Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Tarihçe

Tarihçe
1826'da Osmanlı padişahı II Mahmut devrinde İstanbul'da batılı bir bando oluşturmak düşüncesiyle Mızıka-ı Hümayun adı ile kurulan topluluk, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nın temelini oluşturur Mızıka'ı Humayun 1924'te Atatürk'ün isteği ile Ankara'ya taşındı ve 1932'de Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası adını alarak Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı olarak hizmetlerine devam etti 1957 yılında Orkestranın Özel Kuruluş Yasası çıktı ve Riyaset-i Cumhur Senfoni Orkestrası adını aldı Orkestra, günümüzde Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlıdır
Osmanlı Dönemi
Mehter takımı yerine batılı bir askeri bando oluşturmak için kurulan Mızıka-ı Hümayun, zamanla çeşitli müzik, sahne sanatı ve eğlence dallarını(orkestra, kadınlar orkestrası, operet, tiyatro, karagöz, fasıl takımı gibi) bünyesinde toplayan bir örgüt olmuştu Orkestranın başına başlangıçta İstanbul'da yaşayan Fransız uyruklu bir sanatçı getirildiyse de yetersiz olduğu görülünce Sardunya Hükümeti'nin tavsiyesi üzerine davet edilen Giuseppe Donizetti 17 Eylül 1828'de İstanbul'a gelerek Orkestra Şefliği'ne atandı Donizetti, 1856'daki ölümüne kadar görevini sürdürdü Donizetti'nin yerine İtalyan sanatçı Callisto Guatelli orkestranın yönetimine getirildi Callisto'nun 1899'da ölümünden sonra Aranda Paşa orkestrayı yönetti 1908'de flütist Saffet Bey ilk Türk şef olarak orkestranın başına geçti ve orkestraya yenilikler getirdi
Mızıka-ı Humayun'un ilk parlak sanatsal yükselişi, 1919'de 60 kişilik kadrosu ile Avrupa kentlerinde verilen konserler ile gerçekleşti Konser öncesinde Mızıka-ı Humayun yönetciliği ile orkestra şefliği birbirinden ayrılarak Zeki Bey (Üngör)ilk defa bağımsız bir orkestra şefi olarak göreve başladı
Kurtuluş Savaşı yıllarında orkestra, Osmanlı Sultanı'na bağlı bir kurum olarak varlığını devam ettirdi, saltanat kaldırılınca halifeye bağlandı ve Makam-ı Hilafet Mızıkası adını aldı
Cumhuriyet Dönemi
Hilafetin kaldırılmasında 8 gün sonra, 11 Mart 1924'te orkestra, TBMM'nin karşısındaki binada Ankara'daki ilk konserini verdi Yeni hükümetin önünde ilk sınavını böylece veren orkestra, 27 Nisan 1924 tarihinde Cumhurbaşkanı Atatürk'ün emri ile Ankara'ya taşındı Zeki Bey'in yönetiminde çalışmalarına devam eden orkestra, Türk Ocağı'ndaki konserlerin yanı sıra radyo konserlerine önem verdi
Cumhuriyet dönemindeki ilk yurtdışı turne 1926'da gerçekleşti Karadeniz Gemisi'ndeki Yerli Malı Haftası sergisinin Avrupa sahil şehirlerine yaptığı 4 aylık geziye katılan orkestra, büyük ilgi gördü
1932'ye kadar Milli Savunma Bakanlığı'na bağlı olarak çalışmayı sürdüren orkestra, 23 Haziran 1932'de Zeki Üngör'ün çabaları ile Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlandı Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası adını alarak cumhuriyet ile özdeşleşti Bu adın alınması ile bando ve orkestra kesin olarak birbirlerinden ayrıldı Zeki Bey, 1934'te orkestradan ayrıldı
1934'te Adnan Saygun, 1935'de Dr Ernst Preatorius Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nın şefi oldu 1946- 1952 yılları arasında Hasan Ferit Alnar orkestrayı yönetti 1957-1959'da Robert Lawrence, 1960-1962'de Bruno Bogo, 1960-1963'de Otto Matzerah, 1963-1971'de Prof Gotthold E Lessıng, 1971-1975'de Jean Perisson, 1977-1982'de Tadeusz Strugala orkestranın daimi şefi olmuştur 1959'da şef yardımcısı olan Hikmet Şimşek ise 1986'ya kadar görevini sürdürmüştür 1988'de Gürer Aykal şef olmuştur

Kaynak : Wikipedia