Biyolojinin Tarihi Rönesans Ve İlk Modern Gelişmeler

Rönesans ve ilk modern gelişmeler
Rönesans ile birlikte ampirik doğa tarihi ve fizyoloji üzerine büyük bir ilgi gösterilmiştir Andreas Vesalius 1543 yılında, insan anatomisi hakkında olan ve cesetlerin dis****iyonuna dayanan De humani corporis fabrica adlı eseriyle Batı tıbbında modern devri başlattı Vesalius ve sonrasında gelen bir dizi anatomist, otoriter bilgi ve soyutlamanın ötesinde ilk elden deneysel çalışmalara dayanarak fizyoloji ve tıp alanında skolastik görüşün yerine deneyciliği koydu Herboloji yoluyla tıp aynı zamanda bitkiler üzerine edinilen bilgilere yeni bir deneysel kaynak oluşturdu Otto Brunfels, Hieronymus Bock ve Leonhart Fuchs bitkiler üzerine oldukça fazla eser vererek bitki yaşamının tamamı üzerine yeni bir doğal yaklaşımı başlattılar[45] Hayvanlar hakkında hem doğal hem de figüratif bilgilerin toplandığı eserler de giderek daha sofistike hale gelmeye başladı Hayvanlar hakkında önemli eserler verenler arasında William Turner, Pierre Belon, Guillaume Rondelet, Conrad Gessner ve Ulisse Aldrovandi sayılabilir[46]
Doğa bilginleri ile çalışan Albrecht Dürer ve Leonardo da Vinci gibi sanatçılar da hayvan ve insan bedenleriyle ilgilendiler ve detaylı fizyoloji çalışmalarıyla gittikçe büyüyen anatomi bilgisine katkıda bulundular[47] Simya ve doğal büyü gelenekleri, özellikle Paracelsus'un çalışmaları yaşayan dünya hakkında varolan bilgilere katkı sağladı Simyacılar organik maddeyi kimyasal analize tabi tuttular ve hem biyolojik hem de mineral farmakoloji ile ilgili deneyler yaptılar[48] Bu gelişmeler 17 yüzyıla kadar devam eden mekanik felsefenin ortaya çıkışıyla geleneksel organizma olarak doğa metaforunun makina olarak doğa metaforuyla değişmesinin bir parçasıydı[49]
17 ve 18 yüzyıllarModern dönemin başlarında dünya üzerinde farklı yerlerden gelen organizma örneklerinin birarada sunulduğu "İlginç şeyler odaları" biyolojik bilgi merkezleriydi Coğrafi keşifler çağından önce doğa bilimcileri biyolojik çeşitliliğin büyüklüğü hakkında çok az bilgi sahibiydiler


Sınıflandırma, adlandırma ve kategorize etme 17 ve 18 yüzyılın çoğunda doğa tarihinin en önemli konuları haline geldi Carolus Linnaeus 1735 yılında doğal dünya için temel bir taksonomi yayımladı ve 1750'lerde tüm adlandırdığı türler için bilimsel adlandırmalar ileri sürdü[50] Linnaeus türleri belirli bir hiyerarşinin değişmez parçaları olarak görürken 18 yüzyılın diğer önemli doğa bilimcisi Buffon türleri yapay bir kategorilendirme olarak değerlendirmiş ve hatta ortak ata kavramının olabilirliğini öne sürerek yaşayan türlerin değişebileceğini savunmuştur Her ne kadar evrime karşı görüşleri olsa da Buffon evrim düşüncesinin gelişmesinde önemli bir yer tutmuştur ve eserleri hem Lamarck'ın hem de Darwin'in evrim teorilerini oluşturmada etkili olmuştur[51]
Vesalius'un çalışmalarını yaşayan insanlar üzerinde deneyler yaparak geliştiren William Harvey ve diğer doğa düşünürleri kanın, toplar ve atardamarların işlevlerini inceledi Harvey'nin 1628 yılına ait eseri De motu cordis Galen'in teorisinin sonunun başlangıcıydı ve Santorio Santorio'nun metabolizma üzerine olan çalışmalarıyla fizyoloji üzerine nicel yaklaşımlar üzerine etkili bir model oluşturdu[52]
17 yüzyılın başlarında biyolojinin mikro dünyası artık açılmaya başlamıştı 16 yüzyılın sonlarından itibaren birkaç lens ustası ve doğa düşünürü kaba mikroskoplar yapmaya başlamıştı Robert Hooke 1665 yılında kendi mikroskobuyla yaptığı gözlemleri Micrographia adlı eserinde yayımladı Antonie van Leeuwenhoek'ün lens yapımında çok önemli gelişmeler kaydetmesiyle, 1670'li yılların başında tek lens ile 200 kat büyütme elde etmesiyle bilim adamları mikroskopik yaşamın yabancılığı ve çeşitliliği ile karşılaşarak ilk mikroorganizmaları keşfettiler Jan Swammerdam'ın benzer deneyleri entomolojiye yeni bir ilgi duyulmasını sağladı ve mikroskopik dis****iyon ile boyama tekniklerinin temeli atıldı[53]Micrographia adlı eserinde, Robert Hooke yukarıdaki mantar kambiyumu gibi biyolojik yapılardan hücre adıyla sözetti ama hücrelerin yaşamın evrensel temeli olduğu ancak 19 yüzyılda bilim insanları tarafından kabul edildi


Mikroskopik dünya genişlerken makroskopik dünya da küçülüyordu John Ray gibi botanikçiler tüm dünyadan gönderilen yeni keşfedilmiş organizmaları kendi içinde tutarlı bir sınıflandırma içine almak ve tutarlı bir teoloji (doğal teoloji) oluşturmak için çalışıyordu[54] Nuh Tufanı üzerindeki tartışmalar paleontolojinin gelişmesini körükledi Nicholas Steno 1669 yılında canlı organizmaların kalıntılarının nasıl sediment katmanları arasında kalıp mineralize hale geldikten sonra fosiller oluşturduğu hakkında bir deneme yazdı Her ne kadar Steno'nun fosilleşme üzerine olan görüşleri doğa düşünürleri arasında iyi bilinse ve çok tartışılsa da dünyanın yaşı ve soy tükenmesi gibi konular üzerindeki felsefi ve teolojik tartışmalar nedeniyle 18 yüzyılın sonuna kadar tüm doğa bilimcileri tarafından kabul görmemiştir[55]

Kaynak : Wikipedia