Yüksek Hareket Kabiliyetli Çok Amaçlı Vasıta Modelleri

Modelleri




Humvee ve haberleşme çanağı






M1114 geliştirilmiş zırhı ile fişek/dumanatar, değiştirilmiş taret kalkanı ve acil çıkış işaretlerini gösteren işaretlemeleri


Kısmi HMMWV modelleri

M56 Coyote Duman Jeneratörü Bu araç kasasında bulunan sis jenaratörü yaydığı sis piyade birliklerini açık arazide düşman ateşinden korumayı amaçlıyordu [23]
M707 HMMWV Knight/Stiker Keşif birlikleri bünyesinde 24 saat boyunca gözetleme, hedef yakalama ve yer belirleme görevlerinde bulunuyordu[24]
M966 HMMWV TOW Araçta standart zırh ve TOW fırlatma düzeneği bulunmaktadır Araç hem nakliye ve hem de gerektiğinde düşman zıhlılarını TOW *****ını kullanarak imha etmek görevini yürütür TOW a ait ***** kaidesi 360 derecelik yatay ve (+20)/(-10) dereceler arasında dikey açılarda hareket edebilir Araç tam yüklü olarak dikey 60 derece, yaty ise 40 derecelik açılara kadar tırmanabilir Su engellerinden aparatsız olarak 75 sm, aparat ile 150 santimetreye kadar geçebilir[25]
M996 Cankurtaran Aracın basit bir zırhı bulunmakta ve çatışma bölgesinden yaralıları hastaneye taşımakta kullanılmaktadır M996 ve M996A1 modelleri daha ufak kasaya sahip olup 2 adet sedyeli veya 6 adet oturan yaralıyı taşıma kapasitesine sahiptirYaralıların haricinde araç içerisinde sürücü ve sıhhıye elemanı içinde yer bulunmaktadır [26]
M997 Cankurtaran M997, M997A1 ve M997A2 daha büyük bir kasaya sahip olup 4 adet sedyeli veya 8 adet oturan yaralıyı taşıma kapasitesine sahiptirCankurtaranın ısıtma, iklimlendirme sistemleri ile ve NBK saldırılarına karşı koruması bulunmaktadır [27]
M998 Kargo/Birlik M998 ve M998A1 askeri amaçlı techizat, malzeme veya birlik nakliyesi için tasarlanmıştır Aracın basit bir zırhı bulunmaktadır Kargo modeli ise 1100 kiloya kadar malzeme, insan olarak ise 2 mürettebat ve 8 tam techizatlı askeri taşıyabilir [28]
M998 HMMWV Avenger
M1025 Zırhlı Taşıyıcı M1025, M1025A1 ve M1025A2 modelleri zırhlı taşıyıcı olarak tasarlanmıştır Bu araçların 360 derecelik dönüş kabiliyetine sahip bir ray sistemi bünyesinde MK19 otomatik bombaatar; M2 50 kalibre makineli tüfek ve M60 model 762 mmlik makineli tüfek takılabilmektedir [29]
M1026 Zırhlı Taşıyıcı/Vinç M1026 ve M1026A1 modelleri zırhlı taşıyıcı olarak tasarlanmıştır Bu araçların 360 derecelik dönüş kabiliyetine sahip bir ray sistemi bünyesinde MK19 otomatik bombaatar; M2 50 kalibre makineli tüfek ve M60 762 mmlik makineli tüfek takılabilmektedir M1025 serisinden farkı bu araçlarda vinç bulunmasıdır[30]
M1035 Cankurtaran M1035, M1035A1 ve M1035A2 araçları herhangi bir zırhı olmayan ve sadece 2 adet yatan yaralıyı taşıma kapasitesine sahiptir [31]
M1036 TOW ve Vinç Aracın basit bir zırhı ve TOW fırlatma düzeneği bulunmaktadır M966, M966A1 ve M1121 modellerinden farkı bu araçta vinç olmasıdır [32]
M1037 S-250 Korunak Taşıyıcı Aracın basit bir zırhı ve arkasında S250 model içerisinde elektrik ekipmanı bulunan bir kasası vardır Bu kasa çerisindeki mürettebat ile toplamda 1634 kiloyu bulmaktadır [33]
M1038 Kargo/Birlik/Vinç M1038 ve M1038A1 askeri amaçlı techizat, malzeme veya birlik nakliyesi için tasarlanmıştır Aracın basit bir zırhı ulunmaktadır Kargo modeli ise 1100 kiloya kadar malzeme, insan olarak ise 2 mürettebat ve 8 tam techizatlı askeri taşıyabilir M998 serisinde tek farkları bu araçlarda ilavten vinç olmasıdır [34]
M1042 S-250 Kasa Taşıyıcı/Vinç Aracın basit bir zırhı ve arkasında S250 model içerisinde elektrik ekipmanı bulunan bir kasası vardır Bu kasa çerisindeki mürettebat ile toplamda 1634 kiloyu bulmaktadır M1037 modelinde tek farkı vinçi olmasıdır [35]
M1043 Zırhlı Taşıyıcı,Gelişmiş Zırhlı M1043, M1043A1 ve M1043A2 modelleri balistik saldırılara karşı araçları koruyan ilave zırhla kaplanmıştır Araçlara 360 derecelik dönüş kabiliyetine sahip bir ray sistemi bünyesinde MK19 otomatik bombaatar; M2 50 kalibre makineli tüfek ve M60, 762 mmlik makineli tüfek takılabilmektedir [36]
M1044 Zırhlı Taşıyıcı,Gelişmiş Zırhlı ve Vinç M1044 ve M1044A1 modelleri balistik saldırılara karşı araçları koruyan ilave zırhla kaplanmıştır Araçlara 360 derecelik dönüş kabiliyetine sahip bir ray sistemi bünyesinde MK19 otomatik bombaatar; M2 50 kalibre makineli tüfek ve M60, 762 mmlik makineli tüfek takılabilmektedir M1043 serisinden tek farkı bu araçlarda ilave olarak bir vinçin bulunmasıdır[37]
M1045 TOW Gelişmiş Zırh M1045 ve M1045A1 modelleri balistik saldırılara karşı araçları koruyan ilave zırhla kaplanmıştırVe araçlarda TOW fırlatma düzeneği bulunmaktadır[38]
M1046 TOW Gelişmiş Zırhlı ve Vinç M1046 ve M1046A1 balistik saldırılara karşı mürettebatı ve mühimmatı koruyan ilave zırhla kaplanmış ve TOW fırlatma düzeneği ile *****landırılmıştırM1045 serisinden farkı vinç ilasi olmasıdır [39]
M1069 M119 105-mmlik Top Çekici Ordunun M119 obüsü kullanmaya başlaması ardından bu topu çekmek için geliştirilmiştir Ayrıca bu obüse ait mühimmatıda taşımaktadır[40]
M1097 Ağır M1097, M1097A1 ve M1097A2 basit zırha sahip malzeme, techizat veya birlik nakliyesi için tasarlanmıştır Bu araçlar 2 mürettebat ve 8 tam techizatlı askeri veya buna eşdeğer malzemeyi taşıyabilir Toplamda 2 tona yakın asker veya malzeme taşıyabilir[41]
M1097 Heavy HMMWV Avenger Sistem ağır bir HMMWVye monte edilen sallantı jiroskoplu bir kaideden oluşmaktadır Taret üzerinde iki adet Stinger füze fırlatma zarfı ve her bir zarfın içerisinde dörder adet ateşle ve unut türünde kızılötesi/ultraviole güdümlü füze bulundurmaktadır
M1109 Gelişmiş Zırhlı Gelişmiş zırh aracın yan ve alt kısmına ilave edilmiş olup bu sayede araç içerisinde bulunan mürettebatı küçük kalibreli ateşli ***** ve mayın saldırılarına karşı korumayı amaçlar [42]
HLONS Geliştirilmekte olan lazer *****ı

Arttırılmış Kapasiteli Modeller
Kısaca EVC denilen (Expanded-capacity vehicle) (TürkçesiArttırılmış kapasiteli taşıt) modeller aracın hareket, güvenirlik ve randımanında herhangi bir azalma olmaksızın daha yüksek taşıma kabiliyetine sahip olarak tasarlanmış bir HMMWV sınıfıdır AM General firması 2005 yılından itibaren M1151,M1152 ve M1165 modellerinin üretimine başlamıştır Firma araçların zırh özelliklerini arttırmak için örneğin M1114 ve M1116 modelleri için merkezi Fairfield, Ohioda bulunan O'Gara-Hess & Eisenhardt Armoring Company firması ile ortak çalışmalar yapmaktadır [43]

M1113- M1113 modeline ait A2 tasarımı ordu tarafından alınacak HMMWV olarak şeçilmiştirŞu an hizmette olan ECVler özel operasyon ve haberleşme taşıyıcısı olarak kullanılmaktadır
M1114 Artırılmış zıhlı taşıyıcı 1995 yılında üretilen M1114lerde arttırılmış kapasiteye sahip şaseler kullanılmaya başlandı Ordu M1114 modelini farklı zırh seçenekleriyle öncü, askeri inzibat ve levazım birliklerinde ayrıca ********* imha aracı olarak kullandı M1114'lerin zırhı mürettebatı 762 mmlik mermi, 155 mmlik top şarapneli ve 6 kiloya kadar olan tanksavar mayını saldırılarına karşı korumaktadır
M1116 Artırılmış zırhlı HMWWV M1116 ise Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri için tasarlandı M1116 genişletilmiş bagaj alanı, *****çı için zırhlı taret, geliştirilmiş ısıtma ve iklimlendirme sistemlerine sahiptir
M1121 TOW Araç mürettebatı ve mühimmatı korumak için zırhla kaplanmış ve TOW fırlatma düzeneği ile *****landırılmıştırTOW füze kaidesi 300 derecelik bir açı ile sağa veya sola,(+20) (-10) derece dikey açılarda aşağı veya yukarı hareket eder Araç nakliye ve gerektiğinde TOW *****ını kullanarak zırhlı araçları imha etmektir[44]
M1123 Ağır Araç yeni takılan tamponu ile daha uzun bir görüntüye kavuşmuştur Araç 2 kişilik mürettebat ve 8 yolcuyla beraber 2 tona yakın yük taşıyabilirToplamda 4000 kiloluk çekme kapasitesine sahip bir vinci bulunmaktadır[45]
M1145 Artırılmış zırhlı HMWWV Araç ABD Hava Kuvvetleri için hava saldırıları sırasında destek ve hedef belirlemeye yardım için tasarlanmıştır
M1151 serisi M1151,M1151A1, M1151A1 w/B2, M1152P1 Cankurtaran: M1151 serisi araçlar standart HMMWV göre dahada geliştirilmiş araçlardır M1151 ve M1152 serisi araçlarda şase ağırlaştırılmış ve motor bu şaseye göre daha da geliştirilmiştir Araca takıp çıkartılabilen zırh seçeneği eklenmiştirBu zırh sayesinde bu araçlar Gelişmiş Zırhlı HMMWV ler ile aynı korumaya ulaşmaktadır XM1151 ve XM1152 bu serideki araçlara göre daha hafif, yüksek randımanlı,4WD, hava nakliyesine müsait ve askeri nakliye uçaklarından paraşütle atılabilen taktiksel olarak çok başarılı araçlarıdırAraçların dizel motoru, otomatik şanzımanı ile 1050 kiloya kadar taşıma kapasitesi vardır

M1152P1 Cankurtaran: ABD Ordusu 1317 adet cankurtarana ihtiyacı olduğunu açıklamıştırİlk teslimatlar Ağustos 2007 tarihinde başlayacaktır Siparişin alımı 2010 yılının Eylül ayında sona erecektirAraç her türlü askeri özellikten arındırılarak tüm çevre koşullarında yaralıya ilk müdahele yapabilecek hale getirilmiştir[44]


M1152 serisi M1152, M1152A1, M1152A1 w/B2 [44]
M1165 serisi M1165 , M1165A1, M1165A1 w/B3 : Dört kapılı HMMWV modeli araçlar 2006 yılından itibaren ordu servisine girmiştir Bu model M1097A2 ve M1113 modellerinin yerine düşünülmektedir
Packhorse - M1097 troyler çekici modeli[46]
Scorpion - Üzerinde 2B9 Vasilek 82mmlik otomatik havan takılmış model Bu ağır Humvee şaseli araç üzerindeki 2B9 Vasilyek 82mmlik otomatik havaatar ile çatışma bölgesindeki Amerikan birliklerine koruma sağlamaktadır Bu araç 2004 yılında Picatinny Arsenal'inde görev yapan ordu mühendisleri tarafından tasarlanmıştır Havan otomatik olarak tek veya aynı anda dörtlü olarak ateş edebilir *****ın etkili menzili 1,000m; azami menzili ise 4,000myi bulmaktadır Aracın üzerinde bulunan havan gerektiğinde yola yerleştirilen *********ları belirli bir menzilden imha edebilmektedir[47]
Kompozit HMMWV - AM General firması tarafından denemeleri yapılan araçta TPI Composites firması tarafından geliştirilmekte olan yeni bir zırh kullanılmıştır[48] Aracın toplam ağırlığının düşürülmesine çalışılan projenin asıl amacı taşıta daha fazla zırh koruması sağlamaktır [49] TPI tam-kompozit zırh, normal çelik ve aliminyumden üretilen zırhlara nazaran HMMWVlere 420 kiloya yakın hafiflik sağlamaktadır[50][51]

Uluslararası modeller




Çin'e ait Eastwind EQ2050



EQ2050/SQF2040

Bilinen en az iki Çin firmasının General Motors firmasının yardımıyla HMMWV kopyası araçlar üretmektedir Her iki HMMWV kopyası araçta ABD'de üretilen şase, vites kutusu ve dizel motorlar kullanılmaktadırBu iki firmadan biri olan Dongfeng Motor Corporation (DFM), General Motors Corporation ile birebir çalışma içerisindedir Firmalar gelecekte büyük bir kısmını kendi topraklarında üretecekleri parçalardan araçlar üretebilecekleri açıklamıştır Bunun en önemli nedeni Halkın Özgürlük Ordusunun (Çin Ordusu) firmalardan %100 yerli araçlar istemesidir




Yunan Ordusuna ait bir M1114GR HMMWV ve üzerinde 9M133 Kornet tanksavarı



Yunanistan - Yunan yapımı zırhsız M1114, ELBO firması tarafından üretilmektedir Araç üzerinde Rus yapımı 9M133 Kornet tanksavar *****ı bulunmaktadır Araç bu rokete ait 10 adetlik tanksavar mühimmatını da saklamaktadır İsrail firması olan Plasan ile Yunan ELBO firmaları zırhlı HMMWV modelleri M1114GR ve M1118GR üretmektedir[52]
Plasan firması Portekiz Ordusu bünyesinde bulunan HMMWV için zırh aparatları tasarlamak ve üretmektedir [53] İsrail'in Nazareth Illit şehrinde bulunan Automotive Industries firması İsrail Savunma Güçleri için yeni nesil araçlar tasarlamak ve üretmektedir
İsveç yapımı MOWAG Eagle hafif zırhlı aracı ise keşif, kurtarma, eşlik, sınır denetlemesi ve polisiye görevler için kullanılmaktadır İlk üretilen Eagle modellerinde HMMWV şasesi kulanılmış olup son üretilen araçlarda son model Duro III şasesi kullanılmaktadır Bu araçların NBK ***** koruması, iklimlendirme tertibatı ve zırhı bulunmaktadır Eagle üzerinde kullanıldığı görevlere göre farklı zırh korumaları ilave edilmektedirEagle taretine elle veya kumanda ile kullanılabilecek farklı *****lar takılabilmektedir
Türkiye ise Otokar Cobra adında hafif zırhlı araç üretmektedir Bu araç 4 ila 11 kişilik mürettebatı tam olarak koruyabilecek zırha sahiptir Cobra'nın 7 değişik Personel veya ***** taşıyıcı modeli bulunmaktadır Aynı şekilde Cobra nında taretine elle veya kumanda ile kullanılabilecek çok farklı ***** seçenekleri bulunmaktadır İstenilen durumlarda araca suda yüzmesini sağlayacak aparat takılmaktadır
Mısır - Arap Endüstri Organizasyonu bünyesinde HMMWVler üzerine TOW, Milan veya HOT füzeleri monte etmektedir

Kaynak : Wikipedia