Tunceli İlçeleri Bilgileri Ve Tanıtımları

ÇEMİŞGEZEK


İlçe Tunceli'nin batısında yer almakta olup, İl'e 117 Km uzaklıktadır 1881 yılında belediye teşkilatı kurulan İlçe 877 Km2 alana sahiptir İlçenin rakımı 953 mdir Kuzeyinde Ovacık, doğusunda Hozat, Kuzeybatısında Erzincan ile komşu olup güneyi ve kısman batısı Keban Baraj Gölü ile çevrilidir Tunceli ile olan ulaşımı Pertek üzerinden karayolu ile sağlanır Ancak ulaşım daha çok Elazığ İli üzerinden olup Elazığ-Çemişgezek arasındaki karayolunun bir kısmının Keban Baraj Gölü üzerinde olması nedeniyle feribotlarla sağlanmaktadır


2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre İlçe merkezinin nüfusu 3685, köylerinin nüfusu 5282 kişi olup toplam nüfusu 9773'tür


Çemişgezek İlçesinin kuzey kısmı güney kısmına göre daha dağlık olup, iklimi karasal iklimin bütün özelliklerini taşır


İlçenin geçim kaynağı tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır İlçenin dağlık kesimlerinde genellikle hayvancılık yapılmaktadır Hayvansal üretimde göçebe hayvancılık önemli bir yer tutmaktadır Göçebe hayvancılıkla uğraşan ailelerin ürettiği peynir (Şavak Peyniri) lezzet ve kalite olarak ün saldığı için büyük şehirlerde Erzincan Tulum Peyniri olarak pazara sürülmekte ve tüketiciler tarafından tercih edilmektedir


İlçenin tarıma elverişli bölümlerinde ise patates, buğday, arpa, fasulye, soğan, nohut, mercimek gibi ürünlerin yanı sıra domates, biber, salatalık ve patlıcan gibi sebzelerde yetiştirilmektedir İlçeye bağlı Ulukale Köyü, dut ve dut ürünlerinden olan pekmez ve pestiliyle tanınmıştır


Çemişgezek; aynı zamanda ilimizin tarihi eserler bakımından en zengin ilçesidir İlçede yerleşim çok eskiye dayandığından pek çok tarihi esere rastlamak mümkündür İlçede bulunan başlıca eserler; Yeni Köy Höyüğü, İn Delikleri (Derviş Hücreleri), Yelmaniye Camisi, Uzun Hasan Türbesi, Hamam-ı Atik, Aşağı Köprü, Ferruh Şad Bey Türbesi, Hamidiye Medresesi olarak sayılabilir

HOZAT


İlçenin ismini eski Türk dilinde "sıçramak, hoplamak" anlamına gelen Hozmak'tan aldığı sanılmaktadır


Hozat; kuzeyinde Ovacık, doğusunda merkez ilçe, güneyinde Pertek ve batısında Çemişgezek ilçeleriyle çevrilidir İlçenin denizden yüksekliği 1520 m olup, yüzölçümü 804 Km2'dir Belediye teşkilatı 1927 yılında kurulan İlçenin merkezi Tunceli'ye 96 Km uzaklıktadır, ulaşım il merkezine ve Elazığ'a Pertek karayolu üzerinden sağlanır


2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre İlçe merkezinin nüfusu 6589, köylerinin nüfusu 2554 kişi olup toplam nüfusu 9143'tür


Hozat, ilin dağlık ilçelerinden biridir İlçenin kuzeyi ve doğusu yüksek dağlarla kaplıdır Tipik karasal iklim özelliklerinin hâkim olduğu ilçede kışlar uzun ve çetin geçer


İlçenin dağlık bir coğrafik yapıya sahip olması nedeniyle en önemli geçim kaynağını hayvansal üretim oluşturur İlçenin çok zengin bir floraya sahip olması, arıcılığın son yıllarda ilçenin en önemli geçim kaynağı haline gelmesini sağlamıştır


Tarihi eserler arasında Mahsum Pak Kalesi, Ağu İçen Türbesi, İn Mağarası ve Kilisesi, Sarısaltık Türbesi ve Ziyaretgâhı sayılabilir


En önemli akarsuları Hozat çayı, Tağar çayı ve Değirmendere çaylarıdır İlçe zengin bir akarsu ağına sahip olup cazibeli bir doğal güzelliği mevcuttur Yaz turizmi için ideal bir merkez niteliğindedir

MAZGİRT


Urartular'da 'Gert' kelimesi şehir anlamına gelmekte olup, büyük şehir veya büyük ormanlık anlamında kullanıldığı, dolayısıyla ilçenin isminin 9 yy da yöreye hâkim olan Urartular tarafından konulduğu sanılmaktadır


Mazgirt halkı, 1916 yılında Rus ordusunun Pülümür'e yaklaşması üzerine silahlanarak çatışmalara katılmış ve Rus Ordusunun püskürtülmesinde önemli rol oynamıştır Tunceli iline 40 Km Elazığ iline 100 Km uzaklıkta olan Mazgirt ilçesi, Tunceli-Elazığ Karayolunun 10 Km kuzeyinde yer almaktadır


Denizden yüksekliği 1400 m olan İlçenin en yüksek noktası ise 2033 m ile Kırklar Dağıdır İlçeye bağlı Darıkent ve Akpazar beldelerinde Belediye teşkilatı bulunmaktadır


2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre İlçe merkezinin nüfusu 2707, köylerinin nüfusu 10250 kişi olup toplam nüfusu 12957'dir


Mazgirt, ilin tarıma en elverişli ilçelerinden biridir İlçenin güney kesimleri makineli tarım yapmaya müsait olup halk geçimini bitkisel üretim yaparak sağlamaktadır İlçenin güney kesimlerinde genellikle tarımla uğraşılmakta, kuzey kesimlerinde ise tarımla birlikte hayvancılıkla da uğraşılmaktadır İlçede buğday, arpa, fasulye, fiğ, şeker pancarı, soğan, patates, nohut, mercimek gibi ürünler yetiştirilir Bunun yanı sıra meyvecilikte yapılmaktadır İlçenin Akpazar beldesinde çanak-çömlekçilikte yapılmaktadır


İlçede bulunan başlıca eserler; Mazgirt Kalesi, Elti Hatun Türbesi, Elti Hatun Camisi, Çoban Baba Türbesi, Kale Köyü Kalesi ve Bağın Kalesi olarak sayılabilir


İlçenin, Dedebağ Köyünde bulunan kaplıca, her yıl özellikle yaz aylarında sağlık amacıyla çok sayıda kişi tarafından ziyaret edilmektedir

NAZIMİYE


Eski ismi Kızıl Kilise olan ilçenin adı, 7 Şubat 1911 tarihinde zamanın kaymakamı Balıkesirli Mehmet Vehbi BOLAT tarafından, padişahın yeni doğan torunu Nazım Efendi'nin adını yaşatmak amacıyla verilmiştir 553 Km2 alanla, İl'in en küçük ilçesi durumundaki Nazımiye'nin İl merkezine uzaklığı 36 Km olup, denizden yüksekliği ise 1550 metredir


Tunceli il merkezinin doğusunda yer alan Nazımiye, kuzeyinde Pülümür, güneyinde Mazgirt ilçesi ve doğusunda Bingöl ili ile çevrilidir


2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre İlçe merkezinin nüfusu 2915, köylerinin nüfusu 2689 kişi olup toplam nüfusu 5604'tür


İlin en dağlık yapısına sahip olan ilçenin belli başlı yükseltileri Düzgün Baba Dağı (2097 m), Hamit Baba Dağı (2133 m) ve Bedir Dağı (2614 m)dır Başlıca akarsuları ise Pülümür ve Peri Çaylarıdır


İlin en dağlık ilçesi olması nedeniyle tarıma elverişli bir yapıya sahip olmadığından yapılmaya çalışılan tarım ise ilkel usullerle göre yapılmaktadır İlçede yetişen en önemli ürün Ceviz'dir İlçede hayvancılığın yanı sıra arıcılıkta yapılmaktadır


İlçeye 13 Km uzaklıkta bulunan Dereova Şelalesi yaz aylarında çok sayıda insan tarafından ziyaret edilen önemli piknik alanlarından olup, ilçenin ve ilin turizminin önemli değerleri arasında yer almaktadır İlçede tarihi eser niteliğini taşıyan bir yapı bulunmamaktadır

OVACIK


Tunceli'nin kuzeyinde yer alan Ovacık'ın ismini dağların arasında yer alan 74 Km2 lik ovadan aldığı sanılmaktadır 1538 Km2 alanı ile ilimizin arazi yönünden en büyük ilçesidir İl merkezine 65 Km uzaklıkta bulunan Ovacık; kuzeyinde Erzincan, doğusunda Pülümür ve merkez ilçe, güneyinde Hozat, batısında Erzincan ili ve Çemişgezek ilçesiyle çevrilidir


2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre İlçe merkezinin nüfusu 5909, köylerinin nüfusu 2613 kişi olup toplam nüfusu 8522'dir


İlçeye ulaşım Munzur Suyu ile birlikte devam ederek ilerleyen ve Munzur Vadisi Milli Parkı içerisinde yer alan eşsiz doğa manzaralarıyla dolu karayolu üzerinden sağlanmaktadır


Ovacık ilçe merkezi aynı zamanda ilin en büyük düzlüklerinden olan Ovacık Ovasına yerleşmiştir Kuzeyi ve güneyi Munzur Sıra Dağlarıyla çevrili olan ova Munzur Suyu tarafından ikiye ayrılmıştır Denizden yüksekliği 1300 m olup, en yüksek noktası (3071 m) Ziyaret Tepesidir En önemli akarsuyu Munzur Çayıdır Munzur Dağlarının zirvesinde birçok doğal göl bulunmaktadır


Ovacık doğal yapısı gereği iklimi en sert geçen ilçedir Kışları soğuk ve kar yağışlıdır Kışları ilçe merkezine dahi 2 metreyi geçen şekilde kar yağar Yaz aylarında ise hava serin geçmektedir


İlçenin geçimi daha çok tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır Ovacık-Zeranik Ovası ve çevresinde yetiştirilen fasulyenin besin değeri yüksek olup, son yıllarda pazarlamasında büyük ilerlemeler sağlanmıştır Ayrıca Mercan Vadisi ve ilçenin bazı köylerinde ceviz yetiştiriciliği de yapılmaktadır İyi bir ortam olmasına rağmen Arıcılık kısmen yapılmakta, yeterli gelişme bir türlü sağlanamamıştır Dünyaca meşhur olan ve sadece Munzur Suyunda yaşayan "Kırmızı Benekli Alabalık" ilçenin önemli ürünlerindendir


İlçede tarihi eser niteliğinde bir yapı bulunmamakla birlikte ilin turizm bakımından en önemli doğal değerlerini bir arada barındıran bir özelliğe sahiptir Munzur Vadisi Milli Parkı, Munzur Suyu Gözeleri, Mercan Vadisi ve Mercan Suyu ile gözeleri ilçenin önde gelen varlıklarıdır Özellikle Munzur Suyu Gözeleri ilkbahar aylarından itibaren binlerce insan tarafından gezilip görülmektedir


Gerekli altyapı, ulaşım ve konaklama sorunları aşıldığı takdirde Ovacık aynı zamanda sadece İlimizin değil bölgenin de Kış Turizmi Merkezi olmaya aday yerlerdendir

PERTEK


Bolluk ve bereket sembolü olarak kaleye dikilen kuş heykeli, Pirtek olarak isimlendirilmiş ve yöreye de bu isim verilmiştir Zamanla isim Pertek olarak değişime uğramıştır


Selçuklular ve Osmanlılar döneminde İlçe, çok canlı bir kültür ve sanat merkezi haline getirilmiştir Kale, han, hamam, camiler, medreseler ve aşevlerinden oluşan bir külliyeye sahip olan Pertek aynı zamanda bir eğitim merkezi de olmuştur


İl merkezinin güney kısmında yer alan Pertek ilçesinin, doğusu ve güney sınırı tamamen Keban Baraj Gölü ile çevrilidir Kuzeyinde merkez ilçe ve Hozat, batısında ise Çemişgezek ilçesi ile sınırlanır 947 Km2 alana sahiptir olan İlçe, ilimize 52 Km uzaklıkta olup deniz seviyesinden yüksekliği 1050 metredir


2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre İlçe merkezinin nüfusu 5737, köylerinin nüfusu 7462 kişi olup toplam nüfusu 13199'dur


İlçe Keban Baraj Gölü kıyısında yer almakta, adeta bir yarımada görünümü taşımaktadır Diğer ilçelere göre daha az yükseltilere sahip olan Pertek, bahar aylarında Keban Baraj Gölünün maviliği ve yeşilin her tonu ile eşsiz doğa manzaralarına bürünür İlçede bulunan Hozat (Singeç) Çayı güneye doğru akarak Keban Baraj Gölüne dökülmektedir


İl merkezi ile karayolundan ulaşımın sağlandığı Pertek, Keban Baraj Gölü üzerinden feribotla geçişin sağlandığı karayolu bağlantısı ile 30 Km uzaklıkta bulunan Elazığ ile daha fazla ilişki içerisindedir


Sosyo-ekonomik anlamda Tunceli'den daha çok 30 km uzaklıkta bulunan Elazığ'la ilişki içerisinde olan Pertek, tarım ve hayvancılık bakımlarından ilimizin en gelişmiş ilçesidir Hayvancılık bakımından ilin, en çok hayvan besleyen ve satan ilçesi durumundadır Ayrıca ilçe; diğer ilçelere ve il merkezine oranla sahip olduğu ılıman iklimi nedeniyle sebzecilik konusunda da en gelişmiş ve en fazla ürün alınan ilçesi durumuna da sahiptir İlçede bugün için faaliyetlerini durdurmuş bulunan Sümerbank İplik ve Tekstil Fabrikası bulunmaktadır Ayrıca Keban Baraj Gölünde son yıllarda ticari amaçla yapılan balık avcılığı ilçeye önemli bir ekonomik gelir sağlamaktadır Baraj Gölünde avlanan sazan, aynalı sazan ve turna balığı Tunceli ve Elazığ'da pazarlanmaktadır


Tarihi yapılar bakımından, Çemişgezek'ten sonra ilin en çok tarihi esere sahip olan ilçesidir İlçede bulunan tarihi eserler daha çok Mengüçlüler ve Osmanlıların izlerini taşımaktadır İlçede bulunan başlıca tarihi eserler; Pertek Kalesi, Çelebi Ağa Camii, Sağman Camii, Baysungur Camii ve Sağman Kalesi olarak sıralanabilir

PÜLÜMÜR


Tunceli merkezinin kuzeydoğusunda yer alan Pülümür; doğuda Kiğı (Bingöl) ilçesi, batısında Ovacık, güneyinde Nazımiye ve kuzeyinde Erzincan ile çevrilidir 1505 Km2'lik yüzölçümüne sahip olan İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği 1650 m dir


İl merkezine 65 km uzaklıkta bulunan ilçeye Pülümür Vadisi ve Pülümür Çayı boyunca uzanan ve aynı zamanda Tunceli'nin Erzincan ili ile olan bağlantısını sağlayan karayolu üzerinden ulaşılır Karayolu özellikle bahar ve yaz aylarında eşsiz doğa manzaralarına sahiptir


2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre İlçe merkezinin nüfusu 1893, köylerinin nüfusu 2170 kişi olup toplam nüfusu 4063'tür


Dağlık bir yapıya sahip olan Pülümür'de kışlar çok sert ve çetin geçmektedir En yüksek noktası 3287 m yüksekliğindeki Bağır Paşa Dağıdır En önemli akarsuyu il merkezine kadar ulaşan Pülümür çayıdır Ayrıca dağların zirvesinde Navgöl, Buyer Baba Gölü, Kırdım Köyü Gölleri ve Bağır Paşa Dağı krater gölleri bulunmaktadır


Pülümür, bulunduğu konumu itibariyle tarım yapmaya elverişli bir yapıya sahip olmadığından daha çok hayvancılıkla uğraşılan bir ilçedir Geniş bir yayla alanına sahip olan Pülümür, hayvancılıkla uğraşanları ilkbahar ve yaz aylarında bu yaylalara çekmektedir İlçe zengin bir bitki örtüsüne sahip olup arıcılık için çok elverişlidir Üretilen ballar Pülümür Balı etiketiyle ambalajlanarak bütün Türkiye'de piyasaya arz edilmektedir İlçe zengin bir krom madeni yatağına sahip olan ilçede mermer, alçı taşı ve kaya tuzu da çıkartılmaktadır


Tunceli-Pülümür Karayolu üzerinde yolun üst kısımlarında yer alan ve Gelin Odaları olarak adlandırılan mağaraların, Urartular döneminde burada yaşayan insanlar tarafından kayaların oyularak oda haline getirildiği ve bu odalarda yaşadıkları sanılmaktadır Pülümür çayı üzerinde kurulu bulunan Hatun Köprüsünün yazılı bir bilgisi olmamasına karşın Selçuklular dönemine ait bir yapı olduğu tahmin edilmektedir İlçede halk tarafından kutsal sayılan Büyük Çeşme, Büklü Dede Türbesi ve Derviş Gülabi Türbesi gibi önemli ziyaret yerleri bulunmaktadır


Pülümür Vadisi içerisinde akmakta olan Pülümür Suyu kenarında yer alan piknik alanları yaz aylarında yöre halkı tarafından günübirlik dinlenceler için tercih edilmektedir