Gökdere Köyü Palu Elazığ

gökdere köyü bilgileri - gökdere köyü tanıtım - gökdere köyü resimleri



Gökdere, Elazığ ilinin Palu ilçesine bağlı bir köydür Eski adı Arddurek'tir


Tarih


Resmi bir kaydı olmamakla birlikte, GÖKDERE (Ardurêk) çok eski, tarihibir Zaza köyüdür Aynı zamanda bu havzada (halk arasında govdere havzası olarak algılanan bölgede) söz sahibi, çevre köylere sürekli yol her iki taraftan alınan bir işareti yansıtacak bir konumdadır Doğudan gelen bir işareti mesela Bingöl-Genç tepesinden gördüğü bir işareti(Ateş Yakma) hemen Kara-bulli tepesine, buradan Palu kalesine, Buradan Haşim bey tepesine, oradan Elazığ Harput kalesine bu sinyal verilebiliniyor


Köy çok eski bir yerleşim yeridir Sonradan kurulan bir köy değil Anlatılan ve güçlü olan kanı Şu: Mevcut gökdere köyüne Koç Mehmet, Hüseyin ve Kasım olmak üzere bu üç kardeşin gelip yerleşmesiyle ve burada daha önceden yaşayan mevcut halkın üzerinde kurulan tahakküm sonrası yerleşik hayata geçilmiş ve bugünkü nesle kadar devam ede gelmiş Bu üç kardeşte Aslen ADIYAMANIN GERGER bölgesinden geldikleri anlatılır Hatta anlatılır ki bunların bir kolu Urfa daki bucak aşiretine dayandığı söylenir


Zamanla bu üç kardeş Palu bölgesine gelerek Palu Beglerinden olan Karatta şimdi, hala halk arasında bu dersim tarafında yaşayan halka “deza maye “ (Amca çocukları) diye hitap ederler


Kasım ağa ise “MAZRA-İ KASIMAN” olarak Adlandırılan yeni adi İSAAĞA olan ve şuanda kovancılara bağli köye yerleşmiştirKASIMAN AŞİRETİ olarak bilinen ve kendilerine KASIMANLILAR denilen birçok köye sahip olan geniş bir eşirdirbu köyler bazıları şunlarıdr başköy MAZRAYİ KASIMAN OLMAK ÜZERE ,SAFARE,GOZAREK,MEMAN,TİRKON,K URKON,LEXON,QUEKON,S EYFON,MİALON DIMİRCİ,ÇAREK,KARÇENG,TEYAREK, MIŞİYEK has KASIMANLILARDIRAyrıca civardaki birçok köydede kasıman kökenli haneler yerleşmiştir gökdere deki lerle aslında amca çocuklarıdırlar Eski adıyla MAZRAYİ KASIMUN Köyü adini KASIM AĞADAN alır


Anlatılan ve genel kanı olarak; Gökdere de 3(üç)Ayak üzerinden anlatımda yerini bulmuştur Bunlar: 1 Ayak; Tekun,2 ayak; Baroğun ve 3 Ayak ise Kuerğun olmak üzere bu üçayaktan teşekkül olduğu söylenir


Gökdere merkez köy olarak, bugün mevcut olan bölgeden daha fazla bir alana ve köy sayısının daha çok olduğu bir havzaya sahipti ve Buralarda sözü geçerliydi Gelişen bir hadise olduğu vakit arabulucu olduğunda o dava orada biterdi Cumhuriyet döneminde nahiye müdürlüğü döneminde ise buraların vergileri gökdere nahiye müdürlüğünce toplanılırdı Bu köyler; bugün Bingöl iline bağlı olup ve eski ismiyle, SEFARE, KOZİYAREK, KIRU, MIRiE, MİYALUN, MUŞİYEK, GOÇİNEK, TEYAREK


Yine şu anda Elazığ Palu - ilçesine bağlı olan eski isimleriyle; AŞAĞI YUKARI MİRAHMED, OĞÇİYAN, HOR, KILIĞ, GOLA, SEFARE, NASRUN KASMUN(MAZRAY KASIMUN) gibi birçok köy yine Gökdere coğrafyasında yer alırdı göç alıp verilmiş ve bunların vergileri gökdere nahiye müdürlüğünce toplatılırdı Mevcut köylerle birlikte tam 40 tane köy Gökdereye bağlıydı ve bunlarda kendini Gökdereli olarak görürlerdi Cumhuriyet döneminde bütün bu köylerden vergiyi devlet adına Gökdere deki tahsildar toplardı


Köy; civar köylerden aldığı göçler (kan davaları nedeniyle oluşan göçler) vb yerleşim sonucu oluşmuş ve yapısını bu şekilde daimileştirmiş Aynı zamanda birçok kabilelerin yerleşimi sonucu bütünleşen bir köydür Sade ve çekirdek bir köy değil Bu köy halkı ve kabileleri hakında çok değişik rivayetler ve anlatımlar vardır


En tutarlı ve kabul gören kanı ise köyün asıl yerlisi ise ilk olarak bu tarih ne zamandır kesin bilinmez ancak söylenen şu ki; iki kardeş olan İsmail ile Yusuf oldukları söylenir Halk arasında bunlara vısfun ile ismalun, derler Ancak zamanla bu soylar değişik sebeplerle,(kız alıp-verme, kan davaları, ekonomik vs) nedenlerle erimişler ve değişik köylerden göç almışlardır Bunlara da halk arasında Barğu olarak anılırlar Şu anda bu kabile ise köyün çoğunluğu temsil eder Ancak zamanla kaynaşmalar sonrası (kız alıp –vermeler kirvelik vs önemli etkenler nedeniyle) köyde bir bütünlük sağlanmıştır

COĞRAFİ KONUMU VE EKONOMİ


Gökdere köyü: Elazığ İli-Palu ilçesine bağlı ve ilçenin doğusunda yer alır Dağlık bir köydür Arazisi sulak olup verimli toprağa sahiptirGeçim kaynağı hayvancılık ve tarım dırAncak bu kaynaklar ticari olmaktan ziyade geçim ihtiyaçlıdır


Dağın yamacına kurulu olan köy çok sağlam bir zemine sahiptir Örneğin Resathane verilerine göre 1 deprem bölgesinde yer almasına rağmen şu ana kadar deprem nedeniyle ölen olmamıştır Bingöl ve Palu depremleride dâhil Köyün üst kısmında yer alan (puhun) dediğimiz yerde büyük bir platosu var Yine köyün doğusu, batısı ve güneyinde sulak arazisi var Köy arazisinin tam ortasından büyük bir çay geçer ve bu çay murat nehrini dik keser Zaman la bu çay, arazinin büyük kısmını yok etmiştir, hala devam ediyor


Köyde tarım ürünü olarak; alınan mahsuller; Buğday, tütün, üzüm, sebze ve meyveciliktir Tarım ekim-biçimi ise çok yakın zamana kadar ilkel araçlarla yapılırdı Yeni yeni traktörler ve patos gibi araçlardan faydalanmaya başlanmıştır Sulama arıkları ise köylülerin kendi gücüyle ilkbaharda su kanalları açılır ve kanallardan alınan çay suyu ile araziler sulanılır Kışın yağan yağmur ve kar sonrası bütün emek boşa gider İlkbaharda yeniden sil baştan çalışmalar devam eder Arazinin sulamaları bu şekilde yapılır DSİ bu konuda her hangi bir çalışma yapmamıştır ve hiçbir projeleri de yoktur Yapılan müracaatlara rağmen

ULAŞIM


Köyün ulaşımı eskiden beri DDY ile sağlanırdı Son dönemlerde demiryolları da doğru dürüst işlemiyor Durak ile köy arası yaya olarak yaklaşık 40 dakika sürer


1970 yıllarında Gökdere karayolu olarak Karayolları ağına alınarak çok büyük ve ciddi bir çalışma yapıldı Kovancılar güzergâhı üzerinde Hoşmat –Gökdere arasında yapılan bu yol, toprak yol olarak kaldı Bazı küçük derelerin önlerinde köprüler yapıldı Büyük köprüler yapılmadı Yolun stabilize çalışması yapılmadı 1980 yılları sonrası çalışmalar yeterince yapılmadığından dolayı, köy yolu hep toprak yol olarak kaldı Son 16 yıla yakın süredir ki hiçbir çalışma yapılmadı Ancak arada bir dozer veya kıreder tek bıçak ağzı ile düzeltme yapılırdı


İşin garip tarafı 1989 yıllarında yolun güzergâhı tamamen değişmiş ve yol Palu-Beyhan-Gökdere güzergâhına alınıyor ki kimsenin haberi yok(Köy halkı adına söylüyorum) “2003 yılı Ağustos ayın da derneğimizce yapılan çalışma sonrası yolun kime ait olduğu netleştirildi Mevcut yolun (Palu-Beyhan-Gökdere) güzergâhı TCK yollarına ve Hoşmat –Gökdere güzergâhı ise Köy Hizmetlerine (Köye Hizmet Götürme Birliği) ait olduğu tespiti yapılarak çalışmalara başlatılmıştır


2006 yılında ise Palu Kaymakamlığınca (Köye Hizmet Götürme Birliği)ciddi bir çalışmanın yapılacağı ve de stabilize yapılacağı sözü verildi Şu anda çalışmalar devam ediyor


Evlerde su, elektrik, Telefon var Kanalizasyon yok

İklim


KÜLTÜR, SOSYAL YAPI VE NUFUS


Coğrafi bölge olarak her ne kadar resmiyette Elazığ il sınırında görünse de Folklor ve yerel giyim- kuşam ve yaşam kültürü Bingöl kültürü ile örtüşüyor Örneğin Gökdere merkeze bağlı olan Büyük ve Küçük Çaltı (Haylan) Kökenli köylülerin çok büyük bir kolu BİNGÖL’DE yaşarlar ve BİNGÖL’E bağlı eski ismiyle “Ğazik” köyü hemen hemen bu köylülerden oluşur Bütün bu coğrafyadaki insanlar Zazaca'yı konuşurlar Onun için kültürel anlamda, töre ve gelenek anlamında aynı ve örtüşürler


Kadının yeri halk arasında ağırdır ve saygındır Eskiden hanım ağalar vardı Bu hanım ağalar davalara veya değişik durumlarda anlaşmazlıklarda arabulucu olurlar ve hatta kan davalarında aracı olur ve sulhu sağlardı


Dini inanç olarak; Müslüman, suni ve Şafii mezhebine tabidirler Eskiden Osmanlı ve cumhuriyet dönemin ilk yıllarında medrese eğitimi verilirdi Şu anda köyde kuran-kursu yok Dini anlamda yetişmiş ve müderris derecesinde olan çok değerli âlimlerimiz yetişmiştir Bunlardan molla Mustafa koç, molla Mehmet Acar, molla Mehmet Görgöze,


Köyün içinde ve çevresinde çok sayıda ziyaretler ve türbeler vardır Bunlardan Pirık sofarun, Şeyh Ahmet, Şeyh Alaadin, Şeyh Avdullah vb inanç esaslı iç turizme neden olmuşlardır


Nüfus: Köyde şu anda 120 hane mevcuttur Ortalama 500 ün üzerinde nüfus yaşıyor Çevre köylerle birlikte yaklaşık 2100 küsur nüfus yaşıyor Yaz dönemlerinde yani baharla birlikte bütün bölgede yaşayan nüfus yaklaşık iki katına çıkıyor


Sadece merkez olarak GÖKDERE(Ardurek) li olan nüfusun dağılımı şöyledir Bu rakamlar net değil ancak gerçeğe çok yakındır ELAZIĞ da 670 hane, DİYARBAKIRDA da 38 hane, MALATYADA 40, BURSA DA 20, İSTANBUL DA 25 ve diğer iller ile yurt dışında da olmak üzere yaklaşık 150 ye yakın hane mevcuttur Toplam olarak dünya genelinde Gökdereli olarak yaşayan 1000 küsur hane mevcuttur Bunu ortalama 5 ile çarptığımızda 5000 küsur Gökdereli nüfus mevcuttur



Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri

2007 754

2000 639

1997 650

Ekonomi


Nüfus: Köyde şu anda180 hane mevcuttur Ortalama 700 ün üzerinde nüfus yaşıyor Çevre köylerle birlikte yaklaşık 2500 küsur nüfus yaşıyor Yaz dönemlerinde yani baharla birlikte bütün bölgede yaşayan nüfus yaklaşık iki katına çıkıyor


Sadece merkez olarak GÖKDERE(Ardurek) li olan nüfusun dağılımı şöyledir Bu rakamlar net değil ancak gerçeğe çok yakındır ELAZIĞ da 670 hane, DİYARBAKIRDA da 38 hane, MALATYADA 40, BURSA DA 20, İSTANBUL DA 25 ADANAda 20 MUĞLADA 2 ve diğer iller ile yurt dışında da olmak üzere yaklaşık 150 ye yakın hane mevcuttur Toplam olarak dünya genelinde Gökdereli olarak yaşayan1500 küsur hane mevcuttur Bunu ortalama 5 ile çarptığımızda 8000 küsur Gökdereli nüfus mevcuttur

Muhtarlık


Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır



Altyapı bilgileri


Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamaktadır Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi yoktur Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır ama ne yazıkki diğerleri gibi kullanılmamaktadır Sağlık ocağı vardır ancak sağlık evi yoktur hiç fark etmez sağlık ocağıda boş Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır2009 YEREL SEÇİMLERDEN SONRA SAĞLIK OCAĞI AKTİVİTE EDİLMİŞ OLUP,OKUL KULLANILABİLİR HALE GETİRİLMİŞ VE ÖĞRENCİLER SAĞLIKLA BİR ŞAKİLDE ÖĞRENİMİ GÖRMEKTEDİRÇEVRE KÖYLERDEN BU OKULA ÖĞRENCİLER DE GELMEKTEDİRAYRICA GÖKDERE'YE BAĞLI SİVRİKAYA KÖYÜNDE KÖPRÜ YAPIMINA BAŞLANILMIŞTIR

kaynak - yerel net

vikipedi - özgür ansiklopedi


köyünüze ait bilgi ve resimleri bu konu altında paylaşabilirsiniz