08-19-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Malatya Yöresel Halk Oyunları - Malatyanın Halk Oyunları
malatya yöresi halk oyunları,
malatya halk oyunları,
malatyanın halk oyunları nelerdir
Malatya, halay bölgesinde yer alır Ancak, halay dışında oyunlara da rastlanmaktadır Diğer illerde yapılan kültür alışverişi sonucu oyun çeşitleri artmıştır Örneğin, Elazığ'da delilo, Adıyaman'da beşayak, papurinin ise Bitlis'te oynandığı görülür Halaylar, davul-zurna eşliğinde oynanır Yörede halay çekmeye "Dillân Çekme" denilir Beş kişiyle oynanan halayın başını çeken oyuncuya "halay başı" sonundaki oyuncuya "Pöççü" denilir Her ikisi de elinde mendil bulundurur Çalgı olarak; davul, zurna, kaval başta olmak üzere bağlama, cümbüş ve darbuka çalınmaktadır Arapgir ilçesinde klarnet daha yaygındır Diğer taraftan halayların yanısıra toplu oynanan ve törensel bir karakter arzeden semahlar vardır Malatya ve çevresinde Hızır Semahı, Bozok Semahı, Demdem Semahı, Arguvan Semahı, Kırat Semahı oynanmaktadır Kına havası olarak bilinen "Yüksek Ayvanlarda Bülbüller Öter" türküsü genç kızlar ve kadınlar tarafından kına yakılırken oynanır
Malatya'da oynanan oyunlarda giysiler bu yöreyi tamamen yansıtmaz İlçeler arasında değişik giysilere rastlanır Genellikle halk oyunlarında, erkekler başlarına "Küm" denilen ak işlemeli "Papak" takarlar, Ancak, zaman zaman oyunlarda erkeklerin başı açıktır Bayanlarda başta "Küllük" adı verilen etrafı altın liralarla çevrili fes, fesin üstüne "Pusu" takılır En üstü ise dolak, ya da yazma bağlanır "Şalvar", "Üç etek" ve üç eteğin üzerine bernavile denilen önlük giyilir Bele sarılan renkli şalın kenarına beyaz ve kırmızı renkli mendil takılır Ayakta ise nakışlı çorap ve siyah renkli yemeni bulunur
Malatya Oyunlarının başlıcaları şunlardır;
Ağırlama (Grani, Ağır, Ağır Malatya)/Alkışta (Arkuşta, Yarkutta, Halkuşta, Harkuşta)/ Aşırma Halayı / Arapgir Halayı/Bapuri (Papuri, Papori, Pagpuri)/Berde/Başayak Halayı/Çarşı Su Halayı/Cezayir
Oyunu/Çeçer/Dillan/Değirmenci Halayı/Delilo Halayı/ Gelin Halayı (Yüksek Ayvanlarda Bülbüller Öter)/Gerzani Halayı/Gezinti/Güvenk (Kevenkj/Güzeller (Nâri)/Hem Hime (Hımhime)/Heyhat/Hoplama/Halayı/Hoşgeldin/ Karahisar Halayı/Keçike (Koçike), Keçikey, Lorke, (Lorki) Halayı/ Kemaliye Tamzarası/Kırıkhan/Kol
|
|
|