerine iki ayrı iddia vardır Batılı kaynaklar sirozdan, Osmanlı kaynakları ise damla hastalığından öldüğünü iddia ederler IV Murat, ölüm döşeğindeyken kardeşi İbrahim'in öldürülmesini emretmiştir Ancak emri yerine getirilmemiş ve İbrahim, onun ardından padişah olmuştur IV Murat'ın bu emri vermesinin nedeni, kardeşi İbrahim'in deli olduğunu ve İbrahim'in tahta geçmesi halinde İmparatorluğun büyük karışıklıklara sürükleneceğini düşünmesiydi
Kaynak : Wikipedia
|
|
|