İspanya Coğrafya

Coğrafya

İspanya (Batıdaki) Portekiz ve Birleşik Krallık'a ait olan (Güneydeki) Cebelitarık ile birlikte İber Yarımadası'nda, 36 Derece ve 43,5 Derece kuzey enlemleri ve (Balear Adaları, Kanarya Adaları, Septe ve Melilla'yı saymazsak) 9 Derece batı ve 3 Derece doğu boylamları arasında bulunur İspanya İber Yarımadası'nın yedide altısını kaplar Kuzeydoğusunda Pireneler boyunca Fransa ve Andorra ile İspanya arasındaki sınır uzanır Bununla birlikte Akdeniz'de bulunan Balear Adaları, Atlantik Okyanusu'ndaki Kanarya Adaları ve Kuzey Afrika kıyılarında bulunan Septe ve Melilla eyaletleri de İspanya sınırları dahilindedir Fransa sınırlarındaki Llivia şehri de İspanya'ya aittir Bununla birlikte Fas kıyılarında bulunan Chafarinas Adaları, Peñon de Velez de la Gomera, Alhucemas, Alboran ve Columbretes Adaları ile Perejil Adası da İspanya'ya aittir

Toplam sınır uzunluğu 19178 km'dir Andorra ile 637 km, Fransa ile 623 km, Cebelitarık ile 12 km, Portekiz ile 1,214 km, Fas ile (Ceuta şehri) 159 km uzunluğunda sınırı vardır 4964 km uzunluğunda kıyı şeridi vardır

Septe ve Melilla şehirleri Kuzey Afrika'da bulunur ve Fas gibi Akdeniz kıyısındadırlar İspanya'nın yüzölçümü 505988 km karedir İspanya, dağlık bir ülke olup ortalama yüksekliği 600 m olan dağlarıyla yükseklik açısından Avrupa'da İsviçre'den sonra ikinci sırada yer alır

Plato ve yüksek ovaları çevreleyen dağların batı kesimleri hariç yarımadanın beşte ikisinden fazlasını sıradağlar kuşatır Yarımadanın belli başlı nehirleri doğudan batıya doğru bir yol izleyerek Atlantik Okyanusu'na akar Ebro nehri, Akdeniz'e dökülür Denizciliğe elverişli tek nehir olan Guadalquivir ise Sevilla şehrinden geçer

İspanya'nın en kuzeydeki noktası Esteca de Vares, en batıda Toriñana Burnu'dur, bunların ikisi de Galisya Bölgesi'ndedir En güneydeki noktası Tarifa'daki Punta Marroqui, en doğudaki noktası ise Creus Burnu'dur Kuzeyden güneye doğru uzanan en geniş alan 856 km, doğudan batıya uzanan en geniş alan ise 1020 km'dir

İspanya'nın en büyük ve tek gölü 368 hektarlık bir alana yayılan ve 55 metre derinliğinde olan Lago de Sanabria'dır





Yüzey şekilleri

İspanya'daki en yüksek dağ Kanarya Adaları'na ait olan Tenerife Adası'ndaki Pico del Teide (3718 m)'dir Anakaradaki en yüksek dağ Granada Eyaleti'ndeki Sierra Nevada'da bulunan Mulhacen (3482 m) dağıdır

İspanya'nın kuzey kıyısı sadece Gijon ve Aviles ve Ribadeo ve La Coruña'nın arasında önemli çıkıntılar gösterirken, diğer yerlerde neredeyse düz bir hat şeklinde ilerler Ülkenin diğer kıyılarına nazaran bu kıyı şeritleri dik ve aşılması zor kıyılar olarak tanımlanabilirler Bunun nedeni burada bulunan dağların hemen hemen her yerde denizin içine kadar girmesidir Bu kıyı şeridine ancak nehirlerin ağzından ve denizin kıyının iç taraflarına kadar girdiği, özellikle Galisya bölgesinde sıkça bulunan kollardan (Rialardan) mümkündür İspanya'nın batısı da tamamen bu kıyı özelliklerini gösterir, ama buradaki dağlar sadece burunlarda denizin içine kadar girdiklerinden ve Ria'ların arka kısımlarında genellikle düzlük alanlar bulunduğundan kuzey kadar aşılması güç bir kıyı şeridi değildir

Güney ve doğu kıyılarının karakteristik özelliği ise düz haliçler ve bu haliçlerin aralarında bulunan ve tepelik alanlarla sona eren çıkıntılardır Bu şeritler kuzey ve batı kıyılarına oranla çok daha kolay aşılabilen kıyılardır Güney kıyısındaki en önemli körfezler batıdan doğuya doğru Cadiz, Malaga, Almeria ve Cartagena Körfezleri; doğu kıyısındakiler ise Bahia Alicante ve Valencia Körfezi'dir İspanya'nın en uzun nehirleri Duero, Tajo ve Ebro'dur

İspanya iklimi


Atlantik İklim: Atlantik Okyanusu kıyısındaki bölgelerde görülür: Galisya, Asturya, Kantabria, Bask Ülkesi, Navarra Özellikle kış aylarında yağış görülür, kış ve yaz oldukça ılıman geçer



Okyanus-Kıtasal İklim: İber Yarımadası'nın ortasında görülür: Kastilya Leon, Madrid, La Rioja, Kastilya-La Mancha, Ekstremadura ve Endülüs Kışlar oldukça soğuk geçer ve özellikle kuzeyde kar yağışları görülür, yazlar ise sıcaktır



Kıtasal Akdeniz İklimi: Aragona, Katalonya, Valencia (iç kısımlarında), Murcia, Kastilya-La Mancha ve Endülüs'te görülür Yağışlar ilkbahar ve sonbahar aylarında görülürken, yazlar sıcak, kışlar ise soğuk geçer



Akdeniz İklimi: Katalonya'da, Balear Adaları'nda, Valencia'da, Murcia'da ve Endülüs'te görülür Çoğunlukla ilkbahar ve sonbahar aylarında yağış görülür Yağışlar kuzeyden güneye doğru gidildikçe azalan bir seyirdedir (Barselona 640 mm, Tortosa 524 mm, Valencia 454 mm, Alicante 336 mm, Almeria 196 mm) Kış aylarındaki hava sıcaklıkları çok düşük olmamakla birlikte yazın sıcak bir hava hakimdir



Subtropikal İklim: Kanarya Adaları'nda görülür Neredeyse bütün yıl boyunca ılıman bir iklim hakimdir (18 ile 24 Derece C arası) Kış mevsimi yok denecek kadar hafif geçer Santa Cruz de Tenerife'deki ortalama hava sıcaklıkları ocak ayında 17,9 Derece C, ağustos ayında ise 25,1 Derece C'dir Kanarya Adaları'nın yağış oranı bölgeden bölgeye büyük farklılıklar göstermektedir



Dağ İklimi: Pireneler'in yüksek kesimlerinde ve Kastilya dağlarının yüksek yerlerinde görülen bir iklimdir Kışlar uzun geçer, yazlar ise kısa ve ılımandır özellikle kış ayları bölgede yogun don olayları görülür bu sebeple yaz aylarının gelmesi uzar yazlar kısa ve ılıman geçer temmuz ayının ortalarına doğru bölgede şiddetli yağmurlar başlar ve su baskınkarı meydana gelir


Kaynak : Wikipedia